اولویتبندی استراتژیهای سازمانی با بهکارگیری مدل SWOT و فرایند تحلیل شبکهای گروهی فازی (مطالعه موردی: شرکت تولید مواد اولیه دارویی)
هدف: در این پژوهش به اجرای فاز تعیین و تدوین استراتژیهای یک شرکت تولید مواد اولیه دارویی با استفاده از ابزار SWOT پرداخته شده است. SWOT ابزاری است که برای بررسی عوامل داخلی و خارجی و شناسایی استراتژیها بهکار میرود. روش: برای اولویتبندی استراتژیها، بهدلیل تعامل و وابستگی میان زیرفاکتورهای SWOT و همچنین برای ایجاد انعطافپذیری در مدل و وارد کردن دادههایی نظیر دانش، تجربه و قضاوت انسانی و دریافت پاسخهای کاملاً کاربردی و دقیق در مدل پیشنهادی، از روش فرایند تحلیل شبکهای گروهی فازی (Fuzzy ANP) استفاده شده است. یافتهها: اولویت استراتژیها عبارتاند از: اضافهکردن محصولهایی با حاشیه سود بالا و پس از آن بهترتیب، استراتژیهای افزایش بازده و ظرفیت محصولها، تأکید بر بازاریابی و اختصاص بخشی از درصد فروش به آن، تمرکز و سرمایهگذاری روی صادرات، بهبود و ارتقای فرایند تحقیق و توسعه، کاهش قیمت تمامشده و در نهایت، قیمت فروش و حذف محصولهای بدون توجیه اقتصادی. نتیجهگیری: بهکارگیری فرایند تحلیل شبکهای، موجب میشود که فرض وابستگی میان عوامل، زیرعوامل و گزینهها در ساختار سلسلهمراتبی در نظر گرفته شود. استفاده از تئوری فازی موجب شده است که نقص استفاده از نظرهای نادقیق تصمیمگیرندگان برطرف شود.
برای دسترسی به متن کامل این مقاله و 23 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید
اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید
مدل تصمیمگیری فرآیند تحلیل شبکهای فازی برای گزینش تأمینکننده راهبردی
در اینم قالن ن ف آینی ن ل شبن ن ای آنا ی بنیای تیننب ا ا آینی ن ین ی لأ بم ک ه در وقعبت های راه یدی تبی هاد ن ه اتنت . در نغنا صنور أنأل ار یناب لأ بم ک ه با لشفبق رهباآت لصمبمیبیی چ عباره و آینی ی تبو ی ک ا ت ج یحش بوده و ا ل بک آینی ل شب ن ای آنا ی بهنیه ن یبنید ، آی ولن ن نود . تنس ا لاتأب لع ی ه بیای رل ب ی لأ بمک یان بنا لوجن بن کنارکید کشن نان اتننفاده ود. ا آینی ل شب ای ک ب لا ی ر یاآن ب.
ترکیب روش های فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی و تاپسیس فازی برای انتخاب تامین کنندگان (مطالعه موردی: شرکت تبلیغاتی)
یکی از مسایل مهم در طراحی یک زنجیره تامین، مساله انتخاب تامین کننده است. پیچیدگی این مساله در حقیقت به این دلیل است که هر کدام از تامین کنندگان قسمتی از معیارهای خریدار را برآورده می کنند و انتخاب از میان آنها در واقع یک مساله تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM) است که نیاز به یک رویکرد ساختار یافته و سیستمی دارد. در این مقاله ضمن پرداختن به صنعت خاص تبلیغات دو معیار جدید برای ارزیابی تامین کنندگان ارا.
طراحی مدل ترکیبی منبع یابی در زنجیره تامین با بکارگیری فرایند تحلیل شبکه ای، ویکور و مدل چندهدفه در محیط فازی مطالعه موردی: شرکت کابل البرز
ترکیب انتخاب تامین کننده و تخصیص سفارش، یک تصمیم فمهم در طراحی و عملیاتی کردن زنجیره تامینمی باشد. شاخص های مختلفی در این تصمیم موثر اند و می فتواند به صورت یک مسئله تصمیم گیری چندمعیاره گروهی که به معیارهای کمی و کیفی و شمار تامین کنندگان نیازمند است، تبیین گردد. به علاوه، درعمل تصمیم گیرندگان نمی توانند به راحتی با ارزشهای عددی و قطعی در مورد جایگزین ها قضاوت کنند ومعمولا با ارزیابی هایی غیرم.
نقش مدل های ذهنی در فرایند تغییر سازمانی (مطالعه موردی یکی از شرکت های تولید کننده کاغذ تیشو )
در این مطالعه به بررسی نقش مدل های ذهنی مدیران در فرایند تغییر سازمانی پرداخته می شود. عوامل مختلفی در فرایند تغییرات سازمانی مورد بررسی قرار گرفته اند، اما نویسندگان مقاله بر این موضوع متمرکز شده اند که مدیران چه نگرشی نسبت به عوامل محیطی و تغییرات سازمانی دارند و این نگرش ها چگونه بر تصمیماتی که ایشان در مورد ساختار ابزار SWOT ساختار ابزار SWOT اقدام به تغییرات مختلف سازمانی اتخاذ می کنند، مؤثر است. در این مطالعه از تجزیه و تحل.
طراحی مدل ریاضی کسری برنامه ریزی تولید با رویکرد فازی (مورد مطالعه: شرکت مبل خاورمیانه)
امروزه یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه مدیران صنایع، برنامه ریزی تولید است و در این حوزه، مدیران با اهداف متعددی روبرو می باشند که در بسیاری از مواقع با یکدیگر در تضادند. تکنیک های تحقیق در عملیات، با مدل سازی مسائل، در عین حال که محدودیت های موجود را در نظر می گیرند به بهینه سازی اهداف سازمانی می پردازند. اهداف همه ی این تکنیک ها بالا بردن بهره وری در سازمان است. مدل ریاضی این تحقیق که جهت بر.
تحلیل راهبردی نظام ترویج به عنوان ابزار توسعه روستایی
امروزه ترویج متاثر از تغییرات مستمری است که در شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اعضای جوامع روستایی یا همان توده های بهره بردار از منابع پایه تولید روی داده و می دهد؛ از مهم ترین انتقاداتی که به نظام ترویج کشاورزی وارد شده است، عدم توجه کافی به آینده و آماده نبودن برای مواجهه با این تغییرات است. هدف اصلی این تحقیق تحلیل راهبردی نظام ترویج کشاورزی ایران است. جامعه آماری 169 نفر از کارشناسان و مدیران ترویج شش استان فارس، زنجان، تهران، کرمان، مازندران و کرمانشاه بوده که 117 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شده است. ابزار تحقیق پرسشنامه بوده و روایی آن به تایید پانلی از متخصصان ترویج قرار گرفت. پایایی پرسشنامه نیز در مرحله آزمون مقدماتی تعیین گردید و میزان آلفای کرونباخ برای بخش های مختلف پرسشنامه محاسبه گردید (92/0- 75/0). روش تحقیق توصیفی و با عنایت به اهداف تحقیق مبتنی بر تحلیل راهبردی SWOT است. ابتدا با تحلیل محیط داخلی، فهرستی از نقاط قوت و ضعف نظام ترویج تهیه و سپس با واکاوی محیط بیرونی فهرستی از فرصت ها و تهدیدها شناسایی گردید. برخی از راهبردهای حاصل از یافته های تحقیق شامل افزایش سهم اعتبارات خاص ترویج و آموزش کشاورزی در کشور؛ اصلاح ساختار، باز تعریف رسالت ها و بازنگری در اهداف ترویج و قانونی نمودن آن ها به منظور جلوگیری از تغییرات مداوم؛ ایجاد هماهنگی بیشتر بین دستگاه های اجرایی با فعالیت های ترویجی؛ بازنگری در ارتباط تشکیلاتی بین صف و ستاد ترویج و استفاده از ظرفیت مراکز آموزشی و تحقیقی می باشد.
تحلیل SWOT ، توسعه روستایی ، نظام ترویج کشاورزی
برخی از خدمات از جمله دانلود متن مقالات تنها به مشترکان مگیران ارایه میگردد. شما میتوانید به یکی از روشهای زیر مشترک شوید:
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
ماتریس SWOT چیست و چه کاربردی دارد؟
ماتریس SWOT ابزاری است که برای کشف و بررسی جنبههای مختلف کسب و کار و اشراف بهتر روی وضعیت شرکت مورد استفاده قرار میگیرد. هر ربع از این ماتریس دو در دو مربوط به یک حرف از عبارت SWOT است. عبارت SWOT از کنار هم قرار دادن حرف اول چهار کلمه انگلیسی تشکیل شده که بخشهای این ماتریس را تشکیل میدهند:
- strengths به معنی نقاط قوت
- weaknesses به معنی نقاط ضعف
- opportunities به معنی فرصتها
- threats به معنی تهدیدها
با استفاده از این ماتریس و بررسی وصعیت فعلی کسب و کار خود، میتوانید نقاط قوت خود را تقویت کنید و نقاط شعف را به حداقل برسانید. همچنین میتوانید از فرصتهای بیرونی برای بهتر کردن کسب و کار خود استفاده کنید و در برابر تهدیدهای بیرونی از خودتان محافظت کنید. ماتریس SWOT یه جدول است که از چهار خانه تشکیل شده و هر خانه جدول به یک بخش آن اختصاص دارد. در ادامه هر کدام از این بخش ها را شرح میدهیم.
نقاط قوت موارد هستند که کسب و کار شما در حال حاضر به خوبی انجام میدهد، منابع منحصر به فردی که تیم شما در اختیار دارد، یا هر مزیت رقابتی که کسب و کار شما دارد. نقاط قوت فاکتورهای درونی هستند، بنابراین میتوانید روی آنها حساب باز کنید و از آنها به نفع خود استفاده کنید.
نقاط ضعف حوزههایی هستند که کسب و کار شما میتواند یا لازم است بهبود بدهد؛ جایی که لازم است منابع خود را تقویت کنید یا رقبا از شما پیشی میگیرند. نقاط ضعف نیز عوامل درونی هستند، بنابراین اغلب میتوانید آنها را برطرف کرده و بر آنها غلبه کنید.
فرصتها حوزههایی هستند که میتوانید از آنها استفاده کنید. این حوزهها میتوانند منابع جدیدی باشند که در دسترس شما هستند، یا روندهای نوظهوری باشند که میتوانید در دستور کار خود قرار دهید یا هر نقطه قوتی که هنوز در استراتژی خودتان از آن استفاده نکرده اید. فرصتها از عوامل خارجی به شمار می روند، زیرا خارج از کنترل شما هستند.
تهدید به هر عاملی گفته میشود که میتواند از بیرون بر کسب و کار شما تأثیر منفی بگذارد یا هر مانعی که کسب و کار شما در حال حاضر با آن مواجه است. وقتی تحلیل بازار را اجرا میکنید، معمولاً میتوانید متوجه تهدیدای بشوید که کسب و کار شما با آن مواجه است. به عنوان یک عامل خارجی، تهدیدها هم مانند فرصتها اغلب خارج از کنترل شما هستند.
این بخش را میتوان در قالب جدول SWOTپیاده سازی کرد و در هر بخش به سه سوال پاسخ داد که وضعیت کسب و کار را تا حدی مشخص میکند. سوالات انالیز ماتریس SWOT عبارتند از:
- مزیت رقابتی ما چیست؟
- چه منابعی داریم؟
- چه محصولاتی عملکرد خوبی دارند؟
- کجا میتوانیم پیشرفت کنیم؟
- چه محصولاتی عملکرد ضعیفی دارند؟
- کجا کمبود منابع داریم؟
- چه مقررات جدیدی عملیات را تهدید میکند؟
- رقبای ما چه کاری را به خوبی انجام میدهند؟
- چه گرایشهایی مصرف کننده تجارت را تهدید میکند؟
- از چه فناوری میتوانیم برای بهبود عملیات استفاده کنیم؟
- از چه فناوری میتوانیم برای بهبود عملیات استفاده کنیم؟
- چه بخشهای جدیدی از بازار را میتوانیم کشف کنیم؟
مزایای استفاده از ماتریس SWOT کدامند؟
اولین و مهمترین مزیت ماتریس SWOT این است که هزینه کمی دارد و حتی بدون هزینه هم قابل اجرا است. هر کسی که درک درستی از عملکرد کسب و کار شما داشته باشد، میتواند با استفاده از ماتریس سوات آن را تجزیه و تحلیل کند. مزیت دیگر SWOT این است که برای اجرا به زمان زیادی نیاز ندارد و در شرایطی که زمان کافی برای رسیدگی به یک موقعیت پیچیده ندارید، به کمک شما میآید. به عبارت دیگر برای تجزیه و تحلیل به روش سوات، نیازی نیست از یک مشاور خارج از سازمان استفاده کنید یا این فرایند را برونسپاری کنید.
یکی دیگر از مزایای تجزیه و تحلیل SWOT این است که بر مهمترین عوامل موثر بر کسب و کار شما تمرکز میکند. با استفاده از SWOTمیتوانید درک بهتری از کسب و کار خود به دست بیاورید، نقاط ضعف آن را رفع کنید، از تهدیداتی که ممکن است تجارت شما را به خطر بیندازند، دوری کنید، فرصتها را شناسایی کنید و برای بهره بردن از آنها سرمایهگذاری کنید. همچنین میتوانید نقاط قوت خود را تقویت کنید و از آنها بیشتر استفاده کنید و اهداف و استراتژیهای کسب و کار خود را توسعه دهید.
با استفاده از تحلیل SWOT میتوانید استراتژیهای کلی کسب و کار خود را تعریف کنید و یا در یک بخش خاص مانند بازاریابی یا فروش از مزایای آن استفاده کنید. میتوانید یک رویکرد بالا به پایین در پیش بگیرید و پس از تبیین استراتژیهای کلی با استفاده از سوات، آن ها را به بخشهای پایینتر تعمیم بدهید. همچنین میتوانید با رویکرد پایین به بالا، ابتدا بخشهایی مانند تولید یا فروش را با استفاده از سوات تحلیل کنید و سپس نتایج تحلیل را به لایههای بالاتر سازمان تعمیم بدهید.
نحوه انجام تجزیه و تحلیل با استفاده از ماتریس SWOT
تجزیه و تحلیل کسب و کار با استفاده از ماتریس SWOT در دو بعد درون سازمانی و برون سازمانی قابل اجرا است. آنچه در داخل شرکت رخ میدهد، به عنوان یک منبع عالی اطلاعات برای دسته بندی نقاط قوت و ضعف تجزیه و تحلیل SWOT عمل میکند. به عنوان نمونههایی از عوامل داخلی، میتوان به منابع مالی و انسانی، داراییهای مشهود و نامشهود (نام تجاری) و کارایی عملیاتی اشاره کرد. سؤالات بالقوه برای فهرست کردن عوامل داخلی عبارتند از:
- چه کاری را خوب انجام میدهیم؟ (قدرت)
- قویترین دارایی ما چیست؟ (قدرت)
- دشمنان ما چه کسانی هستند؟ (ضعف)
- خطوط تولید کم بازده ما کدامند؟ (ضعف)
آنچه در خارج از شرکت اتفاق میافتد، به اندازه برای عوامل داخلی برای موفقیت یک شرکت مهم هستند. عوامل خارجی مانند سیاستهای پولی، تغییرات بازار و دسترسی به تأمینکنندگان، مقولههایی هستند که باید از آنها برای ایجاد فهرستی از فرصتها و ضعفها استفاده کرد. سوالات بالقوه برای فهرست کردن عوامل خارجی عبارتند از:
- چه روندهایی در بازار مشهود است؟ (فرصت)
- کدام جمعیت شناسی را هدف قرار نمیدهیم؟ (فرصت)
- چند رقیب وجود دارد و سهم آنها از بازار چقدر است؟ (تهدید)
- آیا مقررات جدیدی وجود دارد که به محصولات ما آسیب برساند؟ (تهدید)
انواع استراتژی در تحلیل SWOT
بعد از این که جدول ماتریس سوات را طراحی کردید و به سوالات هر بخش پاسخ دادید، میتوانید از چهار استراتژی رایج استفاده کنید که در ادامه شرح میدهیم:
استراتژی SO (نقاط قوت و فرصتها)
در این استراتژی از نقاط قوت داخلی برای استفاده از فرصتهای خارجی استفاده میکنید. به عنوان مثال، اگر شخص یا کمیتهای دارید که در دریافت حمایتهای مالی یا تامین مالی مهارت دارد (نقطه قوت) و یک پیشنهاد تامین مالی به شما شده است (فرصت)، استفاده از آن فرد یا کمیته برای بالا بردن احتمال دریافت تامین مالی، یک استراتژی SO به شمار میرود. استراتژی SO یک استراتژی رقابتی است.
استراتژیWO (ضعفها و فرصتها)
در این استراتژی با استفاده از فرصتهای خارجی، ضعفهای داخلی را بهبود میبخشید. مثلاً فرض کنید که فرصت دریافت تامین مالی را از دست داده اید. این یک ضعف است، اما آیا فرصت دیگری برای دسترسی به این پول وجود دارد؟ میتوانید یک متخصص یا مشاور استخدام کنید یا شاید شما تصمیم بگیرید که یک کارمند را آموزش بدهید تا در این زمینه مهارت کسب کند. استراتژی WO یک استراتژی محافظهکارانه است.
استراتژیST (نقاط قوت و تهدیدها)
در این استراتژی از نقاط قوت داخلی برای جلوگیری از تهدیدات خارجی استفاده میکنید. فرض کنید که یک تهدید خارجی کسب و کار شما را تهدید میکند. در چنین شرایطی با استفاده از SWOT میتوانید بفهمید نقاط قوت سازمان شما چیست که میتواند برای جلوگیری از این آسیب به شما کمک کند؟ استراتژی ST یک استراتژی رقابتی است.
استراتژی WT (نقاط ضعف و تهدیدها)
این استراتژی دفاعیترین موقعیت در ماتریس سوات است که از تهدیدها اجتناب کنند و نقاط ضعف را به حداقل برسانند. از این استراتژی اغلب زمانی استفاده میشود که یک سازمان در موقعیت بدی قرار دارد. به عنوان مثال، شاید یک آژانس به اندازهای که ذینفعان انتظار دارند، سودده نباشد. در این مورد ممکن است منطقی باشد که برخی از برنامه ها را با سازمان دیگری ادغام کنیم تا از منابع بهتر استفاده کنیم. استراتژی WT یک استراتژی تدافعی است.
کاربردهای تحلیل ماتریس سوات در کسب و کار
از ماتریس سوات میتوانید برای تصمیمگیری در بخشهای مختلف کسب و کار خود استفاده کنید. به علاوه این ماتریس ابزار خوبی برای ساختار ابزار SWOT تحقق اهداف سازمانی شما به شمار میرود. تجزیه و تحلیل SWOT میتواند در برنامههای پیشگیرانه به کمک شما بیاید و یا در موقعیتهای بحرانی شما را نجات بدهد. تحلیل ماتریس سوات کاربردهای متنوعی دارد که در ادامه شرح میدهیم:
یکی از کاربردهای روش SWOT تدوین ساختار ابزار SWOT استراتژی سازمانی یا حتی شخصی است. با استفاده از این ماتریس میتوانید عوامل داخلی و خارجی را شناسایی و اولویتبندی کنید و روابط بین آنها را ارزیابی کنید و نتایج این بررسیها تعیین میکند که شما چه استراتژی باید در پیش بگیرید. به عنوان مثال اگر رابطه قوی بین نقاط قوت و فرصتها پیدا کردید، میتوانید با استفاده از یک استراتژی تهاجمی به اهدافتان برسید. همچنین اگر رابطه قوی بین نقاط ضعف و تهدیدها کشف کردید، لازم است با در پیش گرفتن یک استراتژی دفاعی از بروز بحرانهای جدیتر جلوگیری کنید.
بازاریابی و فروش
بازاریابی اصولاٌ بر پایه جمعآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن انجام میشود. کاربرد ماتریس سوات در بازاریابی این است که نقاط قوت و نقاط ضعف رقبا را شناسایی میکند. مواردی که در بازاریابی میتوان با استفاده از SWOT در مورد آنها اطلاعات بیشتری کسب کرد، عبارتند از مزایا و شایستگیهای رقبا، تمایز محصولات و ساختار هزینه. همچنین SWOT اطلاعاتی در مورد سیر تحولات صنعت به بازاریابان میدهد که در تدوین استراتژی بازاریابی نقش حیاتی دارند.
مثالهایی از ماتریس SWOT
در سال 2015، روش تجزیه و تحلیل SWOT در کمپانی کوکاکولا پیادهسازی شد و نقاط قوتی مانند نام تجاری مشهور جهانی، شبکه توزیع گسترده و فرصتها در بازارهای نوظهور را شناسایی کرد. با این حال، نمیشد از نقاط ضعف و تهدیدهایی مانند نوسانات ارز خارجی، افزایش علاقه عمومی به نوشیدنیهای سالم و رقابت از ساختار ابزار SWOT سوی ارائهدهندگان نوشیدنی سالم چشمپوشی کرد.
مجریان SWOT مدیران کوکاکولا را وادار کردند که به سوالات سختی در مورد استراتژی این شرکت جواب بدهند، و در عین حال به آنها اطمینان دادند که همچنان اولین شرکت تولیدکننده نوشیدنی گازدار باقی خواهند ماند. مدیران کوکاکولا پنج سال بعد تاثیر استفاده از تجزیه و تحلیل سوال را مشاهده کردند. ارزش سهام کوکاکولا طی پنج سال بعد از اجرای SWOT، بیش از 60 درصد افزایش یافت!
برای به دست آوردن تصویر بهتری از تجزیه و تحلیل SWOT، مثال دیگری از یک شرکت تولید اسموتی ارگانیک را در نظر بگیرید. این شرکت برای درک بهتر اینکه چگونه باید در بازار اسموتی رقابت کند و چطور میتواند سودآوری خود را افزایش بدهد، تجزیه و تحلیل SWOT را پیاده سازی کرد. از طریق این تجزیه و تحلیل، مشخص شد که نقاط قوت این شرکت مواد اولیه باکیفیت، خدمات مشتری شخصی و رابطه قوی با تامین کنندگان است. در عین حال چند نقطه ضعف هم شناسایی شد: تنوع کم محصولات و تجهیزات قدیمی.
با بررسی اینکه چگونه عوامل خارجی بر کسب و کار تأثیر میگذارد، این شرکت فرصتهایی را در فناوری نوظهور، جمعیت شناسی و تغییر فرهنگ به سمت زندگی سالم شناسایی کرد. همچنین به تهدیدهایی مانند کاهش فروش در زمستان و پیچیدگیهایی در زنجیره تامین هم پی برد. در ارتباط با سایر تکنیکهای برنامهریزی، این شرکت از تجزیه و تحلیل SWOT برای استفاده از نقاط قوت و فرصتهای خارجی خود برای حذف تهدیدها و تقویت حوزههایی که در آنها ضعف داشت، استفاده کرد.
ماتریس SWOT یکی از مهمترین بخشهای استراتژی در هر سازمانی است که از آن میتوان برای تجزیه و تحلیل و ارزیابی موضوعات خاص استفاده کرد. با ساختار ابزار SWOT پی بردن به نقاط ضعف داخلی و تهدیدهای خارجی و در کنار آن، آگاهی از نقاط قوت داخلی و فرصتهای خارجی، میتوانید به بهترین شکل تهدیدها را به فرصت تبدیل کنید و استراتژی کسب و کار خود را بهبود ببخشید. این روش همچنین در ساختار ابزار SWOT ساختار ابزار SWOT بخشهای دیگری مانند بازاریابی و فروش هم کاربرد دارد.
ابزارهای مدیریت استراتژیک
برای مدیریت استراتژیک کسب و کار خود چه اندیشه ای دارید؟!
اندیشه ها و ایده های مدیران ارشد و کارآفرینان نقشی کلیدی در فرآیند مدیریت استراتژیک کسب و کارها ایفا می نمایند. امّا کافی نیستند! در این نوشتار شما را با چند ابزار دست به نقد و کاربردی برای پیاده سازی این اندیشه ها آشنا نماید! به عبارت دیگر ابزارهای پیاده سازی مدیریت استراتژیک و دستیابی به Vision و Mission را به شما آموزش دهیم! در این نوشتار دو ابزار فوق العاده را که با هم ۲۶ سال اختلاف سن دارند را معرفی می نماییم. یکی از ابزارها هم سن بسیاری از مدیران و کارآفرینان جوان است و ۳۴ سال عمر دارد و دیگری به رقم ۸ ساله شدنش، نسبتا فراگیر و شناخته شده می ساختار ابزار SWOT باشد:
– ابزار SWOT – معرفی شده توسط Heinz Weihrich در سال ۱۹۸۲
– ابزار Business Model Canvas – معرفی شده توسط Alexander Osterwalder در سال ۲۰۰۸
هر دوی این ابزارها فلسفه مشترکی دارند! ضعف ها و قوت های خودت را بشناس… از فرصت ها و تهدیدهایی که محیط بیرونی خرد و کلان پیش روی تو قرار می دهند آگاه باش… سپس استراتژی های خودت را فرموله (طراحی) کن! درست مثل یک فرمانده در میدان جنگ
ابتدا با ابزار SWOT بیشتر آشنا می شویم..
روش SWOT که با نام تحلیل سوات هم شناخته میشود یکی از ابزارهای برنامه ریزی استراتژیک است که برای ارزیابی وضعیت داخلی و خارجی یک سازمان استفاده میشود. اس دبلیو اُ تی در انگلیسی سرحرف کلمات قوت (Strength)، ضعف (Weakness)، فرصت (Opportunity) و تهدید(Threat) است. از این روش علاوه بر برنامه ریزی راهبردی بطور کلی در تحلیل وضعیت سازمانها استفاده میشود. در واقع این تحلیل را باید ابزاری کارآمد برای شناسایی شرایط محیطی و توانایی درونی سازمان بدانیم، پایه و اساس این ابزار کارآمد در مدیریت استراتژیک و همینطور بازاریابی است. این تحلیل را علاوه بر SWOT در برخی متون مدیریتی به صورت TOWS نیز آوردهاند. برخی منابع هاینز وایهریش را به عنوان مبدع این مدل معرفی کرده اند و برخی آلبرت هامفری را ارائه دهنده این مدل می دانند. کنت اندروز نیز در برخی منابع بع عنوان اولین ارائه دهنده ساختار ابزار SWOT ساختار ابزار SWOT این مدل معرفی شده است! در واقع بر سر مالکیت معنوی این مدل هنوز هم اجماعی وجود ندارد چرا که در زمان معرفی و معروف شدن این مدل، گویا هیچکس زحمت ارائه یک مقاله رسمی علمی در این خصوص را به خود نداد!
البته اینکه مدل SWOT را هرکس که ابداع نموده باشد، در کاربرد آن تفاوتی ندارد. چرا که در واقع روش تجزیه و تحلیل SWOT به شکل نظامیافته هر یک از عوامل قوت، ضعف، فرصت و تهدیدها را که شناسایی شده اند مورد تحلیل قرار داده و استراتژیهای متناسب با موقعیت را منعکس میسازد. در مدل SWOT پس از فهرست نمودن هر یک از عوامل قوت، ضعف، فرصت و تهدید که در مرحله قبل شناسایی شده و نوشتن آنها در سلول های مربوطه به خود بر حسب ترتیب امتیاز وزن دار از محل تلاقی هر یک از آنها استراتژیهای مورد نظر حاصل میگردد. بنابراین همواره این ماتریس منجر به چهار دسته استراتژی ST، WT، WO و SO میشود.
در ادامه با بوم مدل کسب و کار (Business Model Canvas) بیشتر آشنا می شویم…
بوم مدل کسب و کار که توسط آقای الکس آستروالدر و با مشارکت بیش از ۴۷۰ متخصص در کشورهای مختلف طراحی گردید یک ابزار کارآفرینانه و یک مدل مهم برای مدیریت استراتژیک است که این امکان را فراهم میکند تا مدل کسب و کار خود را توصیف و طراحی کنیم و به کمک آن ایده های تازه را گسترش داده یا مدلهای کسب و کار موجود را بهبود بخشیم.
این ابزار ساده، تصویری و در عین حال بسیار قدرتمند در ۹ بخش، ارکان سازنده هر کسب و کاری را توصیف میکند. این بخشها شامل بخش(های) مشتریان، ارزش پیشنهادی، کانال(های) توزیع، ارتباط با مشتریان، جریان درآمد، فعالیتهای اصلی، منابع اصلی، شرکای(تجاری) کلیدی و ساختار هزینهها می باشند. در مدل تکمیلی در اطراف بوم نیروهای محیلی شامل بازار، صنعت، روندهای کلان فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و عوامل اقتصاد کلان نیز با توجه به ارکانی که بر آن ها فشار می آورند اضافه می شوند. یکی از ویژگی های این ابزار امکان استفاده گروهی و به چالش کشیدن مدل کسب و کار شرکت و برنامه ریزی راهبردی برای آینده کسب و کار است.
تحلیل SWOT چیست؟
در این مقاله ما قصد داریم درباره تحلیل SWOT صحبت کنیم. این ابزار مدیریتی، راهکار غلبه بر ضعف و تبدیل فرصتها به موفقیت را شرح میدهد. در واقع تحلیل SWOT ابزاری کارآمد برای شناسایی شرایط محیطی و توانایی درونسازمانی است. پایه و اساس این ابزار کارآمد در مدیریت استراتژیک و همینطور بازاریابی و شناخت درونسازمانی است. در ادامه این روش بهطور کامل همراه با ویدیوهای آموزشی شرح دادهایم، حتی برای درک بهتر مثالهای کاربردی را آوردهایم.
تحلیل SWOT (یا ماتریس SWOT) چیست؟
تحلیل SWOT (یا ماتریس SWOT) مخفف نقاط قوت (Strength)، ضعف (Weakness)، فرصت ها (Opportunities) و تهدید ها (Threats)، و یک روش برنامه ریزی ساختاری است که این چهار عنصر را در یک سازمان، پروژه یا کسب و کار ارزیابی می کند. تحلیل SWOT می تواند برای یک شرکت، محصول، محل، صنعت، یا فرد انجام شود. تعیین اهداف سرمایه گذاری در کسب و کار یا پروژه و شناسایی عوامل داخلی و خارجی که برای دستیابی به هدف مشخص شده مطلوب و نامطلوب هستند نیز در این فرآیند انجام می شود.
عناصر تشکیل دهنده SWOT
مفهوم هر یک از این عناصر به شرح زیر است:
✅ نقاط قوت (Strength): ویژگی های کسب و کار یا پروژه که مزیتی نسبت به دیگر رقبا محسوب می شود.
✅ فرصت ها (Opportunities): عناصر محیطی که کسب و کار یا پروژه می تواند به نفع خود از آنها بهره برداری کند.
✅ تهدید ها (Threats): عناصر محیطی که می تواند برای کسب و کار یا پروژه مشکل ساز باشد.
شناسایی این عناصر یا همان SWOT ها، به این علت مهم است که می توان از آنها در برنامه ریزی برای دستیابی به اهداف بعدی استفاده کرد. تصمیم گیرندگان باید در ابتدا با توجه به SWOT ها تعیین کنند که آیا اهداف مورد نظر قابل دستیابی هستند یا خیر. اگر هدفی قابل دستیابی نیست، باید آن را تغییر داده و روند را تکرار کرد.
کسانی که از تحلیل SWOT استفاده می کنند، باید سؤالاتی خطاب به سازمان خود مطرح کنند که پاسخ آنها اطلاعات مهمی برای هر عنصر (نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدات) فراهم آورد.
دو بخش SWOT
SWOT از دو بخش تشکیل شده است: نقاط قوت و ضعف، به مسائل داخلی سازمانی اشاره می کنند، در حالی که فرصت ها و تهدیدات بیرون از شرکت و در محیط اطراف وجود دارند.
نقاط قوت یک شرکت می تواند در مدیریت سریع و جامع فرآیند برندینگ، و ضعف های آن می تواند در توزیع محصولات و یا تاخیر پرداخت باشد. این مشکلات و مسائل، درونی هستند و باید به طور مداوم تحلیل و برطرف شوند. اغلب برای ارزیابی این دو جنبه از مشاوران کمک می گیرند، چرا که بسیاری باور دارند یک “غریبه” می تواند بینش کامل تری داشته و اطلاعات بیشتری را در این موارد در اختیار قرار دهد.
دو عامل خارجی، فرصت ها و تهدیدها، در کنترل سازمان نیست. محیط بیرونی، که شامل رویدادهای اجتماعی، اقتصادی، قانونی، نظارتی، ملی و حتی بین المللی است، باید به طور مداوم برای ردیابی تهدیدات و فرصت ها بررسی و تحلیل شود.
در ادامه دو مثال و یک مثال از چک لیست نقاط قوت برای روشن تر شدن SWOT و مشخص شدن خروجی نهایی کار پس از انجام تحلیل ارائه شده است.
نمونه تحلیل SWOT
بعد از توضیحاتی که درباره ی تحلیل SWOT دادیم، یک مثال کاربردی نیز ارائه می دهیم، تا دید کامل تری پیدا کنید. سازمان مورد بررسی استارباکس است که یک شرکت بسیار معروف آمریکایی ست و در زمینه ی قهوه و قهوه فروشی های زنجیره ای فعالیت می کند. استارباکس سال ۱۹۷۱ در سیاتل پایه گذاری شد و اکنون در کشورهای ساختار ابزار SWOT زیادی حضور و فعالیت دارد.
در این ویدئو به تحلیل عملی شرکت استارباکس می پردازیم:
چک لیست SWOT برای نقاط قوت
در ادامه، مثالی از نحوه انجام تحلیلSWOT به طور کامل ارائه می شود. اما پیش از آن، برای نمونه، به صورت خلاصه چک لیست لازم برای پیدا کردن نقاط قوت را مشاهده می کنید:
نقاط قوت مالی
مهم ترین منبع رشد مالی شما چیست؟
مشتریان فعلی شما کدامند؟ محصول خاص شما چیست؟
ساختار هزینه – خدمات شما به چه صورت است؟
نقاط قوت مشتری
علت افزایش مشتری شما چیست؟
آیا افزایش مشتری های شما به دلیل معرفی مشتری جدید توسط مشتری قدیمی ست، یا از طریق صنعت خاصی؟
دلیل این که مشتریان شما را به رقبایتان ترجیح می دهند، چیست؟
نقاط قوت داخلی
شما به عنوان یک سازمان چه کاری را خیلی خوب انجام می دهید؟
آیا شما در صنعت خود نوآوری دارید؟
آیا ارتباط با مشتری و یا شرکای قدرتمندی دارید؟
نقاط قوت آموزش و رشد
وجه تمایز نیروی کار شما با رقبایتان در چیست؟
آیا برنامه توسعه نیروی کار شما می تواند جزو نقاط قوت شما باشد؟
آیا فرهنگ سازمانی شما می تواند وجه تمایز قدرتمند شما باشد؟
دیدگاه شما