ماهیت سهام وثیقۀ مدیران شرکت‌های سهامی عام
طبق مادة 114 لایحة قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347 درخصوص شرکت‌های سهامی عام مادام که مدیری مفاصاحساب دورة تصدی خود را دریافت نکرده است سهام او در صندوق شرکت به‌عنوان وثیقه نگه داشته می‌شود. پرسشی که مطرح می‌شود این است که ماهیت توثیق این سهام چیست؟ و آیا واژة «مدیران» مدیرعامل را هم دربرمی‌گیرد یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت باشد، در مواردی که مدیرعامل از غیر‌سهام‌داران انتخاب می‌شود، توثیق موضوع مادة 114 چگونه اجرا می‌شود؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها، انواع وثیقه و ماهیت سهام و مدیران و دیدگاه‌های حقوق‌دانان در این زمینه بررسی شد و درنهایت این نتیجه به‌دست آمد که توثیق سهام یک نهاد حقوقی مستقل از عقد رهن است و منظور قانون‌گذار از واژة «مدیران» فقط اعضای هیئت‌مدیره است و مدیرعامل را دربرنمی‌گیرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Nature of Qualifying Share of Public Joint Stock Companies
نویسندگان [English]
- Milad Mollaie Khas 1
- Mohammadreza Amirmohammadi 2
According to the article 114 of Legal Bill Amending Certain Parts of the Commercial Code 1347 concerning the public joint-stock companies, as long as a director has not received discharge from the company for the period of his term of office, the said shares shall remain in the custody of the company. The questions arisen are: what is the nature of this share? And whether the word "directors" includes the managing director or not? if the answer is yes, how will the article 114 apply in the cases in which the director توثیق سهام چیست؟ is not elected from shareholders? In this article, in order to answer these questions, we have studied different kinds of collateral, the nature of the share, directors, and the jurists' approaches about them. Finally, we concluded that the qualifying share is an independent legal institution from mortgage contract. The intent of the legislator regarding the word "director" is only the board of directors and does not include the managing director.
کلیدواژه‌ها [English]
- Collateral
- share
- joint-stock company
- company’s directors
- mortgage
مراجع
2. اخلاقی، بهروز (1386). «بحثی پیرامون توثیق اسناد تجاری»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 24، صص1-23.
3. اسکافی، ابن جنید و محمد بن کاتب بغدادی (1416 ق). مجموعه فتاوای ابن جنید، قم، انتشارات جامعه مدرسین.
6. امیرمحمدی، محمدرضا و حسن مرادزاده (1392). عقود معین: قراردادهای اذنی، قراردادهای تبعی، مشارکت‌ها، تهران، جاودانه و جنگل.
7. پاسبان، محمدرضا (1393). «آثار اعمال حقوقی مدیران و مدیرعامل شرکت‌های سهامی پس از انقضای دورة مدیریت ایشان»، دیدگاه‌های حقوق قضایی، ش 67، ص توثیق سهام چیست؟ 19 ـ 54.
10. دمرچیلی، محمد و علی حاتمی و محسن قرائی (1384). قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، تهران، میثاق عدالت.
11. ساعدی، الهام (1393). مقایسة وثیقه‌های تجاری و مدنی؛ مطالعة تطبیقی در حقوق ایران و انگلیس، پایان‌نامة دورة کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکدة حقوق.
13. سکوتی نسیمی، رضا (1381). ماهیت حقوقی، احکام و آثار معاملات سهام شرکت‌های تجاری با مطالعة تطبیقی در حقوق ایران و انگلیس، رسالة دورة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدة علوم انسانی.
14. سلطانی، محمد (1391). «ماهیت و قواعد حقوقی توثیق سهام»، فصلنامة بورس اوراق بهادار، ش 17، س 5، ص 141 ـ 161.
15. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1413 ق). الخلاف، ج 3، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
16. عاملی، شهیدثانی و توثیق سهام چیست؟ علی بن زین‌العابدین (1416 ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ج 3، قم، انتشارات جامعه مدرسین.
17. عبدی‌پور فرد، ابراهیم (1391). مباحثی تحلیلی از حقوق تجارت: اوراق تجاری ـ بورس و اوراق بهادار ـ حق کسب یا پیشه یا تجارت، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
19. عیسایی تفرشی، محمد و رضا سکوتی نسیمی (1383). «بیع سهام شرکت‌های سهامی»، مجلة علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، د 21، ش 2 (پیاپی 41)،صص 35- 58.
20. غمامی، مجید و مریم ابراهیمی (1392). «ماهیت حقوقی سهام پذیرفته‌شده در بورس»، مجلة مطالعات حقوق تطبیقی، د 3، ش 3، صص 127-145.
22. ــــــــــــــــــــ. دورة مقدماتی حقوق مدنی: اعمال حقوقی، قرارداد ـ ایقاع، تهران، شرکت سهامی انتشار.
23. ـــــــــــــــــــــ. حقوق مدنی: عقود اذنی ـ وثیقه‌های دین ـ ودیعه، عاریه، وکالت، ضمان، حواله، کفالت، رهن، تهران، شرکت سهامی انتشار.
26. کریمی، عباس (1387). «رهن اموال فکری»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، د 38، ش 2، ص 315 ـ 324.
27. مصباحی‌مقدم، غلام رضا و سجاد سیاح و محمدمهدی نادری نورعینی (1388). «امکان‌سنجی وقف سهام و پول؛ مدل صندوق وقف سهام و پول در ایران»، دوفصلنامة علمی ـ پژوهشی جستارهای اقتصادی، ش 12، صص 59-89.
توثیق سهام چیست؟
مشاوره رایگان
برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.
- 02191004770
- [email protected]
- تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15
خانه / اخبار بورس / شرایط و جزئیات جدید از دریافت وام بانکی با توثیق سهام
شرایط و جزئیات جدید از دریافت وام بانکی با توثیق سهام
در پی حواشی شکل گرفته از سوی سهامداران درباره توثیق سهام برای دریافت وام بانکی، سمیه محمدی مدیر پروژه توثیق الکترونیک سپرده‌گذاری مرکزی، عدم پرداخت وام توسط بانک ها در قبال توثیق سهام را رد کرد و گفت: موارد مطرح شده مبنی بر اینکه بانک‌ها در قبال توثیق سهام، وامی پرداخت نمی‌کنند، منطقی نیست و امکان ندارد فرد، سهام را به عنوان وثیقه بگذارد اما هیچ‌گونه وامی را دریافت نکرده باشد. این مقام مسئول ضمن بیان این مطلب، شرایط و جزئیات جدیدی درباره دریافت وام بانکی با توثیق سهام اعلام داشت.
شرایط دریافت وام در برابر توثیق سهام چیست؟
به گزارش سبدگردان هدف ، سمیه محمدی به ایرنا گفت: افرادی که برای دریافت وام بانکی، به دنبال توثیق سهام خود هستند باید فرآیند دریافت تسهیلات را به طور کامل انجام دهند و مراحل تعیین شده برای دریافت وام را تکمیل کنند.
محمدی به فرآیند موجود بین بازار پول و بازار سرمایه تاکید کرد و ادامه داد: شرایطی مانند سن فرد (بالای ۱۸ سال)، ثبت‌نام در سجام، معدل حساب، رتبه بندی افراد بر اساس تسهیلات دریافت شده به عنوان شرایط عمومی در بازار پول وجود دارد که افراد باید به آنها توجه کنند.
محمدی گفت: فردی که به دنبال دریافت وام است باید با توجه به حسابی که در حساب بانک مورد نظر دارد معدلی را کسب کند تا از این طریق بتواند باقی اقدامات مربوط به توثیق سهام را انجام دهد.
مدیر پروژه توثیق الکترونیک شرکت سپرده‌گذاری مرکزی خاطرنشان کرد: این‌گونه نیست فردی که صرفاً دارای اوراق بهادار است، بتواند به طور حتم آن را وثیقه قرار دهد و وام دریافت کند.
وی اظهار داشت: گاهی در این میان سهامداری که به دنبال توثیق سهام و دریافت وام است، سهام خود را نزد کارگزاری فریز کرده که در این صورت فرد نمی‌تواند دوباره سهام خود را برای دریافت وام وثیقه کند.
محمدی تاکید کرد: فردی که به دنبال دریافت وام است، باید سهامی را نزد بانک به عنوان وثیقه قرار دهد که قابل معامله باشد، همچنین در این میان نمادهای حق تقدم در این پروژه نمی‌توانند به عنوان وثیقه گذاشته شوند.
وثیقه سهام را مکمل فرآیند تسهیلات
مدیر پروژه توثیق الکترونیک شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، وثیقه سهام را مکمل فرآیند تسهیلات دانست، اظهار داشت: فرد برای دریافت وام به‌جای آنکه ضامن را نزد بانک ببرد، سهام را به عنوان وثیقه می‌گذارد.
وی خاطرنشان کرد: مطابق قانون دستورالعمل توثیق اوراق بهادار مصوب سال ۱۳۸۹ همه سرویس‌ها در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی پیاده‌سازی شده و در اختیار بانک‌ها جهت پیاده‌سازی قرار گرفته است.
محمدی ادامه داد: شخص بعد از تکمیل فرایند در پلتفرم بانک عامل به صفحه شرکت سپرده‌گذاری جهت احراز اختیار هدایت می‌شود و پس از دریافت رمز یکبار مصرف دارایی نهایی اوراق بهادار خود را جهت وثیقه مشاهده می‌کند سپس صفحه شرایط و تعهدات را مطالعه و پس از پذیرش و پرداخت کارمزد مجدداً به صفحه بانک هدایت خواهد شد و اطلاعات نهایی ثبت درخواست خود را در این مرحله دریافت می‌کند.
مدیر پروژه توثیق الکترونیک شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تاکید کرد: در روز کاری بعد نتیجه درخواست از طریق فراخوانی سرویس استعلام توسط بانک قابل بهره‌برداری خواهد بود و در نهایت پس از طی کردن این مرحله اقدامات بعدی را در پلتفرم بانک تا انتها انجام می‌دهند.
وی ادامه داد: برخی از افراد فرآیند را رها می‌کنند و پروسه را به طور کامل طی نمی‌کنند، در این زمان دیگر قادر به دریافت وام نیستند.
روش متفاوت اعطای وام بانک‌ها
مدیر پروژه توثیق الکترونیک شرکت سپرده‌گذاری مرکزی با تاکید بر اینکه روش اعطای وام بانک‌های مدنظر متفاوت با یکدیگر است، گفت: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به هیچ عنوان نمی‌تواند خارج از روال‌های تعریف شده در فرایند توثیق و رفع توثیق و … توثیق سهام چیست؟ اقدامی را انجام دهد.
وی افزود: همه روال‌های تعریف شده پس از بررسی‌های کامل، مطابق با قوانین مقررات مرتبط با فرایند در بازار سرمایه تعریف شده است و خارج از آن اقدامی امکان‌پذیر نیست.
این مقام مسوول تاکید کرد: اگر فرد وام گیرنده در مدت‌زمان مشخص اقدامات مربوط به بازپرداخت تسهیلات دریافتی را انجام ندهد و به تعهدات خود عمل نکند، بعد از اطلاع‌رسانی‌های لازم، درخواست فروش از سوی بانک به شرکت سپرده‌گذاری ارسال و فروش دارایی انجام خواهد شد.
محمدی اظهار داشت: شخص زمانی که برای دریافت وام وارد سامانه بانک می‌شود، باید برخی از قوانین و مقرراتی را مانند وکالت‌نامه فروش مشاهده می‌کند و باید با دقت کامل همه این موارد را مطالعه کند.
Compatible data.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.
- Pina & Associates Insurance
- Payment at Contingency
- Amount of Payment
Two Most-Cited Reason
Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.
نحوه دریافت وام با توثیق سهام عدالت
بنابر گفته مدیر پروژه توثیق الکترونیک شرکت سپرده گذاری مرکزی، فرآیند توثیق هوشمند برای عموم جامعه به این صورت خواهد بود که سهامداران پس از آن که اقدامات اولیه را در بانک مربوطه خودشان تکمیل کردند به صفحه خدمات بازار سرمایه مراجعه و خدمت توثیق را انتخاب می‌کنند.
به گزارش نبض بورس، مدیر پروژه توثیق الکترونیک شرکت سپرده گذاری مرکزی گفت: سهامداران برای دریافت وام، پس از تکمیل درخواست در بانک مربوطه به صفحه خدمات بازار سرمایه شرکت سپرده گذاری مرکزی مراجعه کنند.
خانم سمیه محمدی مدیر پروژه توثیق الکترونیک شرکت سپرده گذاری مرکزی در رابطه با شرایط و نحوه توثیق سهام نکاتی را مطرح کرد .
سوال:فرآیند توثیق هوشمند سهام به چه شکل است؟
سمیه محمدی:فرآیند توثیق هوشمند برای عموم جامعه به این صورت خواهد بود که سهامداران پس از آن که اقدامات اولیه را در بانک مربوطه خودشان تکمیل کردند به صفحه خدمات بازار سرمایه مراجعه و خدمت توثیق را انتخاب می‌کنند.
سوال:کدام سهامداران می‌توانند از خدمات توثیق استفاده کنند؟
سمیه محمدی:سهامدارانی می‌توانند از این مزایا بهره‌مند شوند که در سامانه جامع اطلاعات مشتریان اطلاعات خود را ثبت کرده و سجامی شده باشند.
سوال:مراحل و جزییات در خواست برای توثیق سهام چگونه است؟
سمیه محمدی:پس از وارد شدن به سامانه ثبت توثیق یک رمز یکبار مصرف به شماره موبایل سجامی افراد ارسال می‌شود و یک احراز صورت می‌گیرد بعد از وارد کردن رمز یکبار مصرف دارایی قابل توثیق را افراد مشاهده و میزان دارایی کل یا بخشی از آن دارایی قابل توثیق را انتخاب و به صفحه شرکت سپرده گذاری مرکزی هدایت می‌شوند. بعد از این که به صفحه سپرده گذاری هدایت شدند یک سری شرایط و تعهداتی است که سهامدار باید با دقت و آگاهی مطالعه کند و پس از پذیرش آنها و پرداخت کارمزد مراحل انجام شده و سپس به صفحه بانک هدایت می‌شوند.
سوال:آیا فرآیند توثیق و در خواست آن در روز‌های مشخصی انجام می‌شود؟
سمیه محمدی:سهامداران باید به این نکته توجه داشته باشند که ارائه کلیه خدمات با توثیق هوشمند در روز‌ها و ساعت‌های کاری قابل انجام است.
در پایان روز کاری تمام درخواست‌ها از بانک‌های عامل که سرویس‌ها را پیاده سازی کردند به شرکت‌ها سپرده گذاری مرکزی ارسال می‌شود و بعد از پردازش در سامانه‌های اطلاعاتی، نتیجه درخواست در روز بعد به بانک‌ها اطلاع رسانی می‌شود.
کدام بانک ها در سامانه توثیق سهام حضور دارند؟| شرط دریافت تسهیلات برای افراد چیست؟
به گزارش خبرنگار نبض بورس، |پروانه محمدی کیا، محمدجعفر منتظری با حضور در مراسم رونمایی از سامانه ستاره افزود: گاهی وثیقه گذاری چند روز زمان می‌برد، اما امروز با افتتاح سامانه ستاره در کسری از ثانیه وثیقه‌گذاری صورت می‌گیرد و این این آغاز خوب باعث می شود افراد کمتری به دلیل مشکلات کسری بودجه و مسائل پیرامون آن مورد پیگرد قضایی قرار بگیرند.
استقبال دستگاه قضا از سامانه هوشمند ستاره
وی ادامه داد: درخواستی که از سازمان بورس و اوراق بهادار داریم این است که این سامانه را به قوه قضاییه متصل کند تا رصد و دسترسی به اطلاعات متقاضیان توثیق سرمایه و سهام فراهم شود. ضمن اینکه قوه قضاییه در راستای توسعه این سامانه از هیچ همکاری ای کوتاهی نخواهد کرد.
بر همین اساس؛ اگر سهامداری چه حقیقی و چه حقوقی توثیق سهام چیست؟ قصد وثیقه‌گذاری نزد شخص دیگری را داشته باشد، می‌تواند طی مراحلی و تحت نظارت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، سهام خود را به‌عنوان وجه‌الضمان نزد شخص دیگری که می تواند حقیقی یا حقوقی باید، توثیق کند.
این موضوع درباره دریافت وام از بانک های عامل (ملی، رسالت، مهر ایران) هم امکان‌پذیر است و سهامداران با توجه به مراحل تعریف شده در این بانک ها هم می توانند با توثیق از دریافت تسهیلات بهره ببرند.
براساس اعلام عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در مراسم رونمایی از فاز اول سامانه توثیق الکترونیک هوشمند ستاره از امروز به صورت رسمی امکان استفاده از اوراق سهام به عنوان وثیقه وام در بستر سیستم بانکی فراهم خواهد شد.
وزیر اقتصاد در مراسم رونمایی از سامانه ستاره:
افزایش توثیق به کل شبکه بانکی در ماه های آینده
احسان خاندوزی در این مراسم ضمن تقدیر از عملکرد و پیگیری سازمان بورس و اوراق بهادار در رونمایی از سامانه ستاره و برداشتن نخستین گام برای راه اندازی سیستم توثیق سهام اظهار کرد: هر چند که در حال حاضر تنها سه بانک توانایی ارائه تسهیلات از طریق توثیق سهام را دارند، اما در ماه های آینده کل شبکه بانکی کشور از طریق این سامانه می توانند خدمات پرداخت تسهیلات را به مردم ارائه دهند.
وی ادامه داد: سیم کارت، طلا، خودرو و دیگر دارایی ها در آینده نزدیک می توانند با اضافه شدن به این سامانه اعتبار شخص را برای وثیقه گذاری و همچنین اعتبار سنجی بالا ببرند تا به شکل واقعی از کار مردم گره گشایی صورت بگیرد.
کدام بانک ها در سامانه توثیق سهام حضور دارند؟
ملی، رسالت و مهر ایران؛ بانک هایی هستند که در سامانه توثیق سهام حضور دارند و متقاضیان حقیقی و حقوقی می توانند برای دریافت تسهیلات از این طریق اقدام کنند.
شرط دریافت تسهیلات برای افراد چیست؟
براین اساس، تنها شرط این است که فرد در سامانه سجام ثبت نام و احراز هویت شده باشد. در واقع فرایندی که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی درنظر گرفته این است که سهامدار به اپلیکیشن‌های بانکی یا شعب بانکی مراجعه و درخواست توثیق سهام خود را ارائه دهد. پس از این فرد از طریق سامانه سجام احراز هویت می شود.
متقاضیان پس از طی این فرایند، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی دارایی قابل وثیقه متقاضی را به بانک اعلام می‌کند و بانک هم در اپلیکیشن به سهامدار نشان می‌دهد. پس از آن سهامدار می‌تواند نمادهایی که قصد توثیق آنها را دارد انتخاب و تایید کند.
در واقع شرکت سپرده‌گذاری درخواستی که از سمت بانک آمده را به سهامدار نمایش می‌دهد و پس از احراز هویت دوباره درخواست متقاضی ثبت شده و فرایند توثیق بعد از اعمال معاملات صورت می‌گیرد. اگر این فرایند موفقیت آمیز باشد؛ بانک تسهیلات را پرداخت خواهد کرد.
در مراسم رونمایی از سامانه ستاره علاوه بر وزیر اقتصاد و دارایی، دادستان کل کشور، معاون راهبردی قوه قضائیه و رؤسای بانک‌های عامل و جمعی از فعالان بازار سرمایه نیز حضور داشتند.
وثیقه‌گذاری آنلاین به‌چه‌کار می‌آید؟
داستان توثیق سهام به سال‌ها قبل برمی‌گردد، سال‌هایی که به دلیل اشتباه محاسباتی یک مدیر بانکی در واگذاری سهام، برگه سیاهی را در سیستم بانکداری ایران به ثبت رساند.
به گزارش صدای بورس داستان توثیق سهام به سال‌ها قبل برمی‌گردد، سال‌هایی که به دلیل اشتباه محاسباتی یک مدیر بانکی در واگذاری سهام، برگه سیاهی را در سیستم بانکداری ایران به ثبت رساند؛ اما این برگه سیاه که شیرازه یکی از بانک‌های به نام کشور را از هم پاشید و آن را به ورطه نابودی کشاند، با طرحی که امروز با نام «ستاره» می‌درخشد، متفاوت است.
در واقع موسس اولین بانک خصوصی کشور به دلیل بدهی‌های هنگفتش، سهام شرکت «سرمایه‌گذاری ساختمان ایران» را به توثیق یکی از بانک‌ها درآورد اما به دلیل اینکه بانک از وصول طلب خود ناامید شده بود، با انتشار آگهی اقدام به حراج وثیقه کرد و به دلیل اینکه از میز فروش کنار گذاشته شد و فشارهای وثیقه‌کننده سهام برای جلوگیری از فروش این بلوک بی‌نتیجه ماند، شیرازه حاکمیت بانک اقتصاد نوین را از هم پاشید و آن روز تلخ را رقم زد؛ اما در طرح ستاره یا همان سامانه توثیق الکترونیکی هوشمند که برای اولین بار به کمک وزارت اقتصاد و مدیریت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی(سمات) رونمایی شده است، تفاوت چشمگیری با گذشته‌ها به چشم می‌خورد. چرا که در این طرح قرار است به جز ثبات بازار سرمایه، دارایی‌های سهامداران نیز حفظ شود.
آنطور که پیش‌بینی شده در گام اول طرح ستاره، علاوه بر بسترسازی برای توثیق آنلاین و هوشمند اموال، امکان وثیقه‌گذاری سهام بازار سرمایه نیز فراهم شده است. در این طرح که گفته می‌شود، داستان تلخ گذشته بانک اقتصاد نوین تکرار نخواهد شد، قرار است سهام ضامن اموال و دارایی‌های خرد و کلان شود و در قدم‌های بعدی با اتصال به سازمان‌ها و نهادهای وثیقه‌پذیر، گره‌های زیادی از مشکلات مردم را باز کند.
مزیت‌های سامانه‌ای به نام ستاره
محمدهادی سلیمی‌زاده، مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس با بیان اینکه توثیق سهام به شیوه غیرمستقیم از دو سال قبل آغاز شده بود اما فرآیند اداری آن به شیوه دستی و حضوری انجام می‌شد، گفت: فرآیند توثیق سهام در طرح ستاره به شیوه الکترونیکی و بدون مراجعه حضوری صورت می‌گیرد. او با بیان اینکه توثیق سهام به شیوه فعلی، بر تمامی سهم‌های بازار قابلیت پیاده‌سازی دارد، اضافه کرد: گواهی سپرده‌های کالایی و انواع اوراق بهادار نیز در آینده‌ای نزدیک مشمول بحث توثیق می‌شود.
سلیمی‌زاده با تاکید بر اینکه خدمات درگاه سامانه ستاره برای تمامی خدمات‌گیرندگان است، گفت: خدمات این سامانه هم‌اکنون از طریق بانک‌های ملی، مهر و رسالت ارائه می‌شود و در گام‌های بعدی سایر بانک‌ها نیز به آنها اضافه خواهد شد. او حذف ضامن را از دیگر مزایای این سامانه برشمرد و توضیح داد: با راه‌اندازی این سامانه دیگر نیازی به ضامن رسمی نیست بلکه بانک با مدیریت و پوشش ریسک خود درصدی از سهام را برای دریافت تسهیلات توثیق می‌کند.
سلیمی‌زاده، اتصال این سامانه به دستگاه قضا در یک ماه آینده را از دیگر برنامه‌های سازمان بورس برشمرد و گفت: با اتصال این سامانه به دستگاه قضا، سهام وثیقه شده فرد بازداشت شده یا وابستگان می‌تواند ضامن آزادی او شود. او برخط بودن سامانه ستاره را از دیگر نقاط قوت آن برشمرد و افزود: پیش از این فرآیند خدمات بانک‌ها کاغذی بود اما در طرح ستاره کاغذ بازی‌ها حذف شده و فرآیند توثیق سهام به شیوه الکترونیکی انجام می‌شود.
مدیر روابط عمومی سازمان بورس با تاکید بر اینکه تضمین اعتبار، اتفاق مثبت دیگر این طرح است، ادامه داد: با تکمیل زیرساخت‌ها در بخش املاک و آمادگی استارت‌آپ‌ها و پلتفرم‌ها در این حوزه نیز می‌توان از این سامانه برای پرداخت اجاره‌بها بهره برد. شرکت‌های استارت‌آپی همچون دیجی کالا و اسنپ نیز می‌توانند با اتصال به سامانه ستاره، محصولاتی از قبیل لوازم خانگی را به صورت اقساطی و تضمینی به فروش برسانند و در صورت پرداخت نشدن اقساط، با فروش سهام، مبلغ اقساط معوق را تسویه کنند. سلیمی‌زاده اضافه کرد: همچنین با توثیق سهام، می‌توان نقدینگی مورد نیاز را در زمان ارزندگی بازار که فروش سهام به صرفه نیست، مبلغی را با توثیق سهم دریافت کرد.
او در ادامه تشریح مزایای روش جدید توثیق سهام این را هم اضافه کرد: در شیوه‌های قبلی توثیق تا زمانی که تسویه اقساط صورت نمی‌گرفت، ملک آزاد نمی‌شد، اما در شیوه جدید امکان رفت و برگشت براساس تصمیم و نظر بانک وجود دارد. به‌عنوان مثال، یک بانک به محض پرداخت اقساط، درصدی از سهام را به صورت الکترونیک آزاد می‌کند اما بانکی دیگر بعد از پرداخت کامل اقساط، سهام را آزاد خواهد کرد.
سلیمی‌زاده در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره تجربه شکست خورده بانک اقتصاد نوین در توثیق سهام نیز متذکر شد: پوشش ریسک بستگی به مشتریان و بانک مربوطه دارد. برای مثال، امکان دارد بانکی به ازای ارزش روز سهام ۱۰۰ میلیون تومانی، ۱۵۰ میلیون تومان تسهیلات پرداخت کند و مابقی توثیق سهام چیست؟ را سفته بگیرد. در این صورت اگر ارزش سهام کاهش یابد و تسهیلات گیرنده، تسهیلات را نکول کند و ارزش سهام تکافوی جبران تسهیلات را نکند، مقصر بانک است که عملیات پوشش ریسک را به درستی طراحی نکرده است. در توثیق سهام چیست؟ این حالت به بانک‌ها پیشنهاد می‌شود برای تسهیلات ۱۰۰ میلیون تومانی، ۱۳۰ میلیون تومان از سهام را وثیقه کنند تا در صورت افزایش قیمت‌ها بخشی از سهام را آزاد و با کاهش قیمت‌ها درصدی از سهم را مجددا وثیقه کنند. حال اگر مشتری زیر بار نرفت، با اعلام به شرکت سپرده‌گذاری سهام مشتری را توقیف و همان روز به فروش بگذارد و مبلغ تا زمانی که مشتری مبلغ وثیقه را افزایش ندهد، بلوکه بماند. بنابراین با این توضیحات با چالش‌های گذشته روبه‌رو نخواهیم شد. او در پایان تاکید کرد: با پذیرش انواع یونیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری و ETF ها در این طرح مشکلات و چالش‌های گذشته نیز برطرف خواهد شد.
ثبات بازار سرمایه
مسعود صدقی، مدیر فنی پروژه توثیق الکترونیک شرکت سپرده‌گذاری مرکزی با اشاره به اینکه تمام اوراقی که در شرکت سپرده‌گذاری ثبت و نگهداری می‌شود، قابلیت وثیقه دارد، گفت: اما در گام نخست فقط سهم و در مراحل بعدی سایر اوراق وثیقه می‌شود.
او با بیان اینکه این طرح نیاز به همکاری مضاعف بانک‌ها دارد، اضافه کرد: درصورتی‌که سایر بانک‌ها نیز از این طرح ملی استقبال کنند، افراد بیشتری از مزیت‌های این طرح بهره‌مند خواهند شد.
صدقی، ثبات بازار سرمایه را از مزایای توثیق الکترونیکی سهام ذکر کرد و توضیح داد: مردم برای تامین مالی به جای فروش دارایی می‌توانند آن را نزد بانک وثیقه و از آن برای امور مربوطه استفاده کنند. او با بیان اینکه توثیق الکترونیکی سهام به عنوان یک پل ارتباطی بین بازار سهام و بازار پول ایجاد شده است، اظهار کرد: بانک‌ها به عنوان یکی از عوامل اصلی در این فرآیند نقش مهمی برعهده دارند. صدقی همچنین با اشاره به نحوه دریافت این تسهیلات توضیح داد: متقاضیان برای دریافت ضمن ثبت‌نام در سامانه سجام، باید شرایط و تعهدات مربوط به توثیق الکترونیکی سهام را پذیرفته و تمام بندهای مربوط به آن را با دقت کافی مطالعه کرده باشند.
رئیس هیات مدیره شرکت کارگزاری بانک خاورمیانه مطرح کرد: نفع توثیق سهام برای بازار
مزایا و معایب طرح توثیق سهام در گفت‌وگو با داریوش روزبهانه، رئیس هیات مدیره شرکت کارگزاری بانک خاورمیانه تشریح شد.
***
*توثیق سهام چه نفعی برای بازار سهام دارد؟
توثیق سهام نوعی تامین مالی است که منابع افراد حرفه‌ای بازار را که در حجم‌های بالا خریداری می‌کنند، تامین کرده و به آن دسته از سرمایه‌گذارانی که قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند، کمک می‌کند تا سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهند. در واقع توثیق سهام نوعی تبادل دارایی بین بانک و سرمایه‌گذار است که به عمق بازار سرمایه کمک قابل توجهی می‌کند. به بیان دیگر، نوعی تزریق منابع مالی جدید به بازار با مشارکت سیستم بانکی است.
*پیش از این، طرح توثیق سهام برای سهام عدالت اجرا شد. به نظر شما توانست آنطور که باید و شاید تاثیرگذار باشد؟
به نظر می‌رسد این طرح برای سهام عدالت تاثیر چندانی نداشته است. برآوردها نشان می‌دهد بعد از خروج ۱۴۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی از سال ۹۹ و خروج ۱۶ هزار میلیارد تومان در ماه‌های ابتدایی امسال از بازار سرمایه، این طرح نتوانسته است در رونق بازار سرمایه تاثیرگذار باشد.
* به اعتقاد شما چرا چنین اتفاقی افتاد؟
توثیق سهام بیشتر برای سرمایه‌گذاران نهادی و بزرگتر بازار کاربرد دارد.
*بانک‌ها توانایی لازم برای وثیقه کردن حجم بالایی از سهام و ارائه تسهیلات به سهامداران را دارند؟
بعید است بانک‌ها بتوانند در این راه موفق عمل کنند. در حال حاضر سیستم بانکی برای امور روزمره خود با چالش‌های زیادی روبه‌روست. توثیق سهام نیز به نوعی تولید پول جدید است که می‌تواند بر مشکلات این سیستم اضافه کند. مگر اینکه برای آن ضوابطی تهیه و تنظیم شود. به‌عنوان مثال، برای سهامی که از محل توثیق خریداری می‌شود، دوره زمانی طولانی مدتی تعیین شود.
*با این توضیحات، ارزیابی شما از طرح توثیق سهام چیست؟
طرح خوبی است اما بنیادی نیست.
*برای بنیادی شدن آن چه پیشنهادی دارید؟
اول اینکه، سیستم‌های اعتباری بهتر است از مسیر کارگزاری‌ها به سمت بازار کانالیزه شود. دوم اینکه وقتی صندوق‌های سرمایه‌گذاری به صورت غیرمستقیم منابع مردم را جذب کنند، دیگر نیازی به تحمیل بار اضافی به سیستم بانکی نیست.
دیدگاه شما