دلایل ایجاد بازار خرسی

گاوی بودن بازار ارزهای دیجیتال یعنی صعودی بودن آن و یا تلاش یک تریدر برای افزایش قیمت یک دارایی. خرسی بودن بازار و یا دید خرسی نیز به معنای پیش بینی کاهش قیمت است.

علل و ریشه های تورم

دکتر حیدر مستخدمین‌حسینی:
نزدیک به دو هزار سال پیش یکی از امپراتوران روم، به نام دیوکلسیانوس با قلب سکه یعنی جانشین کردن سکه‌های همرنگ از آلیاژهایی که هرچه کمتر نقره داشت به جای سکه‌های نقره باعث ایجاد تورم شد. دولت‌های امروزی نیز درست همین کار را انجام می‌دهند، منتهی با چاپ اضافی پول کاغذی.

اما تورم چیست؟ تورم را به طور کلی افزایش پایدار در سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات در یک اقتصاد می‌گویند. این تعریف بیان می‌کند که تورم افزایش پایدار و نه موقتی در قیمت‌ها و همچنین افزایش در سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات و نه یک یا چند کالا یا خدمت خاص است. افزایش مصرف سریع حجم پول در گردش، چنانچه با سرعتی بیش از سرعت افزایش تولید اجناسی که در معرض فروش هستند صورت بگیرد، به خودی خود موجب تورم خواهد شد و موجب دلایل ایجاد بازار خرسی می‌شود که قیمت‌ها در مقایسه با پول رایج افزایش پیدا کنند. مقدار پول در گردش در تمام کشورها توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی آن کشورها تعیین می‌شود بنابراین تنها دولت و بانک مرکزی مسوول افزایش سریع حجم پول در گردش خواهند بود. اگر مقدار کالاها و خدماتی که برای عرضه به خریدار فراهم است (مقدار تولید)، با همان سرعت افزایش مقدار پول افزایش می‌یافت، در این صورت قیمت‌ها همواره ثابت می‌ماند، اما تورم درست زمانی رخ می‌دهد که سرعت افزایش حجم پول بسیار بیشتر و شدیدتر از سرعت افزایش تولید باشد.

هزینه‌های اضافی دولتی تنها به شرطی موجب تورم نخواهد شد که بودجه آن از محل مالیات بیشتر و یا از محل اوراق قرضه دولتی تامین شود. در چنین حالتی دولت برای خرج کردن، پول بیشتری در دسترس دارد و پول در دسترس جامعه نیز کمتر است و بنابراین هزینه‌های اضافی دولت با کاهش مخارج مردم در بخش کالاهای مصرفی یا سرمایه‌گذاری همترازی می‌کند. با این همه، نباید از یاد برد که اخذ مالیات بیشتر و یا قرض گرفتن از مردم برای تامین بودجه اضافی مخارج دولت، به لحاظ سیاسی اقدام جالبی نیست و موجب می‌شود که مسیر پول، در پی افزایشی که در نرخ سود رخ می‌دهد، از مصارف خصوصی منحرف شود و در نتیجه قرض گرفتن برای اشخاص و کسبه مشکل‌تر و پرخرج‌تر شود.

راه دیگری که به کمک آن دولت می‌تواند بودجه هزینه‌های اضافی خود را تامین کند، افزایش حجم پول در گردش است. برای انجام این کار دولت می‌تواند خزانه‌داری را وادار کند که اوراق قرضه دولتی صادر کند و بانک مرکزی نیز به نوبه خود پول آن اوراق قرضه را یا به صورت چاپ اسکناس تازه و یا به صورت وارد کردن سپرده در ستون بستانکاری خزانه‌داری بپردازد. در این حالت خزانه‌داری می‌تواند صورت‌حساب‌های خود را با پول نقد و یا چک‌هایی که از حساب خود نزد بانک صادر می‌کند، بپردازد. وقتی پول اضافی از راه سپردن اوراق قرضه نزد بانک‌های تجاری به شکل سپرده درآمد، آن سپرده‌ها به نوبه خود به صورت ذخیره‌های بانک‌های تجاری نزد بانک درمی‌آیند که بار دیگر در خدمت به جریان درآمدن مقدار بسیار بزرگ‌تری پول قرار خواهند گرفت. دومین دلیل رشد حجم پول، کوششی است که دولت‌ها در راه رسیدن به اشتغال کامل انجام می‌دهند. رابطه سیاست‌های دولت با مساله تورم رابطه‌ای دوگانه است؛ هزینه‌های دولتی خود می‌تواند باعث افزایش اشتغال شود، حال آنکه مالیات‌های دولتی می‌توانند بر میزان بیکاری بیفزایند چه آنکه این نوع مالیات‌ها درآمدهای بخش خصوصی را تقلیل می‌دهند. از این رو است که سیاست اشتغال کامل دولت را متمایل می‌کند از یک سو بر هزینه‌های خود بیفزاید و از سوی دیگر از میزان مالیات‌ها بکاهد و کسری بودجه حاصل را نیز از راه افزودن بر حجم پول در گردش تامین کند، بی‌آنکه مالیات تازه‌ای وضع کند و از مردم قرض کند چه آنکه هر بار که پول اضافه چاپ می‌شود، آن پول در واقع حکم مالیاتی را دارد که بر موجودی حساب‌های مردم بسته می‌شود.

دلایل ایجاد تورم
تورم پدیده پیچیده‌ای است که می‌تواند ناشی از ترکیب عوامل مختلفی باشد. عرضه بیش از اندازه پول، توسعه اعتبارات بانکی، کسری بودجه، افزایش نرخ سود بانکی ناشی از اثر جبرانی استقراض دولت از سیستم بانکی و کاهش منابع برای بخش خصوصی به ویژه در یک بازار سرمایه داخلی محدود، هزینه‌های غیرتوسعه‌ای بالا، رشد سریع جمعیت، مصائب طبیعی، شرایط بد آب وهوایی، خشکسالی، شیوع بیماری‌های گیاهی در بسیاری از کشورهای درحال توسعه، احتکار در سطح گسترده و تورم وارداتی می‌توانند موجب تورم شوند. عدم توجه به ماهیت و ریشه‌های تورم در کنترل و مهار آن، هرگونه تلاشی را صرفا به مسکّن‌هایی تبدیل خواهد کرد که تنها موجبات التیام کوتاه‌مدت آن را فراهم می‌آورد. بر این اساس برای درمان اصولی، ابتدا باید دلایل را شناسایی و آنگاه راه‌حل منطقی ارائه کرد. کارشناسان مهم‌ترین عوامل بروز تورم در ایران را تأمین کسری بودجه از طریق استقراض دولت از بانک مرکزی و به تبع آن افزایش پایه پولی، عدم مدیریت مناسب نحوه و میزان استفاده از درآمدهای نفتی، عدم انضباط مالی دولت، اعمال سیاست‌های انبساطی پولی برای فعالیت‌های غیرمولد و یا کم بازده، بالا بودن هزینه‌های تولید در کشور، غیررقابتی بودن برخی تولیدات و انتظارات تورمی می‌دانند. بهره‌وری پایین و فساد اقتصادی نیز از دیگر عوامل تورم در کشور شناخته می‌شوند.

رشد بالای جمعیت، تقاضای روزافزون، تولید محدود، نارسایی شبکه توزیع، نقش دلالان در افزایش قیمت‌ها و همچنین اجرای برخی سیاست‌های دولت در زمینه اشتغالزایی که عملا با استقراض از دلایل ایجاد بازار خرسی بانک مرکزی و در نتیجه افزایش نقدینگی در کشور صورت می‌گیرد از دیگر دلایل افزایش و ریشه‌های تورم در کشور هستند. همچنین وابستگی تولیدات داخلی به واردات، پایین بودن درجه آزادی تجارت، پایین بودن انعطاف‌پذیری تولید کل، پایین بودن ابداع و نوآوری، کاستی‌ها در زنجیره‌های تأمین، عدم‌کارایی‌های ساختاری در شبکه توزیع و ساختار هزینه افزوده در نظام قیمت‌گذاری کشور از دلایل تورم ساختاری در اقتصاد ایران است. عوامل یاد شده، مستقل از همدیگر نبوده و کاملا به هم وابسته و در‌هم‌تنیده‌اند. اما بدون شک عمده‌ترین دلیل ایجاد تورم در کشور را باید همان استقراض دولت از بانک مرکزی و افزایش نقدینگی در کشور دانست.

هزینه‌های تورم
موضوع تورم یک معضل ریشه‌دار، مزمن و بسیار تأثیرگذار در اقتصاد کشور است که دارای ابعاد مختلف بوده و نمی‌توان با اقدامات مقطعی با آن برخورد کرد. برای بسیاری از کارشناسان اقتصادی، تورم به عنوان یکی از عوامل مهم ایجاد نابرابری توزیع درآمد و ثروت، فشار اقتصادی بر اقشار آسیب‌پذیر، گرایش به فعالیت‌های غیرمولد و کاهش رشد اقتصادی شناخته می‌شود که سطوح مختلف افراد با درآمد پایین را شدیدا تحت‌تاثیر قرار داده و موجب نارضایتی و گسترش بی‌عدالتی می‌شود. اقتصاددانان معتقدند هزینه‌هایی که تورم بر جامعه تحمیل می‌کند می‌تواند بسیار جدی‌تر از هزینه‌های ناشی از کندشدن رشد اقتصادی باشد. تورم بالا و بی‌ثبات موجب اختلال در نظام تخصیص قیمت‌ها و برهم‌خوردن توزیع درآمد در جامعه می‌شود. بی‌ثباتی تورم نه‌تنها موجب خدشه‌دار شدن اعتبار سیاستگذاران کلان اقتصادی به ویژه بانک مرکزی می‌شود، بلکه تداوم آن می‌تواند موارد حاد بی‌ثباتی سیاسی کشور را نیز موجب شود. در دوره‌های تورمی، مقدار زیادی از وقت، انرژی و منابع مالی مردم به جای به کار افتادن در مسیر مولد و مفید صرف فعالیت‌هایی می‌شود که هدف از انجام آنها جلوگیری از کاهش ارزش دارایی‌ها و کسب منافع غیرعادی از طریق معاملات سوداگرانه است. نمونه این فعالیت‌ها در بازار ارز و سکه کشور در یکی دو سال گذشته مشاهده شده است. در یک محیط تورمی، مکانیسم قیمت‌ها به مثابه انتقال‌دهنده اطلاعات آسیب می‌بیند و منجر به کاهش ضریب کارآمدی بازارهای کار و مالی می‌شود. افق برنامه‌ریزی‌ها کوتاه‌تر شده و برنامه‌های زمانی سرمایه‌گذاری‌ها نیز بر دوره‌های کوتاه‌مدت‌تر متمرکز می‌شوند. همچنین محیط تورمی اعتبار سیاست‌های دولت را کاهش داده و توانایی دولت دلایل ایجاد بازار خرسی را در اتخاذ و اجرای برنامه‌های جامع اصلاحات اقتصادی کاهش می‌دهد. تورم، رقابت‌پذیری اقتصاد در بازارهای بین‌المللی را نیز کاهش می‌دهد و به وضعیت اقتصاد در بازارهای سرمایه جهانی آسیب می‌رساند.

عملکرد ضعیف دولت در بعد اقتصادی، اعتماد مردم به دولت را کاهش و در نتیجه مردم نسبت به رفتارهای دولت بی‌اعتماد خواهند شد. این امر اثر منفی شدیدی بر اجرای برنامه‌های دولت در بستر تورمی خواهد داشت؛ زیرا آنچه برای حل معضل تورم ضروری و اساسی است، همکاری و تعامل مردم به عنوان یک امر کلیدی است. بی‌ثباتی ناشی از تورم، نه‌تنها اعتماد عمومی دولت و مردم را به شدت تخریب می‌کند بلکه می‌تواند اثرات منفی قابل توجهی بر افزایش فساد در اقتصاد داشته باشد و بسترساز فعالیت‌های مفسدانه باشد. برای مثال، فعالان اقتصادی که دارای اطلاعات نهایی هستند یا حتی دسترسی سریع‌تر به اطلاعات دارند، با سرعت بالایی سرمایه‌های خود را در بخش‌های مختلف اقتصادی جابه‌جا خواهند کرد و سودهای کلانی را بدون اثرات اقتصادی بر تولید ناخالص داخلی کشور به دست خواهند آورد. این در حالی است که هزینه‌های قابل توجهی بر کسانی که به این اطلاعات دسترسی ندارند تحمیل خواهد شد. شرایط بی‌ثباتی اقتصاد کشور نه‌تنها انگیزه کارگزاران داخلی برای ادامه فعالیت‌های اقتصادی‌شان را کاهش می‌دهد، بلکه تبعات خارجی منفی نیز بر پیکر اقتصاد کشور وارد می‌کند. در شرایط تورمی اقتصاد کشور حتی برای سرمایه‌گذاران خارجی نیز مطلوبیت نخواهد داشت که تهدیدی جدی برای تداوم حیات این اقتصاد درون‌نگر شده تلقی خواهد شد.
* اقتصاددان و معاون اسبق حقوقی و امور مجلس وزارت اقتصاد و بانک مرکزی

ترید در بازار گاوی و خرسی

بازار گاوی و بازار خرسی از جمله واژه‌هایی هستند که در توصیف وضعیت بازار سرمایه به کار می‌روند. هنگامی که بازار رو به رشد باشد و قیمت ارزهای دیجیتال روندی صعودی داشته باشد، می‌گویند بازار گاوی است. این در حالی است که اگر قیمت ارزهای دیجیتال روندی نزولی داشته و رکود بر بازار حاکم شده باشد، از عبارت بازار خرسی استفاده می‌کنند که در ادامه این مطلب، بیشتر به توضیحات هر یک و تفاوت‌ آن‌ها خواهیم پرداخت؛ پس با ما همراه باشید.

آموزش درجه یک ارزهای دیجیتال توسط تیم مدرسان پیشتاز با سابقه چندین سال در تدریس برای مطالعه بیشتر به لینک مراجعه کنید

بازار گاوی چیست؟

فعالیت در بازارهای دارایی هیچ‌ وقت متوقف نمی‌شود و معاملات در این بازارها به‌ طور پیوسته در حال انجام هستند. در این میان، نوسانات قیمت هم همواره اتفاق می‌افتند و بازارها وارد فازهای صعودی و نزولی می‌شوند. در نتیجه زمانی که قیمت‌ها برای یک مدت طولانی به‌ طور متوالی افزایش پیدا می‌کنند، می‌توان گفت با یک بازار گاوی یا صعودی مواجه هستیم.

دلیل نام‌گذاری بازار صعودی به‌ عنوان بازار گاوی چندان مشخص نیست؛ اما اغلب مردم معتقدند که این اصطلاح به نحوه حمله گاو نر که شاخ‌هایش را به‌ سمت بالا می‌برد اشاره دارد و همچنین، این نوع بازارها امکان دارد ماه‌ها و حتی سال‌ها ادامه پیدا کنند و تاریخ دقیق این دوره، جز با پایان یافتنش قابل ‌تشخیص نیست.

یکی از مشخصه‌های اصلی بازارهای گاوی علاوه بر بالا رفتن قیمت‌ها، افزایش اعتماد سرمایه ‌گذاران است. در چنین بازارهایی سرمایه‌ گذاران نسبت به آینده قیمت‌ها خوش‌بین هستند و معتقدند که قیمت بالاتر خواهد رفت.

البته متأسفانه اعتماد و خوش‌بینی سرمایه‌گذاران برای همیشه دوام ندارد و بالاخره متوقف خواهد شد. در همین زمان است که با کاهش شدید قیمت‌ها و آغاز روند نزولی مواجه می‌شویم. به‌ طور کلی، نشانه‌های یک بازار گاوی در حوزه ارزهای دیجیتال از این قرار هستند:

• قیمت‌ها برای مدتی طولانی افزایش می‌یابند.
• اطمینان خاطر بسیار زیادی در بازار وجود دارد.
• برخی پروژه‌ها بیش از ارزششان قیمت‌گذاری می‌شوند.
• به‌دنبال انتشار اخبار خوب، قیمت‌ها به‌شدت افزایش می‌یابند.
• در صورت انتشار اخبار بد، قیمت‌ها به‌شدت کاهش می‌یابند.
• رسانه‌های جریان اصلی درباره ارزهای دیجیتال صحبت می‌کنند.
• افرادی که پیش از این علاقه‌ای به ارزهای دیجیتال نداشتند، تمایل پیدا می‌کنند که در این مورد تحقیق و بررسی کنند.

یکی از معروف‌ترین نمونه‌های بازار گاوی، بازار صعودی بیت کوین در سال 2017 است. قیمت بیت کوین در این سال جهش فوق‌العاده‌ای را تجربه کرد و از 900 دلار در ابتدای سال، به حدود 20 هزار دلار رسید.

بازار خرسی چیست؟

مانند یک خرس که هنگام حمله چنگال‌هایش را به ‌سمت پایین می‌کشد، بازار خرسی معمولاً زمانی مشخص می‌شود که یک کلاس دارایی در مدت زمانی طولانی بیش از 20 درصد سقوط کند. بازارهای خرسی دقیقاً متضاد بازارهای گاوی هستند و معمولاً پس از رسیدن قیمت‌ها به یک اوج، شروع می‌شوند که این نوع بازارهای نزولی امکان دارد چندین هفته و یا چندین سال ادامه یابد.

در طول این دوره‌ها، احساسات اصلی سرمایه ‌گذاران اغلب حول ترس، بلاتکلیفی و تردید می‌چرخد؛ شرایطی که برای اشاره به آن از اصطلاح فاد استفاده می‌کنند (FUD مخفف سه کلمه Uncertainty ،Fear و Doubt است)

برای مثالی واضح از بازار خرسی باید گفت که سقوط 50 درصدی قیمت بیت کوین در روز 12 مارس 2020 که به پنج‌شنبه سیاه معروف است، یکی از بارزترین نمونه‌های بازارهای نزولی بود. در این روز، بیت کوین شاهد بزرگ‌ترین سقوط روزانه تاریخ ده‌ ساله خود بود و تنها در عرض چند ساعت، از محدوده 8 هزار دلار تا 3600 دلار سقوط کرد که شیوع ویروس کرونا در جهان را می‌توان یکی از عوامل اصلی این رخداد قلمداد کرد که نه تنها بیت کوین و آلت کوین‌ها، بلکه سایر بازارهای سهام را نیز تحت‌ الشعاع خود قرار داد.

چطور در بازار صعودی سرمایه ‌گذاری کنیم؟

بهترین روش برای کسب سود از بازارهای صعودی، خرید در کمترین قیمت ممکن و انتظار برای افزایش قیمت است. هنگامی که سرمایه‌ گذاران چرخه صعودی را تشخیص می‌دهند، تلاش می‌کنند تا دارایی موردنظر خود را در پایین‌ترین قسمت این چرخه خریداری کنند و سپس آن را در اوج بفروشند. هرگونه ضرری در طول یک بازار صعودی، موقتی خواهد بود و به سرمایه‌ گذاران این امکان را می‌دهد که با اطمینان به اینکه در نهایت به بازدهی خواهند رسید، به سرمایه ‌گذاری خود ادامه دهند.

یکی از استراتژی‌های ساده اما محبوب در بازارهای صعودی، استراتژی سوارشدن بر موجِ روند است. در این استراتژی، سرمایه ‌گذاران کوین‌هایی را انتخاب می‌کنند که در یک روند صعودی قوی قرار دارند و سعی می‌کنند از باقی‌مانده روند صعودی این کوین‌ها حداکثر بهره را ببرند. از دیگر استراتژی‌های شناخته‌ شده می‌توان به خرید و هودل اشاره کرد که در آن، کاربران ارزهای خود را در طول روند صعودی نگه می‌دارند و زمانی که قیمت به بالاترین حد ممکن رسید، آنها را می‌فروشند.

با این حال، تعیین محدودیت زمانی برای یک بازار کار چندان عاقلانه‌ای به نظر نمی‌رسد. بنابراین بهتر است به ‌جای تلاش برای زمانبندی بازارها، از اصل میانگین‌گیری دلاری استفاده کنید. منظور از میان‌گیری دلاری این است که طبق یک زمان‌بندی خاص، مبلغ ثابتی را به خرید سهام یا ارز اختصاص دهید. این روش به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا از اصلاح‌ها و سقوط‌هایی که در بازار اتفاق می‌افتند نهایت بهره را ببرند.

چگونه در بازار نزولی سرمایه‌ گذاری کنیم؟

معامله در بازارهای نزولی معمولاً برای تازه‌ واردان دشوار است؛ چرا که در چنین بازاری، احتمال ضرر بیشتر از سود است؛ اما زمانی که این چرخه معکوس شود و قیمت دارایی‌ها افزایش پیدا کند، خریدهایی که در طول روند نزولی انجام داده‌اید، می‌توانند شما را به سود خوبی برسانند.

با این حال، مسئله‌ای که در اینجا وجود دارد این است که هیچکس نمی‌داند که این سقوط چه مدت طول می‌کشد و قیمت‌ها چقدر کاهش پیدا می‌کنند. بنابراین بزرگ‌ترین ریسک این بازارها، خرید زود هنگام و یا از‌ دست ‌دادن فرصت برای یک سرمایه ‌گذاری سودآور است.

به همین دلایل، سرمایه‌ گذاران تشویق می‌شوند تا به‌جای خریدهای یکباره، موقعیت‌های خود را در طول زمان ایجاد کنند. کاربران می‌توانند به‌ جای تلاش برای تشخیص زمان رسیدن بازار به کف، همگام با کاهش قیمت‌ها، به ‌طور مداوم موقعیت‌های جدید ایجاد کنند. به این ترتیب، آنها می‌توانند از کاهش قیمت به ‌نفع خود استفاده کنند.

یکی از استراتژی‌های محبوب در بازارهای نزولی که برای سرمایه‌ گذاران با تجربه‌تر مناسب است، فروش استقراضی است. فروش استقراضی زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گران ارزهای دیجیتالی را که قرض گرفته‌اند در قیمت بالا می‌فروشند، آن را در قیمت‌های پایین‌تر مجدداً خریداری می‌کنند، بدهی خود را پرداخت می‌کنند و سود حاصل از اختلاف قیمت را از آن خود می‌کنند.

خصوصیات بازار گاوی و ‌بازار خرسی

اکنون می‌­رسیم به بخش بررسی خصوصیات این دو بازار مهم که در ادامه نکات مهمی را به شما خواهیم گفت تا اطلاعات شما در ارتباط با آنها کامل شود.

• عرضه و تقاضای سهام

در بازار گاوی، تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به ‌ندرت صورت می‌گیرد. به ‌عبارت ‌دیگر، سرمایه‌گذاران با امید به آینده‌ا­ی رو به­ رشد بازار، اقدام به خرید سهام جدید می‌کنند. فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند.

• روانشناسی سرمایه‌گذار

روند بازار و جو روانی حاکم بر سرمایه ‌گذاران، تأثیری دوجانبه بر یکدیگر دارند. برای فهم بیشتر، رابطه اقتصاد و سیاست را در نظر بگیرید. تصمیمات سیاسی روی اقتصاد جامعه تأثیرگذار است. از طرف دیگر شرایط اقتصادی، بسیاری از تصمیمات سیاسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این تفاسیر، در بازار گاوی، بیشتر افراد به امید کسب سود بیشتر، در بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است. همین امر رمقی برای سرمایه ‌گذاران به‌ منظور خرید سهام جدید باقی نمی‌گذارد. عکس این اتفاق نیز ممکن است؛ به عبارتی، اخبار ناخوشایند می‌تواند منجر به بازار خرسی شود. در مقابل، اخبار خوب بازار گاوی را رقم زند.

• مدت زمان

برای تشخیص بازار گاوی یا خرسی، بازار باید در بلند مدت تحلیل شود، زیرا صعودی یا نزولی بودن بازار در کوتاه مدت، به احتمال زیاد نشان‌دهنده‌‌ اصلاح قیمت است.

ترید در بازار گاوی و خرسی چه تفاوتی دارد؟

تفاوت میان دو بازار خرسی و بازار گاوی نسبتاً ساده است. در بازار گاوی، قیمت‌ها در حال افزایش است اما در حالی که در بازار خرسی، قیمت‌ها کاهشی است. از تفاوت‌های قابل توجه میان این دو روند امکان دارد این باشد که در بازارهای نزولی ممکن است دوره تثبیت قیمت طولانی‌تر باشد و برای مثال، روندهای خنثی را شاهد باشیم. در چنین شرایطی نوسانات بازار کاملاً کم است و معاملات کمی در بازار انجام می‌شود.

اگرچه ممکن است همین مورد در بازارهای گاوی نیز دیده شود اما این نوع رفتار معمولاً بیشتر در بازارهای خرسی اتفاق می‌افتد. به هر حال، کاهش قیمت برای مدت طولانی اتفاق خوشایندی برای اکثر سرمایه ‌گذاران نیست.

نکته دیگری که باید در نظر گرفت این است که آیا در وهله اول امکان ورود به پوزیشن شورت (فروش استقراضی) بر روی یک دارایی وجود دارد یا خیر. اگر امکان شورت کردن یک دارایی در بازار مارجین یا مشتقات وجود نداشته باشد، معامله‌گران تنها می‌توانند دارایی مد نظر را در مقابل پول نقد یا استیبل‌ کوین‌ها معامله کنند. این اتفاق ممکن است منجر به طولانی‌تر شدن روند نزولی شده که در آن، میل به خرید بسیار کم است و بازار در اصطلاح وارد فاز خنثی یا حرکت جانبی می‌شود.

اقدامات منطقی در بازار گاوی و بازار خرسی

در یک بازار صعودی، ایده‌آل‌ترین چیز برای یک سرمایه‌ گذار، این است که با خرید زودهنگام رمز ارز، از افزایش قیمت آن سود کسب کند و پس از رسیدن به تارگت خود، آن را بفروشد. در این بازار، هر گونه ضرری باید کوچک و موقتی باشد؛ بنابراین تریدر می‌تواند با اطمینان بیشتری بر روی ارزهای دیجیتال دیگری با پتانسیل سوددهی بالا سرمایه‌گذاری کند.

در بازار خرسی شانس از دست دادن پول بیشتر است؛ حتی اگر شما تصمیم بگیرید در رمز ارزی سرمایه گذاری کنید که امیدوارید در آینده رشد کند، قبل از سود کردن با ضرر مواجه می‌شوید. شما برای کسب سود دلایل ایجاد بازار خرسی از بازارهای خرسی، می‌توانید پوزیشن شورت باز کنید و یا به دنبال کوین یا توکن‌های ایمن­تری بگردید.

در بازار سهام سنتی، برخی سهام‌های تدافعی وجود دارند که تغییرات روند بازار، تاثیر کمی بر روی قیمت آنها می‌گذارند. برخی از این نوع سهام‌ها شامل بازار املاک، شرکت‌های بیمه، بانک‌ها، خدمات درمانی، خطوط هوایی،‌ جاده سازی، خدمات اینترنتی و یا صنایعی مثل خدمات شهری هستند که توسط دولت‌ها مدیریت می‌شوند. این‌ها کالاهای ضروری هستند که مردم صرف نظر از شرایط بازار، آنها را خریداری می‌کنند.

نکات مهم معاملاتی در بازار خرسی و یا گاوی چیست؟

• برای تشخیص بازار گاوی یا خرسی باید در بلند مدت بازار را مورد بررسی قرار داد.
• زمانی که نقدینگی افزایش می‌یابد، یعنی مردم ارزهای خود را دلایل ایجاد بازار خرسی فروخته و بازار خرسی به وجود آمده است. این ماجرا تا زمانی که اوضاع بازار رو به بهبود رود، ادامه دارد.
• از سرمایه‌ گذاری در بازار خرسی دوری کنید؛ زیرا قیمت‌ها ارزش خود را از دست داده‌اند و رکود اقتصادی اتفاق افتاده است.

سخن پایانی راجب بازار گاوی و خرسی

ترید در بازار گاوی و خرسی تفاوت‌های زیادی دارد که تاثیر بسزایی در تصمیم‌گیری سهامداران و معامله‌گران به منظور خرید و فروش سهام دارند. با تشخیص صعودی یا نزولی بودن روند بازار در طولانی مدت، می‌توانید متوجه بازار گاوی یا خرسی شوید و متناسب با شرایط هر کدام از بازارها، معاملات خود را برنامه‌ ریزی کنید و سود خوبی را بدست آورید.

خرسی یا گاوی بودن بازار ارزهای دیجیتال به چه معناست؟

اگر به تازگی وارد دنیای ارزهای دیجیتال شده‌اید احتمالا اصطلاح بازار گاوی (Bullish) و یا خرسی (Bearish) به گوشتان خورده است و حتما برایتان جالب بوده که گاوی بودن بازار ارزهای دیجیتال و یا خرسی بودن آن چه معناست؟ از این عبارات به خصوص در تحلیل‌های تکنیکال به وفور استفاده می‌شود؛ به عنوان مثال وقتی انتظار افزایش قیمت وجود دارد، گفته می‌شود که گاوهای بازار سعی در رشد یک دارایی داشته‌اند و در مقابل وقتی قیمت یک ارز دیجیتال کاهش می‌یابد اصطلاحا گفته می‌شود که خرس‌ها بر گاوها پیروز شده‌اند.

به صورت کلی خرسی و یا گاوی بودن بازار ارزهای دیجیتال روند قیمتی این دارایی‌ها را نشان می‌دهد و این دو اصطلاح به ترتیب به معنای نزولی و یا صعودی بودن بازار است. گاهی به برخی افراد نیز گاو و یا خرس بازار اطلاق می‌شود؛ گاوهای بازار کسانی هستند که انتظار دارند قیمت یک دارایی افزایش یابد و برای این هدف نیز تلاش می‌کنند؛ در مقابل نیز خرس‌ها به بازار دید نزولی دارند و حتی گاهی با اقدام به فروش منجر به ریزش قیمت یک دارایی می‌شوند.

شاید برایتان جالب باشد که چرا از اسم این دو حیوان برای توصیف احساسات حاکم بر بازار و دیدگاه تریدرها استفاده می‌شود. احتمالا دلیل این نامگذاری نوع حمله کردن این دو حیوان به رقیب باشد؛ گاوها در واقع به صورت صعودی حمله می‌کنند و پس از حمله به دشمن شاخ‌های خود را بالا می‌برند. از طرف دیگر، خرس‌ها از بالا حمله‌ی خود را شروع می‌کنند و با وزن و بازوهای خود رقیب را به سمت پایین هل می‌دهند.

فرهنگ لغت Oxford Learner لغت Bullish و Bearish را این‌گونه معنا کرده است:

گاوی بودن بازار ارزهای دیجیتال یعنی صعودی بودن آن و یا تلاش یک تریدر برای افزایش قیمت یک دارایی. خرسی بودن بازار و یا دید خرسی نیز به معنای پیش بینی کاهش قیمت است.

تریدرها بازار نزولی را ترجیح می‌دهند یا گاوی بودن بازار ارزهای دیجیتال را؟

این که یک تریدر ترجیح بدهد بازار صعودی باشد و یا نزولی، به عوامل مختلفی بستگی دارد و می‌تواند بسته به شرایط تغییر کند. به صورت کلی یک تریدر می‌تواند از بازار هم انتظار صعودی و هم نزولی بودن داشته باشد و این با توجه به سودی که از هر روند می‌برد متغیر است. گاهی افزایش قیمت منجر به کسب سود یک تریدر می‌شود و بدیهی است که در این شرایط انتظار افزایش قیمت را داشته باشد؛ در مقابل نیز شاید برخی مواقع یک ریزش قیمت موقتی، فرصت خرید مناسبی را برای افراد ایجاد کند و خرسی شدن روند قیمتی به نفع تریدرها برای ورود به بازار باشد.

معمولا یک تریدر ارز دیجیتال قبل از اینکه دیدگاه صعودی و یا نزولی نسبت به بازار پیدا کند به دنبال کسب سود از بازار است و ممکن است گاهی شرایط نزولی، با ایجاد فرصت خرید ارز دیجیتال سودآورتر باشد. از سوی دیگر معمولا افرادی که ارزهای دیجیتال را به اصطلاح هودل می‌کنند و یا آن‌ها را برای مدت طولانی نگه می‌دارند، از افزایش قیمت رمزارزها سود می‌برند و منطقی است که خواهان گاوی بودن بازار کریپتوکارنسی باشند.

چرا باید یک تریدر خواهان ریزش قیمت رمزارزها باشد؟

همان طور که گفته شد یکی از دلایل برای ترجیح بازار خرسی و یا نزولی، ایجاد یک موقعیت مناسب برای خرید ارز دیجیتال مورد نظر است. به عنوان مثال همین چند روز پیش بود که قیمت آدا رکورد زد و سطح ۲/۵ دلار را تاچ کرد؛ در این شرایط بسیاری از تریدرها اقدام به فروش ارز دیجیتال آدا کردند و از رسیدن قیمت این رمزارز تا نزدیکی سطح ۳ دلار جا ماندند؛ در این شرایط بدیهی است که افراد منتظر نزولی شدن روند قیمتی آدا باشند تا بتوانند مجددا اقدام به خرید کنند.

یکی دیگر از دلایل این که چرا یک سرمایه گذار یا تریدر بخواهد قیمت بیت کوین (BTC) یا هر ارز دیجیتال دیگری کاهش یابد، پوزیشنی است که آن تریدر اتخاذ کرده است. اگر یک تریدر پوزیشن شورت (نزولی) گرفته باشد، کاهش قیمت آن ارز دیجیتال به نفعش است و در مقابل نیز تریدری که پوزیشن لانگ (صعودی) گرفته است، با افزایش قیمت سود می‌برد.

عوامل تاثیرگذار بر دیدگاه نزولی و یا صعودی تریدرها نسبت به رمزارز ها

دیدگاه صعودی یا نزولی هر فرد نسبت به یک ارز دیجیتال می‌تواند تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله نمودارها و تحلیل‌ تکنیکال ارزهای دیجیتال، اخبار فاندامنتال و اطلاعات عمومی قرار بگیرد. ممکن است با انتشار اخبار خاصی راجع به یک ارز دیجیتال شرایط بازار به نفع آن رمز ارز تغییر کند و آن دارایی وارد یک روند صعودی شود. به عنوان مثال چندی پیش ایلان ماسک مدیرعامل شرکت تسلا، با توییت‌های پی در پی راجع به ارز دیجیتال دوج کوین، منجر به رکورد زنی‌های متعدد این کریپتوکارنسی شد. همچنین گاهی خبرهای فاندامنتال می‌توانند تاثیر منفی قابل توجهی بر بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال بگذارند. در همین راستا می‌توانیم ریزش بازار رمزارزها در چند روز اخیر (روزهای آخر شهریور ماه) را مثال بزنیم که آن را به ورشکستگی یک شرکت چینی نسبت داده‌اند.

از طرفی عواملی مانند قانون گذاری‌ها و یا اعمال محدودیت در یک کشور علیه رمزارزها می‌تواند منجر به منفی شدن احساسات حاکم بر بازار شود و دیدگاه اکثر تریدرها را راجع به بازار نزولی کند. چندی پیش دولت چین مزارع استخراج رمزارز را تعطیل کرد و ماینینگ ارز دیجیتال را در این کشور ممنوع اعلام کرد و به دنبال این خبر قیمت بیتکوین نیز سقوط کرد.

سخن پایانی: در روندهای صعودی و نزولی بازار ارزهای دیجیتال چگونه رفتار کنیم؟

با وجود چنین نوسانات گسترده ای در بازار ارزهای دیجیتال بهتر است که یک تریدر بتواند تشخیص دهد روند فعلی صعودی است یا نزولی. به عنوان مثال در نمودار زیر خرسی و گاوی بودن بازار کریپتوکارنسی ها را در یک بازه زمانی چند ماهه مشاهده می‌کنید.

بهترین راه برای استفاده از بازار گاوی رمزارزها گرفتن پوزیشن لانگ و سپس صبر کردن تا رسیدن قیمت آن دارایی به تارگت مورد نظر است. بهترین تصمیم نیز در بازار خرسی ورود به بازار و هودل کردن ارز دیجیتال است. با این حال نمی‌توان در این باره یک توصیه کلی کرد زیرا نوسانات ارزهای دیجیتال یا خرسی و گاوی بودن بازار کریپتوکارنسی ها، جز جدا نشدنی این دارایی‌های جذاب است.

برای خرید بیت کوین و معامله ارزهای دیجیتال معتبر اینجا کلیک کنید .

تاب‌آوری نفت در بازار خرسی

دنیای اقتصاد : بهای نفت در حال ثبت کاهش هفتگی است و شدیدترین افت کوتاه‌مدت خود از ماه مارس تاکنون را پشت‌سر می‌گذارد. در شرایطی که بازار با نگرانی‌های گسترده‌ای درباره کاهش تقاضا روبه‌رو است، از سوی دیگر احتمال کاهش بیشتر عرضه نیز پیچیدگی شرایط را بیشتر از گذشته کرده است.

در چنین شرایطی بسیاری از تحلیلگران نگاه‌های متضادی نسبت به آینده بازار دارند، برخی از شروع یک بازار خرسی سخن می‌گویند و برخی دیگر کاهش کنونی را نشانه‌ای از افت بیشتر نمی‌دانند و حتی معتقدند قیمت‌ها بالاتر هم خواهند رفت. از یک طرف، برخی از تحلیلگران مانند خاویر بلاس از بلومبرگ معتقدند که رکود اقتصادی احتمالی پیش‌رو نمی‌تواند باعث سقوط آزاد بهای طلای سیاه شود و عوامل متعددی مانند قوی بودن تقاضا در بازار فیزیکی، بازی عرضه روسیه و شدید نبودن رکود احتمالی مانع سقوط بیشتر بهای این کامودیتی می‌شود. این در حالی است که برخی از تحلیلگران نیز معتقدند که فروش‌ها در بازار به حدی عمیق و گسترده بوده‌اند که بازار با توجه به پیش‌ رو بودن رکود اقتصادی و رشد منفی اقتصاد‌های بزرگی مانند ایالات متحده، بازار نفت خام را وارد فاز خرسی می‌کند.

افت قابل‌توجه هفتگی بهای طلای سیاه

پس از هفته‌ای مملو از نوسانات در بازار طلای سیاه که در آن نگرانی‌ها در مورد کاهش تقاضا با سیگنال‌هایی از عرضه کم مواجه شد، بهای نفت در حال ثبت یک افت هفتگی جدید است. شاخص نفتی وست تگزاس اینترمدییت و شاخص نفتی برنت هر دو در مسیر کاهش هفتگی بیش از ۵درصدی قرار دارند. قیمت‌های این دو شاخص در هفته گذشته بیش از ۱۶ دلار تغییر کرد که بزرگ‌ترین تغییر قیمت از ماه مارس تاکنون بوده است. هر دو شاخص کلیدی بازار در حالی در مسیر ثبت افت هفتگی هستند که این چهارمین افت هفتگی متوالی برنت است و وست تگزاس اینترمدییت نیز پس از رشد قیمت هفته گذشته حالا در مسیر کاهشی قرار گرفته است. گفتنی است که شاخص نفتی برنت در روز سه‌شنبه کاهشی ۷۳/ ۱۰دلاری در هر بشکه را به ثبت رساند که سومین سقوط بزرگ قیمت این قرارداد از زمان شروع معاملات آن در سال ۱۹۸۸ تاکنون بوده است.

تا زمان نگارش این گزارش در ساعت ۱۶:۲۵ روز جمعه، بهای هر بشکه نفت خام برنت با ۸ دلایل ایجاد بازار خرسی سنت کاهش نسبت به قیمت بسته‌شده روز پنجشنبه، به ۵۷/ ۱۰۴دلار رسیده است که نشانگر افت اندک ۰۸/ ۰درصدی در روز جمعه است. شاخص نفتی وست تگزاس اینترمدییت نیز کاهشی ۳۶سنتی داشته و به قیمت ۳۷/ ۱۰۲دلار در هر بشکه معامله می‌شود. این شاخص نیز افت جزئی ۳۵/ ۰درصدی را برای خود به ثبت رسانده است. سرمایه‌گذاران در بازار همچنان نگران هستند که سیاست‌های پولی محدودکننده فدرال رزرو آمریکا نویددهنده یک رکود تازه در بازار باشد و نفت نیز در کنار سایر کامودیتی‌ها به کاهش قیمت خود ادامه دهد. گفتنی است که کریستوفر والر و جیمز بولارد، دو تن از افراطی‌ترین سیاستگذاران فدرال رزرو، از افزایش ۷۵ واحد دیگر نرخ بهره برای مهار تورم فزاینده حمایت کرده‌اند. سناریوی رکود اقتصادی در آمریکا و دیگر اقتصادهای بزرگ و کاهش رشد آنها، ترس از تخریب و کاهش تقاضا در بازار را به وجود آورده است.

با این حال، سینگال‌هایی که از بازار فیزیکی و به‌ویژه در آمریکا دریافت می‌شوند، کماکان قوی هستند. همچنین ممکن است به دلیل حکم یک دادگاه روسی، یکی از اصلی‌ترین مسیرهای صادراتی نفت قزاقستان بسته شود که به اختلال عرضه دامن خواهد زد. ضمن آنکه با بالا گرفتن تنش و درگیری در لیبی، احتمال ازسرگیری یک جنگ داخلی خونین و تمام‌عیار وجود دارد که به افت بیشتر عرضه منجر خواهد شد. در همین حال، چین نیز در تلاش است که رشد اقتصادی خود را پس از دوران قرنطینه که در شش ماه نخست سال به رشد اقتصاد این کشور آسیب زد افزایش دهد.گفتنی است که به‌رغم افت شدید نفت در هفته گذشته و کاهش‌های پیشین، کماکان بهای نفت بیش از ۳۵درصد بالاتر از زمان پیش از جنگ اوکراین است.

رکود اقتصادی بازار خرسی را با خود می‌آورد؟

الکس کیمانی، ستون‌نویس اویل پرایس، در تحلیل جدیدی پیش‌بینی کرده که بازار نفت در نتیجه ترس فزاینده از رکود اقتصادی، وارد فاز خرسی شود. او با اشاره به عملکرد بسیار ضعیف سهام شرکت‌های نفت و گاز در روزهای پایانی هفته گذشته، درباره افت شدید قیمت نفت در هفته پیش و روند نزولی‌ای که در بازار انرژی شکل گرفته می‌گوید بازاری که از تمام بازارهای کالایی عملکرد بهتری در ماه‌های اخیر داشت، حالا تقریبا در همه چیز عملکرد ضعیفی دارد. کیمانی معتقد است که ماه‌ها کاهش نقدینگی، فروش سنگین و فعالیت‌های مرتبط با پوشش ریسک تولیدکنندگان نفت باعث تقویت کاهش بهای این کامودیتی شده است. با این حال کیمانی می‌گوید موضع تند فدرال رزرو درخصوص افزایش نرخ بهره و نگرانی در مورد رکود اقتصادی احتمالی، مهم‌ترین محرک تضعیف بازار طلای سیاه بوده است. این تحلیلگر معتقد است که اجرای ایده افزایش ۵۰ تا ۷۵ واحدی نرخ بهره در ماه جولای، می‌تواند باعث افت عمیق‌تری در بازار شود و گاوهای بازار نفت فرصتی برای خودنمایی پیدا نخواهند کرد.

با این حال، کیمانی در این زمینه بدبین نیز هست و می‌گوید که سیگنال‌های بازار فیزیکی، خطر تخریب عرضه قزاقستان و لیبی می‌تواند محدودیت عرضه در بازار را تنگ‌تر کند. همچنین او نگران است که اقدام آمریکا در تعیین محدودیت برای قیمت نفت روسیه ممکن است به جنگی فاجعه‌بار در بازار نفت تبدیل شود و با مقابله به مثل پوتین، قیمت‌ها به سرزمین‌های نامشخصی پرتاب شوند. این تحلیلگر با اشاره به هشدار هفته پیش جی‌پی مورگان چیس درباره رسیدن قیمت نفت تا ۳۸۰ دلار در هر بشکه در صورت تلافی‌جویی روسیه، خطر چنین سناریویی را جدی دانست.

بلاس: سقوط شدیدی در کار نیست

اما خاویر بلاس، ستون‌نویس بلومبرگ، برخلاف کیمانی معتقد است که رشد اقتصاد جهانی به قدری کند نخواهد شد که رکود باعث سقوط شدید قیمت نفت در بازار شود. بلاس می‌گوید به‌رغم فروش بی‌رحمانه و گسترده بازار که نگرانی‌هایی درباره تکرار چرخه رکود و رونق ۲۰۰۸ ایجاد کرد، این‌ بار، برخلاف ۲۰۰۸ تنها در بازار مالی نفت ضعف مشاهده می‌شود که در تضاد با بازار قوی فیزیکی طلای سیاه است. این تحلیلگر باور دارد که بی‌تردید چشم‌انداز نفت برای ماه‌های آینده و سال ۲۰۲۳ طی یک ماه گذشته بدتر شده است. طبق این تحلیل، رکود و تضعیف شدید اقتصاد اروپا، افزایش قیمت شدید گاز طبیعی و برق که سلامتی بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا را در معرض خطر قرار داده، در کنار کاهش نسبی تقاضا برای خرده‌فروشی حامل‌های سوخت که قیمت آنها به اوج‌های تاریخی رسیده بودند و کاهش اندک عرضه نفت روسیه، توضیح‌دهنده سقوط هفته گذشته و کاهش‌های پیش از آن است. اما برای آنکه بهای نفت سقوط شدیدتری داشته باشد و به طور پایدار به سطوحی در حد ۸۰ تا ۹۰دلار در هر بشکه برسد، باید رکود اقتصادی بسیار وسیع‌تر و شدید‌تری رخ دهد.

بلاس همچنین می‌گوید که در‌حال‌حاضر بازار فیزیکی بسیار قوی باقی مانده است و افزایش تولید اوپک‌پلاس و بهبود تقاضا از سوی چین می‌تواند به محدودیت بیشتر عرضه در بازار و افزایش قیمت‌ها کمک کند. اما در شرایط کنونی اقدام آمریکا در راستای عرضه نفت از ذخایر استراتژیک خود به میزان یک میلیون بشکه دلایل ایجاد بازار خرسی در روز باعث شده که قیمت‌ها محدود شوند؛ ولی این شرایط در خوش‌بینانه‌ترین حالت برای مصرف‌کنندگان تا ماه اکتبر ادامه دارد. در صورتی که روسیه هم مانع صادرات بخشی از نفت قزاقستان شود و صادرات خود را نیز کاهش دهد، تمام بازار طلای سیاه باید شاهد مجدد افزایش قیمت‌ها باشد.

بازار خرسی یا نزولی – BEAR MARKET, BEARISH

بازار خرسی حالتی از بازار است که در آن با وجود دید و فضای مثبت در بازار، قیمت اوراق بهادار در حدود 20% و حتی بیشتر نسبت به قیمت های حداکثری اخیر افت می کند. عموما بازار خرسی به افت کلی و سراسری هم در بازار و هم در شاخص اطلاق میشود.

اما بازار خرسی یا نزولی می تواند شامل حال برخی اوراق یا دارایی های منحصر به فرد هم شود، اگر که این دارایی ها یک نزول قیمتی 20 درصدی یا بیشتر را در طی یک بازه مشخص مثلا دو ماهه یا بیشتر تجربه کنند. بعنوان مثال میتوان به افت 50 درصدی شاخص 500 شرکت برتر آمریکا که در طی سال های 2007 تا 2009 روی داد اشاره کرد. این پدیده نام خودش را از نحوه حمله کردن خرس به شکار می گیرد – به عبارتی ضربه سخت و شدید خرس با پنجه هایش بر سر شکار از سمت بالا.

دلیل شکل گیری این بازار: دلایل شکل گیری بازار خرسی بسیار متنوع است، اما بطور کلی وجود و استمرار یک اقتصاد ضعیف، آهسته و کساد منجر به ایجاد بازار خرسی می شود. نشانه های وجود یک اقتصاد ضعیف و کساد عموما شامل نرخ پایین اشتغال، درآمد قابل تصرف کم، بهره وری پایین و کاهش سودآوری کسب و کارهاست. به علاوه، هرگونه دخالت دولت در اقتصاد می تواند موجب کشیده شدن ماشه بازار خرسی باشد. به عنوان مثال، تغییر در نرخ مالیات یا کاهش اعتماد سرمایه گذاران می تواند موجب شروع یک بازار خرسی باشد، به این ترتیب که آنها اقدام به فروش اوراق و دارایی های خود به منظور اجتناب از هرگونه ضرر و زیان می کنند. فازها و مراحل یک بازار خرسی.یک بازار خرسی دارای چهار مرحله مختلف است. مرحله اول بر اساس قیمت های بالا و تمایل زیاد سرمایه گذاران به سرمایه گذاری شکل می گیرد. هر قدر به سمت این مرحله پیش بریم، سرمایه گذاران به سمت خارج شدن و شناسایی سود خود میل پیدا می کنند.

در مرحله دوم قیمت دارایی ها به شدت شروع به کاهش می کنند و فعالیت های معالمه گری هم کاهش می یابد و به همین ترتیب شاخص های اقتصادی که پیش از این در وضعیت مثبت بودند، به زیر وضعیت متوسط می رسند. در مرحله بعد دلالان و سفته بازان وارد بازار شده و پیوسته با خرید و فروش های متوالی موجب افزایش قیمت ها و حجم معاملات بصورت موقت می شوند. در مرحله چهارم و مرحله آخر، قیمت دارایی ها به کاهش یافتن ادامه می دهند اما نرخ این کاهش آهسته است. تا رفته رفته بازار به سمت بازارهای صعودی میل پیدا کند.