سود خالص یا زیان خالص

مفهوم حاشیه سود ناخالص و اضافه بها بسیار نزدیک به هم است

گروه مشاورین مالی افق (مهدی بیگدلی)

آموزش، مشاوره و انجام کلیه امور حسابداری، حسابرسی، مالیات و بیمه

حساب سود وزیان انباشته

- حساب سود وزیان انباشته یا سود و زیان سنواتی یك حساب دائمی ( تراز نامه ای ) است و به عنوان یكی از اجزای حقوق صاحبان سهام منعكس می شود پس به هیچ حسابی انتقال داده نمی شود

مانده حساب سود و زیان انباشته همون طور كه از اسمش پیداست هر سال بر روی هم انباشته میشود و به هیچ حسابی منتقل نمیگردد..
فقط مقداری از ان به عنوان اندوخته های قانونی و احتیاطی و .. كنار گذاشته میشوند (در صورت سود بودن)

- حساب سود و زیان در پایان دوره مالی به حساب سود و زیان انباشته بسته میشود كه البته اندوخته قانونی و. كسر میشود و بعد در مجمع شركت در مورد سود انباشته تصمیم میگیرند كه چند درصد سود بین سهامداران تقسیم بشه و چقدر اون در حساب بمونه و بعد به سهامداران پرداخت میشه.

- لازم به ذکر است مانده سود سنواتی در سالهای بعد طبق ماده 158 قانون تجارت میتواند صرف افزایش سرمایه شود .

- اگر مانده حساب سود وزیان سال جاری بدهکار باشد زیان(هزینه ها > درامدها )

هزینه ها ***

سود وزیان سال جاری ***

درامدها ***

ثبت انتقال مانده بدهکار سود و زیان سال جاری (زیان) به سود و زیان انباشته:

سود و زیان انباشته *** سود وزیان سال جاری (زیان) ***

- اگر مانده حساب سود وزیان سال جاری بستانکار باشد سود (هزینه ها

سلام خدمت همه دوستان و عزیزان:
من مهدی بیگدلی کارشناس حسابداری و با سالها تجربه در زمینه حسابداری در شرکت ها و موسسات خدمات، بازرگانی و تولیدی و صنعتی آماده هر نوع کمک در حد امکان در زمینه انجام کلیه امور حسابداری، مالیاتی،بیمه و . به فعالان اقتصادی و همکاران محترم خود می باشم
تلفن تماس: 8274 541 0912 - 8412 483 0910

سود خالص یا زیان خالص

هدف اصلی از تاسیس شرکت بدست آوردن سود و تقسیم آن بین سهامداران می¬باشد سود و زیان یکی از مفاهیمی است که سهامداران در فعالیتهای اقتصادی خود باید به آن توجه نمایند.

عبارت از درآمد حاصل در همان سال مالی منهای کلیه هزینه¬ها و استهلاکات و ذخیره¬ها ،هرگاه درآمد شرکت بیش از هزینه ها و استهلاکات باشد شرکت دارای سود خالص است،قبل از بیان سود خالص شرکت سهامی بایستی اصطلاحات چندی را که بعضی از آنها در ماده237 لایحه اصلاحی نیز آمده مورد شناسایی قرار دهیم.

یکی از اصطلاحاتی که در ماده 237 بیان گردیده درآمد می باشد که در تعریف آن می توان گفت هر گونه افزایش در دارایی ها و یا کاهش در بدهی ها که در نتیجه ارائه خدمت یا فروش کالا حاصل شده موجب افزایش سرمایه(حقوق صاحبان موسسه) شود،درآمد نام دارد.

اصطلاح دیگری در ماده 237 ذکر شده ،هر گونه کاهش در داراییها (و یا افزایش بدهی) که در راه کسب درآمد به وجود آمده و موجب کاهش سرمایه (یا حقوق صاحبان سهام)شود،هزینه نام دارد.

تنزل تدریجی و دایم در ارزش اقلام دارایی ثابت در اثر فرسودگی ناشی از استعمال عادی و یا تاثیر عوامل طبیعی با گذشت زمان با نایاب شدن

نماینده هزینه ها و زیانهایی هستند که می بایستی قبل از تعیین میزان سود و زیان واقعی به حساب ((خرج))منظور شوند. ذخیره ها به دو نوع تقسیم می شوند:

1- ذخیره هایی که در قسمت هزینه شرکت آورده می شود مثل ذخیره مطالبات مشکوک الوصول

2- مبالغی که شرکت از سود خود سالیانه برای اینکه وضع مالی خود را تقویت کند کنار می¬گذارد.

از نظر حقوقی به دو نوع ،اختیاری و قانونی تقسیم می شود.

الف) اندوخته قانونی: شرکت باید در هر سال مالی یک بیستم از سود خالص خود را پس از وضع زیان های وارده در سال های قبل را به عنوان اندوخته قانونی وضع کند اندوخته مذکور تا جایی که به یک بیستم سرمایه شرکت برسد الزامی است (مواد 140و238 لایحه اصلاحی) هدف قانونگذار از پیش بینی اندوخته قانونی بالا بقردن تضمینی طلب طلبکاران از شرکت است.

ب) اندوخته اختیاری: شرکت مختار است در صورت موافقت مجمع عمومی مبنی بر عدم تقسیم سود میان سهامداران و اندوخته کردن آن،کنار بگذارد (ماده 140 و 239 لایحه اصلاحی) پس مجمع عمومی باید اندوخته اختیاری را طوری وضع

با توجه به مفهوم مخالف ماده 237 سود ¬ناخالص شرکت عبارت از درآمد شرکت منها¬ی هزینه ¬ها و استهلاکات و ذخیره ها می¬باشد.

3-سود قابل تقسیم:

سود قابل تقسیم را میتوان چنین تعریف نمود : درآمد حاصل در همان سال مالی منهای هزینه ها و استهلاکات و ذخیره های همان سال مالی و منهای زیانهای سالهای مالی قبل و اندوخته های اجباری و اختیاری و سود قابل تقسیم¬ سال¬های مالی قبل و اندوخته¬های اجباری و اختیاری و سود قابل تقسیم سال¬های قبل که تقسیم نشده باشد،نحوه پرداخت سود قابل تقسیم توسط مجمع عمومی تعیین می شود اگر مجمع در مورد تاریخ پرداخت سود تصمیم نگرفته باشد هیات مدیره می تواند آن رامعین کند،ولی در هر حال پرداخت سود باید ظرف هشت ماه پس از تصمیم مجمع عمومی راجع به تقسیم سود انجام پذیرد سود قابل تقسیم ممکن است به صورت نقد به سهامداران پرداخت شود یا به صورت سهام جدید به آنان داده شود.

4-سود موهوم(سود غیر قابل تقسیم):

طبق ماده 240 لایحه اصلاحی :((. هر سودی که بدون رعایت مقررات تقسیم شود،سود موهوم تلقی خواهد شد. )) و مدیران و مدیر عامل بر حسب مورد در برابر شرکت و اشخاص ثالث مسئولیت تضامنی و کیفری خواهند داشت و هر گاه حساب¬های شرکت بیانگر عدم وجود سود قابل تقسیم باشد،پرداخت هیچ گونه وجهی به صاحبان سهام میسر نیست و اگر وجهی پرداخت شود در حکم سود موهوم است و قانونگذار برای آن مجازات کیفری در نظر گرفته است.

سود ناخالص چگونه محاسبه می‌شود و با چه فاکتورهایی در ارتباط است؟

یکی از مهم‌ترین مفاهیم مالی که باید در کسب و کارها مورد توجه قرار گیرد، سود ناخالص است. محاسبه سود ناخالص می‌تواند ابزار بسیار خوبی برای اطلاع از وضعیت کنونی کسب و کار از لحاظ مالی و حتی پیش بینی وضعیت آینده آن باشد. در ادامه این مطلب نیک پرداخت به توضیح مفهوم سود ناخالص، نحوه محاسبه آن و دیگر مفاهیم مرتبط با آن خواهیم پرداخت.

سود ناخالص چیست؟

سود ناخالص سودی است که یک شرکت پس از کسر هزینه‌های مربوط به تولید و فروش محصولات یا هزینه‌های ارائه خدمات به دست می‌آورد. سود ناخالص در صورت حساب درآمدهای شرکت ظاهر می‌شود. به صورت کلی می‌توان با کم کردن هزینه‌های فروش کالا از درآمد، سود ناخالص را محاسبه کرد. توجه داشته باشید که در برخی موارد به سود ناخالص، سود فروش یا درآمد ناخالص هم گفته می‌شود.

سود نا‌خالص نشان‌دهنده چیست؟

سود ناخالص، بازدهی یک شرکت در استفاده از نیروی کار، تأمین تولید کالا یا خدمات را ارزیابی می‌کند. در واقع سود ناخالص، بیش از همه به اندازه‌گیری تاثیر هزینه‌های متغیر در محصول تولید شده می‌پردازد. اما منظورمان از هزینه‌های متغیر چیست؟ بهتر است قبل از ادامه بحث، ابتدا با تعریف و انواع هزینه‌های متغیر و ثابت آشنا شویم.

مفاهیم مرتبط با سود سود خالص یا زیان خالص ناخالص که بهتر است بدانید

پیش از اینکه در مورد تفاوت سود ناخالص با دیگر انواع سود بدانید، بهتر است نگاهی به مفاهیم مرتبط با سود بیاندازید.

هزینه‌های متغیر

هزینه‌های متغیر، هزینه‌هایی هستند که مقدارشان با تغییر در میزان تولید تغییر می‌کند. در واقع تغییر در این هزینه‌ها مستقیما بر میزان تولید اثر می‌گذارد. از جمله این هزینه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هزینه‌ی مواد اولیه‌ی مورد استفاده در محصول
• نیروی کار مستقیم (با فرض اینکه ساعتی حساب شود. در غیر این صورت مقدار آن به خروجی محصول نهایی وابسته است)
• هزینه‌ی بسته‌بندی
• هزینه‌ی حمل و نقل
• حقوق سرپرست کارخانه
• هزینه‌های آب و برق و .. کارخانه یا انبار
• هزینه‌ی استهلاک تجهیزات تولید
• هزینه‌ی ماشین‌آلات
• هزینه‌ی خدمات رفاهی

هزینه‌های ثابت

هزینه‌های ثابت هزینه‌هایی هستند که هیچ ارتباطی با مقدار محصول تولید شده ندارند. این هزینه‌ها عبارتند از:

• هزینه‌های اداری مانند تدارکات، خدمات، تلفن برای دفتر و غیره
• حقوق و دستمزد کارمندان اداری، فروشندگان و صاحبان شرکت
• مالیات بر حقوق و مزایای کارکنان
• هزینه‌ی آگهی سود خالص یا زیان خالص و تبلیغات، ارتقاء و دیگر هزینه‌های مربوط به فروش
• هزینه‌ی بیمه
• هزینه‌های مربوط به بازاریابان
• هزینه‌ی استخدام افراد متخصص
• هزینه‌ی اجاره

همانطور که اشاره شد سود ناخالص دربرگیرنده هزینه‌های ثابت نیست. با این حال باید توجه کرد که بخشی از هزینه‌های ثابت هر واحد تولیدی به عنوان هزینه جذب اختصاص داده می‌شود که برای گزارش نهایی بر اساس اصول حسابداری عمومی مورد نیاز است. مثلا اگر یک کارخانه در یک بازه زمانی مشخص۱۰۰۰۰ ویجت تولید کند و شرکت ۳۰۰۰۰ دلار بابت اجاره ساختمان بپردازد، ۳ دلار به هر ویجت بابت هزینه جذب تعلق می‌گیرد.

در هنگام محاسبه سود ناخالص، ابتدا باید نوع هزینه‌های ثابت را مشخص کنیم

محاسبه‌ سود ناخالص

فرمول محاسبه سود ناخالص به این شکل است:

درآمد – هزینه‌های مربوط به تولید محصولات فروخته شده

منظور از درآمد، میزان پولی است که از فروش یک محصول در مدت زمان مشخص به دست می‌آید. محاسبه درآمد باید قبل از اعمال هر گونه کسری صورت بگیرد. با کسر هزینه‌های تولید از درآمد می‌توانیم سود ناخالص ناشی از فروش محصولات را به دست بیاوریم.

تفاوت سود ناخالص و خالص

سود خالص سودی است که پس از کسر سایر هزینه‌ها مانند هزینه‌های عمومی، اداری و غیر عملیاتی باقی می‌ماند. این هزینه‌ها همان هزینه‌های ثابت هستند که با گذشت زمان تغییر چندانی نمی کنند.

تفاوت سود ناخالص و سود عملیاتی

سود ناخالص را نباید با سود عملیاتی اشتباه گرفت. در واقع سود عملیاتی با کم کردن هزینه‌های عملیاتی از سود ناخالص محاسبه می‌شود. به همین ترتیب، نباید سود ناخالص را به عنوان سود قبل از محاسبه بهره و مالیات هم در نظر گرفت.

سود ناخالص در مقابل حاشیه سود ناخالص

از سود ناخالص می‌توان برای محاسبه حاشیه سود ناخالص استفاده کرد. این معیار برای مقایسه بازدهی تولیدات شرکت در طول زمان بسیار مفید است. متاسفانه مقایسه سود ناخالص سالانه یا فصلی می‌تواند گمراه کننده باشد. به همین دلیل است که توجه به حاشیه‌ی سود ناخالص بسیار مهم است، زیرا بسیاری از کسب و کارهایی که افزایش سود ناخالص را همزمان با کاهش حاشیه‌ی سود ناخالص تجربه کرده‌اند، با مشکل مالی مواجه شده‌اند. برای افزایش فروش آنلاین این کسب و کارها خواندن مقاله ۳ راهکار برای افزایش فروش آنلاین و موفقیت در کسب و کار پیشنهاد می‌شود.

فرمول محاسبه حاشیه سود ناخالص: حاصل تقسیم سود ناخالص بر فروش

اگرچه این نام‌ها بسیار شبیه هم هستند و حتی گاهی به جای هم بکار می‌روند ولی سود نا خالص به هیچ‌وجه با حاشیه سود ناخالص برابر نیست. در حالی که سود ناخالص بر حسب واحد پول است، حاشیه سود ناخالص بر حسب درصد بیان می‌شود. به همان اندازه که پیگیری سود ناخالص مهم است، پیگیری حاشیه سود ناخالص نیز اهمیت دارد زیرا اجازه می‌دهد تا شما روند سودآوری را بهتر بررسی کنید. فرمول حاشیه سود ناخالص به این شرح است: حاصل تقسیم سود ناخالص بر فروش.

مثالی از نحوه محاسبه سود ناخالص

در ادامه به مرور مثالی از نحوه‌ی محاسبه سود ناخالص و حاشیه سود ناخالص با استفاده از صورت حساب درآمد سال ۲۰۱۸ شرکت فورد موتور می‌پردازیم. ابتدا درآمد و هزینه‌های مربوط به بخش‌های مختلف این شرکت در سال ۲۰۱۸ را در جدول زیر مشاهده می‌کنیم.

جدول دخل و خرج شرکت فورد

برای محاسبه‌ی سود ناخالص، ابتدا هزینه‌ کالاهای فروخته شده را جمع می‌کنیم که مقدار آن ۱۲۶۵۸۴ میلیون دلار است. در این مرحله هزینه‌های فروش، اداری و سایر هزینه‌ها را که جزئی از هزینه‌های ثابت هستند حساب نمی‌کنیم. سپس هزینه‌ کالاهای فروخته شده را از درآمد کم می‌کنیم تا سود ناخالص به دست بیاید: ۲۵۲۱۶=۱۲۶۵۸۴-۱۵۱۸۰۰ میلیون دلار.

برای به دست آوردن حاشیه سود ناخالص هم این مبلغ را بر درآمد تقسیم می‌کنیم: ۱۶.۶۱%= ۱۵۱۸۰۰/۲۵۲۱۶ . عدد به دست آمده در مقایسه با متوسط صنعت موتور که حدود ۱۴ درصد است مقدار مطلوبی است و نشان می‌دهد که فورد در مقایسه با همتایان خود بازدهی بیشتری دارد.

روش‌های بهبود حاشیه‌ سود ناخالص

برای بهبود بخشیدن به حاشیه‌ سود ناخالص، دو راه کلیدی وجود دارد. البته، هر دو روش به حرف شاید در ظاهر آسان باشند اما انجام آن‌ها در عمل دشوار است.

روش اول: افزایش قیمت کالا

افزایش قیمت‌ها، میزان فروش را کاهش می‌دهد و به دنبال آن حاشیه‌ سود ناخالص بهبود می‌یابد و اگر فروش بیش از حد زیاد باشد، ممکن است شما نتوانید به اندازه کافی از سود ناخالص برای پوشش هزینه‌های عملیاتی، درآمد ایجاد کنید. افزایش قیمت‌ها به مطالعه‌ی دقیق درباره‌ی نرخ تورم، عوامل رقابتی، عرضه‌ اولیه و تقاضا برای محصول نیاز دارد.

روش دوم: کاهش هزینه‌های تولید کالا

روش دوم بهبود حاشیه سود ناخالص، از طریق کاهش هزینه‌های متغیر برای تولید محصول انجام می‌گیرد. هزینه‌های متغیر را می‌توان با کاهش هزینه‌های مربوط به مواد‌ اولیه یا ساختن محصول پر بازده انجام داد. تخفیف‌های حجمی یک راه خوب برای کاهش هزینه‌ مواد سود خالص یا زیان خالص اولیه است. هرچه مواد بیشتری را از یک تامین‌کننده خریداری کنید، بیشتر احتمال دارد تامین‌کننده تخفیف‌های خود را به شما ارائه دهد.

یکی‌دیگر از راه‌های کاهش هزینه‌ی مواد اولیه، یافتن منبع ارزان قیمت است. با این وجود، توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که منابع ارزان قیمت، ممکن است کیفیت محصول را کاهش دهند. چه شما در کار تولید باشید چه یک فروشنده عمده فروش یا خرده فروش و چه کارتان کسب و کارهای خدماتی باشد، همیشه باید در جستجوی راهی برای ارائه‌ی محصولات یا خدمات پر بازده باشید.

شما باید همیشه سعی کنید که میان بازده (کارایی) و کیفیت تعادل ایجاد کنید تا مطمئن شوید که از مسیر موفقیت منحرف نشده‌اید. برای مثال، بیایید نگاهی به سود ناخالص شرکت تولید پوشاک ABC انداخته و حاشیه سود ناخالص این شرکت را محاسبه کنیم.

در سال اول، فروش شرکت مذکور یک میلیون دلار و سود ناخالص آن ۲۵۰ هزار دلار بوده است که حاشیه سود ناخالص ۲۵ درصد (۲۵۰ هزار دلار تقسیم بر یک میلیون دلار) می‌شود. در سال دوم، فروش ۱/۵ میلیون دلار و سود ناخالص ۴۵۰ هزار دلار بوده است که حاشیه سود ناخالص ۳۰ درصد (۴۵۰ هزار دلار تقسیم بر یک و نیم میلیون دلار) می‌شود.

محاسبه سود ناخالص شرکت ABC مثال خوبی از کاربرد این مفهوم است

واضح است که شرکت تولید پوشاک ABC، نه تنها سود ناخالص خود را در سال دوم افزایش داده، بلکه حاشیه‌ی سود ناخالصش نیز بالاتر رفته است. این شرکت در عین افزایش قیمت‌ها توانسته است هزینه‌های متغیر تامین مواد اولیه از تأمین‌کنندگان را هم کاهش دهد. همین امر موجب شده است راهی برای تولید لباس‌هایی با کارایی بیشتر (که معمولا به معنی کاهش ساعات کار برای تولید محصول است) پیدا کند. این شرکت توانست در سال دوم کار جالبی انجام داده و قیمت روی اجناس (اضافه‌بها یا سود فروش) خود را افزایش دهد. در ادامه بیشتر در خصوص اضافه‌بها توضیح خواهیم داد.

افزایش قیمت روی اجناس یا اضافه‌بها چیست؟

بسیاری از صاحبان کسب و کارها اغلب هنگامی که قیمت روی اجناس (اضافه بها یا سود فروش) را در ارتباط با حاشیه سود ناخالص افزایش می‌دهند،‌ گیج می‌شوند. این دو متغیر مفهوم یکسانی دارند. تنها تفاوت افزایش اضافه‌بها با حاشیه سود ناخالص، در این است که حاشیه‌ی سود ناخالص، برحسب درصدی از قیمت فروش شکل می‌گیرد، در حالی که افزایش اضافه‌بها به عنوان درصدی از هزینه‌ی فروشنده محاسبه می‌شود.

اضافه‌بها (یا سود فروش) به صورت زیر محاسبه می‌شود:

درصد سود فروش برابر است با اختلاف قیمت فروش و هزینه‌ی تولید، تقسیم برهزینه تولید.

به عنوان مثال، سود فروش شرکت تولید پوشاک ABC، را برای سال اول محاسبه می‌کنیم:

مقدار اختلاف یک میلیون دلار با ۷۵۰ هزار دلار، تقسیم بر ۷۵۰ هزار دلار = ۳۳/۳۰ ٪

اکنون، بیایید سود فروش شرکت تولید پوشاک ABC را برای سال دوم محاسبه کنیم:

(۱/۵ میلیون دلار – ۱/۰۵ میلیون دلار) / ۱/۰۵ میلیون دلار = ۴۲/۹ ٪

در حالی که محاسبه سود فروش برای یک سال یک کسب و کار بسیار ساده است، اما استفاده از این ابزار ارزشمند محاسبه‌ی ‌سود فروش برای به روزرسانی قیمت‌ها پیچیده است. با این حال، این ابزار بسیار مهم و حیاتی است. محاسبه‌ی سود فروش سال‌های گذشته به شما کمک می‌کند تا درک کنید که در گذشته در چه موقعیت و جایگاهی بوده‌اید. بدین ترتیب می‌توانید معیار موفقیت مناسبی برای خودتان تعیین کنید.

مفهوم حاشیه سود ناخالص و اضافه بها بسیار نزدیک به هم است

محدودیت‌های استفاده از سود ناخالص

صورت درآمد استانداردی که توسط موسسات خدمات مالی ارائه می‌شود ممکن است کمی با مقادیر سود ناخالص تفاوت داشته باشد. این صورت‌ها سود ناخالص را به عنوان بخشی جدا نمایش می‌دهند که تنها برای شرکت‌های دولتی قابل دسترس است. به همین دلیل است که سرمایه گذاران در بررسی درآمد شرکت‌های خصوصی باید اقلام هزینه‌ها را که در ترازنامه غیر استاندارد وجود دارند شناخته و خودشان از بین آن‌ها مواردی را که در محاسبه سود ناخالص به کار می‌روند تفکیک کنند.

چرا سود ناخالص مهم است؟

از آنجا که سود ناخالص بطور خاص با هزینه محصول فروخته شده در ارتباط است برای حسابداری شرکت‌ها مهم است. به عبارت دیگر داده‌های موجود منعکس کننده‌ی کارایی مدیریت یک شرکت در خرید لوازم، تخصیص نیروی کار یا تصمیم‌گیری درباره‌ کارخانه و محل تولید محصول است.

جمع بندی

در این مطلب به مرور مفهوم سود ناخالص و شیوه محاسبه آن پرداختیم. شاید فکر کنید دانستن این مفاهیم فقط برای شرکت‌های بزرگ مفید است. اما اگر شما هم کسب و کار شخصی خود را دارید یا حتی به صورت فریلنسری یا دورکاری مشغول به کسب درآمد هستید می‌توانید از این فرمول‌ها برای محاسبه سود واقعی خودتان در مقابل هزینه‌ها استفاده کنید. در نهایت پس از حساب و کتاب، سود حاصل شده را به دست می‌آورید. فراموش نکنید که اگر درآمد شما دلاری است، برای نقد کردن درآمد ارزی خود با کارشناسان نیک پرداخت با کلیک روی بنر زیر تماس بگیرید.

سود و زیان انباشته چیست

سود و زیان انباشته، یکی از حساب های مالی دائمی مرتبط با سال های گذشته فعالیت اقتصادی یک شرکت یا نهاد است. نحوه محاسبه این حساب، بدین صورت بوده که حاصل جمع سود انباشته‌ ابتدايی دوره و خالص سود و زیان، از سود سهام نقدی و سود سهم، کسر شده و عدد حاصل، سود و زیان انباشته آن دوره مالی خواهد بود.

برای مشاوره سود و زیان انباشته

برای مشاوره سود و زیان انباشته

عناوین اصلی این مقاله

با توجه به اهمیت اقتصاد در دنیای امروز، تمامی شرکت های سرمایه گذار، نهاد ها، سازمان ها و شرکت های فعال سهامی و یا شرکت های غیر سهامی، می بایست با مقوله حساب های مختلف و چگونگی مدیریت آن ها جهت پیشرفت در زمینه اقتصاد کاری خود، آشنایی کامل داشته باشند.

یکی از انواع این حساب ها، حساب سود و زیان انباشته می باشد. تمامی فعالان در حوزه اقتصادی، جهت بررسی و محاسبه فعالیت اقتصادی که واحد شغلی آن ها، در طول سال های فعالیت و به ویژه در یک سال اخیر داشته است، لازم است، محاسبه حساب سود و زیان انباشته را انجام دهند.

به دلیل اهمیت حساب سود و زیان انباشته، برای نهاد های مختلف اقتصادی، در ادامه، مطالبی در رابطه با اینکه سود و زیان انباشته چیست و نحوه محاسبه آن چگونه است، جایگاه سود و زیان انباشته در صورت های مالی و همچنین، نمونه ای از این صورت حساب، آورده شده است.

سود و زیان انباشته چیست

سود و زیان انباشته، یکی از انواع صورت حساب های مالی دائمی، برای نهاد های اقتصادی، حتی شرکت های بسیار کوچک، محسوب می شود. سود و زیان انباشته، صورت حسابی با ماهیت دائمی بستانکار است که پس از انجام محاسبات، می تواند بستانکار و یا بدهکار شود که این مقوله نیز بستگی به فعالیت های صورت گرفته در طول سال مالی خواهد داشت.

افرادی که قصد تاسیس شرکت، به صورت اینترنتی را دارند، می توانند از طریق سامانه جامع ثبت شرکت ها، اقدام نمایند.

این نوع از حساب مالی، امکان دارد در سال کاری جاری، انجام گرفته، اما سود و زیان آن، مرتبط با سال های گذشته فعالیت اقتصادی آن نهاد باشد. بر این اساس، به آن، سود و زیان انباشته می گویند. مانده حساب از سود و زیان انباشته هر سال کاری، بر روی هم انباشته می شود و با توجه به اینکه این حساب، جزو حساب های تراز نامه ای می باشد، انتقال آن به هیچ حسابی امکان پذیر نبوده و به سال مالی بعدی، منتقل می شود.

محاسبه صورت حساب سود و زیان انباشته، می بایست بسیار دقیق صورت بگیرد، زیرا این حساب، پیوندی میان صورت درآمد های هر نهاد و تراز نامه می باشد و بررسی و کاوش در رابطه با سود و زیان انباشته، بسیار گسترده است. همچنین، حساب سود و زیان انباشته، در صورت های مالی، از جایگاه ویژه ای برخور دار می باشد.

اشخاصی که قصد دارند، اقدام به ثبت شرکت نمایند، می بایست تمامی روال قانونی ثبت شرکت را به صورت حضوری از طریق مراجعه به اداره ثبت شرکت و یا اینترنتی از طریق سامانه ثبت شرکت ها انجام دهند. برای راهنمایی بیشتر در رابطه با مراحل ثبت شرکت، به لینک زیر مراجعه کنید.

حتما بخوانید: ثبت شرکت

نحوه محاسبه سود و زیان انباشته

حساب سود و زیان انباشته، زنجیره ای کارآمد را بین صورت درآمد های یک شرکت و تراز نامه ایجاد می کند و پس از محاسبه این حساب، در صورتی که مثبت باشد، شرکت ها می توانند سود حاصل از این حساب مالی را در زمینه فعالیت های اقتصادی، تحقیق و توسعه و رشد شرکت خود و یا حتی پرداخت بدهی، به کار گیرند. در ادامه، در رابطه با نحوه محاسبه سود و زیان انباشته، توضیحات لازم ارائه شده است.

محاسبه حساب سود و زیان انباشته، در پایان هر سال مالی، می بایست بر اساس فرمول نحوه محاسبه آن، صورت گیرد که ممکن است سود و زیان انباشته، مثبت بوده و یا حتی حاصل این حساب، به صورت منفی باشد. در ادامه، فرمول محاسبه سود و زیان انباشته، آورده شده است.

سود انباشته = سود انباشته‌ ابتدايی دوره + خالص سود و زیان – سود سهام نقدی – سود سهم

هنگام محاسبه سود و زیان انباشته، در اصل، می توان گفت ماهیت آن، خنثی است؛ زیرا به طور قطع، نمی توان گفت که این حساب، بستانکار و یا بدهکار است. بنابراین، اگر حساب مالی مرتبط با سال مالی گذشته باشد، در سال مالی کنونی، حساب سود و زیان انباشته، ممکن است بدهکار و یا بستانکار شود.

نکته : البته این موضوع را باید در نظر گرفت که سود و زیان انباشته، در برخی دوره های مالی، ممکن است، مثبت نباشد؛ زیرا، ممکن است که خالص زیان های سال مالی جاری، از میزان سود انباشته ابتدای دوره جاری، بیشتر باشد. همچنین، توزیع سود سهام، بیشتر از تراز سود و زیان انباشته نیز می تواند باعث منفی شدن این حساب مالی شود.

پس از محاسبه سود و زیان انباشته، در پایان هر سال مالی، کل مانده حساب، به عنوان در آمد دوره گذشته با در آمد سال جاری، منهای سود سهام پرداخت شده به سهامداران، در تراز نامه درج می گردد. سپس، در ابتدای سال مالی دوره جدید، میزان سود انباشته در دوره گذشته، به عنوان سود و زیان انباشته در ابتدای دوره سال مالی جدید، منظور می گردد.

توجه داشته باشید، بهتر است، در پایان هر سال مالی، خلاصه حساب سود و زیان پایان دوره، به حساب سود و زیان انباشته انتقال داده شود. زیرا، این عمل، امکان دریافت گزارش دقیق میزان سود و زیان هر دوره مالی را فراهم می کند.

همچنین، برای محاسبه سود و زیان انباشته شرکت های سرمایه گذار در شرکت سپرده گذاری مرکزی نیز این شرکت ها، هر ساله، می بایست جهت تصویب صورت های مالی سالیانه، مجمع های عمومی را برای بررسی گزارش هیئت مدیره خود سود خالص یا زیان خالص برگزار نمایند.

در زمان برگزاری مجامع عمومی سالیانه، بازدهی سهام در طول سال مالی، اعلام و بررسی می شود. پس از بررسی های صورت گرفته، در صورتی که سودی وجود داشته باشد، به عنوان سود خالص که تمامی هزینه ها و مالیات از آن کسر شده است، اعلام می گردد.

پس از مشخص شدن میزان سود خالص، این مقدار را بر تعداد کل سهام، تقسیم می کنند و این، میزان سودی است که به ازای هر سهم شرکت، بدست می آید که به عنوان EPS سهام می باشد. در این حالت، اگر بازدهی سهام شرکت، مثبت باشد، بخشی از EPS سهام را میان سهامداران تقسیم می کنند و بخشی دیگر از آن را به عنوان سود انباشته شرکت سرمایه گذار، ذخيره کرده يا از زیان انباشته سال های مالی گذشته آن شرکت، کسر می کنند.

همچنین، اگر سهام شرکت در طول سال مالی خود، بازدهی منفی داشته باشد، مقدار زیان آن از سود های انباشته دوره های گذشته، کسر می شود و اگر شرکت سرمایه گذار، سود انباشته ای از سال های گذشته نداشته باشد، زیان آن، در حال حاضر، به عنوان زیان انباشته محسوب می شود.

با توجه به تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار در مجلس، تمامی شرکت های سرمایه گذار در شرکت سپرده گذاری مرکزی، ملزم به پرداخت سود سهام، از طریق سامانه جامع اطلاعات مشتریان و یا همان سجام برای سهامداران می باشند. برای راهنمایی بیشتر، در رابطه با نحوه پرداخت سود سهام از طریق سامانه سجام، به لینک زیر مراجعه کنید.

جایگاه سود و زیان انباشته در صورت های مالی

در بخش های قبل به این سوال، پاسخ دادیم که سود و زیان انباشته چیست و نحوه محاسبه آن را توضیح دادیم. با توجه به جایگاه ویژه حساب سود و زیان انباشته در صورت حساب های مالی هر شرکت، اگر در صورت های مالی، تغییراتی داده شود، تغییراتی در حقوق صاحبان سهام شرکت، صورت می گیرد و همچنین، دیگر تغییرات مالی، نیز در سود و زیان انباشته، تاثیر گذار می باشد. به همین دلیل، در ادامه، در رابطه با جایگاه سود و زیان انباشته در صورت های مالی، توضیحات لازم آورده شده است.

افرادی که قصد دریافت استعلام شرکت، به صورت اینترنتی را دارند، می توانند از طریق مراجعه به سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کل کشور، اقدام نمایند.

حساب سود و زیان انباشته، در صورت های مالی، جزو زیر گروه سود و زیان دوره محسوب می شود و همچنین، در دیگر تغییرات مالی، همانند گردش حساب اندوخته های قانونی و اختیاری، سود انباشته و حساب های مرتبط با اقلامی که با توجه به استاندارد های حسابداری به صورت مستقیم به حقوق صاحبان سهام اضافه شده اند، منظور می گردد.

همچنین، شرکت ها ملزم می باشند که در صورت هرگونه تغییر در افزایش و یا کاهش سرمایه در صورت های مالی، این تغییرات را در یادداشت های شفاف سازی، نیز درج نمایند.

افرادی قصد تاسیس یک شرکت جدید را دارند، لازم است بدانند که پس از ثبت شرکت می بایست یک اعلامیه تاسیس شرکت که سهامی عام و یا سهامی خاص می باشد، به مرجع ثبت شرکت ها ارسال گردد که به آن اظهار نامه ثبت شرکت می گویند. برای راهنمایی بیشتر، در رابطه با نحوه ثبت اظهارنامه ثبت شرکت و همچنین، مشاهده نمونه ای از اظهارنامه ثبت شرکت، به لینک زیر مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید: اظهارنامه ثبت شرکت

نمونه صورت حساب سود و زیان انباشته

در بخش های قبل، در رابطه با حساب سود و زیان انباشته، نحوه محاسبه این حساب مالی و همچنین، جایگاه ویژه آن در صورت های مالی، توضیح دادیم؛ در ادامه، نمونه ای از حساب سود و زیان انباشته یک شرکت سرمایه گذاری نیز به صورت تصویری آورده شده سود خالص یا زیان خالص است.

همچنین، افراد می توانند برای دسترسی به وضعیت سود و زیان انباشته شرکت های سرمایه گذار مختلف در بورس اوراق بهادار، به صورت اینترنتی، از طریق سایت کدال اقدام نمایند. برای راهنمایی بیشتر، در رابطه با نحوه ورود به سایت کدال، به لینک زیر مراجعه کنید.

در ادامه بخوانید: سایت کدال

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سود و زیان انباشته ​در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون سود و زیان انباشته آن پاسخ دهند.

سوالات متداول

1- ✔️سود و زیان انباشته چیست؟

✔️سود و زیان انباشته یکی از حساب های دائمی برای شرکت های سهامی و یا شرکت های غیر سهامی محسوب می شود که در متن مقاله نیز در رابطه با آن توضیحات بیشتری آورده شده است.

2- ✔️نحوه محاسبه سود و زیان انباشته به چه صورت می باشد؟

✔️سود و زیان انباشته از طریق فرمول محاسبه آن که سود انباشته برابر است با سود انباشته‌ ابتدايی دوره به علاوه خالص سود و زیان منهای سود سهام نقدی و سود سهم محاسبه می گردد که در متن مقاله نیز جزئیات آن آورده شده است.

3- ✔️سود و زیان انباشته در صورت های مالی چه جایگاهی دارد؟

✔️سود و زیان انباشته در تغییراتی که در صورت های مالی صورت می گیرد تاثیر بسزایی دارد که در متن مقاله نیز توضیحات بیشتری در رابطه با جزئیات آن آورده شده است.

نحوه تهیه صورت سود و زیان جامع

یک دوره مالی عبارت است از بازه زمانی که برای ارائه صورت های مالی در نظر گرفته می شود این دوره معمولا دوازده ماه یا به عبارتی یک سال است. یکی از مهمترین صورت های مالی که تهیه می شود صورت سود و زیان جامع است.

طبق تعریف ارائه شده در استاندارهای مالی حسابداری آمریکا سود و زیان جامع شامل تغییر در دارایی­ های یک واحد تجاری در نتیجه انجام معاملات است. در این صورت تمام درآمدها و هزینه ­هایی که در یک دوره مالی شناسایی شده به تفکیک نوشته می­شوند اعم از اینکه این هزینه یا درآمد تحقق یافته باشد یا خیر.

به طور کلی صورت سود و زیان جامع نشان دهنده مواردی مانند سود و زیان خالص دوره طبق صورت سود و زیان، درآمدها و هزینه­ های شناسایی شده اعم از اینکه تحقق یافته یا نیافته باشند می­شود. از آنجایی که ملاک تصمیم­ گیری اقتصادی افراد ذینفع و پیش­بینی سودها و جریان­ های نقدی در آینده، مطالعه صورت­ های مالی تهیه شده توسط بنگاه اقتصادی است ضرورت دارد تا در تهیه صورت سود و زیان جامع تمام درآمد و هزینه­ های شناسایی شده طی دوره مورد توجه قرار گیرد. البته صورت سود و زیان جامع به ارزیابی عملکرد مدیران در دوره مالی کمک چندانی نمی­کند.

لزوم تحلیل صورت سود و زیان

هدف از تشکیل یک بنگاه اقتصادی کسب درآمد است. برای اینکه بفهمیم آیا بنگاه اقتصادی به این هدف رسیده یا خیر نیاز به بررسی مستمر میزان درآمد و هزینه آن است. ارائه صورت وضعیت ­های ماهانه، فصلی و سالانه به مدیران، آنها را از وضعیت بنگاه تجاری آگاه می نماید.

همچنین تحلیلگران بازار و سرمایه گذاران برای تصمیم­ گیری و تجزیه و تحلیل فعالیت اقتصادی بنگاه، نیاز به دریافت اطلاعات دقیق از نتیجه فعالیت­ های بنگاه­های تجاری دارند. که این امر از طریق ارائه صورت­های مالی به طور منظم محقق می­شود. یکی از مهمترین این صورت­های مالی صورت سود و زیان جامع است که نشان دهنده در آمدها و هزینه ­های یک بنگاه در دوره مالی تعیین شده است.

هزینه و درآمد در صورت سود و زیان

فعالیت بنگاه اقتصادی برای اینکه منجر به کسب سود شود نیازمند شناخت و تعریف درست هزینه و درآمد است. با شناخت درست و به موقع هزینه­ ها می­توان در صورت نیاز آنها را کاهش داد تا به دنبال آن سود افزایش یابد و همینطور درآمدهایی که طبق پیش بینی به دست نیامده است را بررسی نمود و علت آن را پیدا کرد.

البته سود جامع مفهوم جدیدی نیست تغییر در سرمایه یک موسسه تجاری در نتیجه انجام فعالیت­های اقتصادی و نه سرمایه ­گذاری صاحبان آن سود نامیده می­شود. در طی یک دوره مالی صورت­های مالی زیادی جهت شفاف ­سازی فعالیت ­های اقتصادی یک بنگاه ارائه می­شود که هر کدام جایگاه خود را دارد. یکی از مهمترین و جدیدترین این صورت­های مالی، صورت سود و زیان جامع است که اطلاعات کاملی به مدیران و تحلیلگران ارائه می­نماید.

بیشتر بخوانیم : اتوماسیون اداری و bpms

تهیه صورت سود و زیان جامع

بهترین شکل ارائه صورت سود و زیان جامع طبق استاندارد حسابداری شماره 6 است. همانطور که اشاره شد صورت سود و زیان جامع شامل تمام هزینه و درآمدهای دوره اعم از تحقق یافته و تحقق نیافته است به همین دلیل سود و زیان دوره به عنوان اولین مورد در صورت سود و زیان جامع ثبت می­شود.

بعد از سود یا زیان دوره درآمد و هزینه‌های تحقق نیافته حاصل از تغییر ارزش دارایی ­ها و یا بدهی­ های واحد تجاری که به حقوق صاحبان سرمایه منظور می­شود قرار می­گیرد. بعد از آن سایر مواردی که طبق استانداردهای حسابداری به حساب صاحبان بنگاه منظور می­شود مانند تفاوت تسعیر ارز نوشته می­شوند.

به عبارتی می توان گفت صورت سود و زیان جامع از سود یا زیان خالص دوره به همراه حقوقی که به حساب صاحبان سهام منظور می­شود، تشکیل شده است. می توان گفت صورت سود و زیان جامع ترکیبی از صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و ترازنامه است، به عبارتی برای تهیه صورت سود و زیان جامع نیازی به تهیه اطلاعات جدید نیست و می توان از اطلاعات گرفته شده برای سایر صورت­ های مالی استفاده کرد.

فرم خام صورت سود و زیان شرکت بازرگانی

در صورتی که یک بنگاه اقتصادی صورت سود و زیان جامع را تهیه نکند، تحلیلگران اقتصادی برای دریافت اطلاعات جامع باید توضیحات مربوط به صورت­های مالی را مطالعه کنند . این کار به کیفیت اطلاع رسانی مالی آسیب وارد می ­کند و ممکن است تمام اطلاعات لازم در اختیار افراد ذینفع قرار نگیرد.

از آنجایی که مبنای تصمیم افراد برای سرمایه گذاری بررسی و تجزیه­ و تحلیل صورت­های مالی ارائه شده توسط بنگاه‌های اقتصادی است لازم است تا دقت زیادی در تهیه آنها صورت بگیرد. شفافیت هرچه بیشتر اطلاعات ارائه شده و صداقت در بیان آن می تواند تا حد زیادی در جذب افراد برای سرمایه گذاری موثر باشد.