منشا سودآوری سهام چیست؟
اگر یک ماه پیش از سررسید نهایی یک اوراق مشارکت اونو بخریم صرفهداره
مثلا گفتن سودش ۱۸ درصده، آیا کل سود ۱۸ درصد به من میرسه؟
باسلام دوست عزیز
درصورتیکه سرمایهگذار در وسط دوره قصد خرید اوراق را داشته باشد، علاوه بر پرداخت قیمت اوراق، سود اوراق از تاریخ آخرین پرداخت سود تا لحظه خرید را باید به فروشنده پرداخت کند و در مقابل در پایان دوره پرداخت سود، کل سود دوره به خریدار تعلق میگیرد. مبلغ این سود از طریق شرکت سپردهگذاری به شرکتهای کارگزاری اعلام و در حساب مشتری نزد کارگزاری واریز خواهد شد.
سلام.آیا خرید اوراق پر ریسکه؟مثلا با ده میلیون سرمایه هم میشه شروع کرد؟من میخوام یه درامد ماهیانه بهم بده،آیا همینطوره یا باید مثلا چند سال صبر کنیم بعد سودشُ یه جا بگیریم؟ممنون میشم توصیح بدید🙏
با سلام دوست عزیز
نتیجه گیریبا توجه به سازوکار انتشار اوراق مشارکت، خرید اوراق مشارکت یک سرمایهگذاری بدون ریسک بوده و میتواند بهعنوان یک سرمایهگذاری ایمن آن را در پرتفوی سرمایهگذاری خود قرار داد؛ زیرا نسبت به بانک سود مناسبتری را محقق میکند. همچنین از دید شرکتی، نیز این شیوه تأمین مالی مناسب ارزیابی میگردد؛ زیرا حکم وام بلندمدتی دارد که تنها بایستی بهره وام را طی عمر اوراق پرداخت نمود و این دریچه منابع مالی مناسبی را جهت توسعه فعالیت خود فراهم منشا سودآوری سهام چیست؟ آورد. ناگفته نماند نسبت به سودآور بودن طرح نیز بایستی اطمینان معقولی داشت وگرنه هزینه چند برابری به شرکت تحمیل خواهد شد.
سلام.آیا خرید اوراق پر ریسکه؟مثلا با ده میلیون سرمایه هم میشه شروع کرد؟من میخوام یه درامد ماهیانه بهم بده،آیا همینطوره یا باید مثلا چند سال صبر کنیم بعد سودشُ یه جا بگیریم؟ممنون میشم توصیح بدید
با سلام دوست عزیز
نتیجه گیریبا توجه به سازوکار انتشار اوراق مشارکت، خرید اوراق مشارکت یک سرمایهگذاری بدون ریسک بوده و میتواند بهعنوان یک سرمایهگذاری ایمن آن را در پرتفوی سرمایهگذاری خود قرار داد؛ زیرا نسبت به بانک سود مناسبتری را محقق میکند. همچنین از دید شرکتی، نیز این شیوه تأمین مالی مناسب ارزیابی میگردد؛ زیرا حکم وام بلندمدتی دارد که تنها بایستی بهره وام را طی عمر اوراق پرداخت نمود و این دریچه منابع مالی مناسبی را جهت توسعه فعالیت خود فراهم آورد. ناگفته نماند نسبت به سودآور بودن طرح نیز بایستی اطمینان معقولی داشت وگرنه هزینه چند برابری به شرکت تحمیل خواهد شد.
بانک ها هم مونو ربا خوار کردن. وام که میدن چند درصد روش هست .
با سلام
من اوراق مشارکتی دارم که مربوط به سال ۷۶ هستش و دوره ۴ساله داشته و مربوط به موسسه ثامن هست میخواستم بدونم الان میتونم بفروشمش و یا اصلا ارزشی داره؟
تایرساز سودآور، بانک ضررساز
از اواسط اردیبهشت ماه تا اواخر تیر، شرکتهای ناشر سهام در بورس و فرابورس که عمدتا ادوار مالی سالانه انتهای اسفندی دارند، اقدام به برگزاری مجامع میکنند.
از اواسط اردیبهشت ماه تا اواخر تیر، شرکتهای ناشر سهام در بورس و فرابورس که عمدتا ادوار مالی سالانه انتهای اسفندی دارند، اقدام به برگزاری مجامع میکنند. در آن مجامع، تکلیف سود و زیان، سودتقسیمی، افزایش سرمایه، تغییرات هیاتمدیره شرکت، طرحهای توسعهای و امثالهم مشخص میشود و سرمایهگذارانی که با سهام خود به مجمع میروند تا سود سالانه نیز دریافت کنند، نسبت به اخبار مجامع بسیار حساس هستند. در این گزارش، مقایسهای میان دو سهم «پاسا» و « وزمین» انجام شده است که اولی بیشترین میزان سودسازی در سال 97 را برای سهامداران خود به ارمغان آورده و دومی بیشترین میزان کاهش سود و به عبارتی ساخت زیان را داشته است. لازم به ذکر است که این گزارش بر اساس اطلاعاتی که در سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران وجود دارد، به روز شده است.
کاهش هزینه مالی پاسا
بیشترین رشد سود مربوط به پاسا (ایرانیاساتایرورابر) است که با 5286 درصد ساخت سود در پایان دوره 12 ماهه سال 97 نسبت به سال قبل، 7 ریال ضرر خود را تبدیل به 363 ریال سود کرد. سهامداران عمده این شرکت، شامل شرکت سرمایهگذاری صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق بازنشستگی کشوری، شرکت سرمایهگذاری نفت وگاز و پتروشیمی تامین میشود و 22 درصد نیز سهام شناور دارد.
این شرکت در صنعت لاستیک و پلاستیک و در بازار دوم بورس مورد معامله قرار میگیرد. موضوع فعالیت آن نیز تولید انواع تایر و تیوب دوچرخه وموتور سیکلت و فرآوردهای لاستیکی است. بررسی مقایسهای نسبتهای مالی این شرکت بر اساس صورتهای مالی آن، گواه آن است که درصد بازده دارایی آن که در پایان 12 ماهه سال 96، به عدد منفی 0.2 درصد رسیده بود، با رشد چشمگیری در پایان سال 97 به 10.7 درصد رسید. حاشیه سود ناخالص آن نیز اکنون به 22.6درصد رسیده، در حالی که این رقم در پایان سال مالی 12 ماهه 96، 14 درصد بود. اما در مقابل هزینه بهره به نسبت سود عملیاتی کاهش یافته و از 121 درصد 96 به 36 درصد به سال 97 رسیده و بیراه نیست اگر بگوییم که یکی از دلایل سودسازی این شرکت، کاهش هزینههای مالی این شرکت بوده است.
صاحبان سهام وزمین در زیان مفرط
بانک ایران زمین، بیشترین میزان کاهش سودسازی را در میان تمام شرکتهای بورسی داشته است. وزمین با 7025 درصد زیانسازی، سود 75 تومانی سال 96 را به 521 4 ریال زیان ساخته است. این شرکت بازار پایهای، سهامداران عمده زیادی دارد که بزرگترین سهام آن، سرمایهگذاری اهداف با داشتن 5 درصد از سهام این شرکت است.
در پایان دوره مالی سال 97 این شرکت، دوره گردش حسابهای دریافتنی و همچنین دوره گردش حسابهای پرداختنی آن، کمی افزایش نسبت به سال 96 داشته اما بسیاری از نسبتهای مالی مهم نظیر درصد رشد یا نزول حاشیه سود خالص، حاشیه سود ناخالص، هزینه بهره به سود عملیاتی، سود عملیاتی به سود ناخالص، بازده دارایی از سال 92 تاکنون بدون تغییر صفر ماندهاند. همچنین بدهی این شرکت به حساب حقوق صاحبان سهام 15 درصد نزول داشته است و همین موضوع را میتوان به عنوان اصلیترین دلیل ایجاد زیان این شرکت برشمرد. در واقع اگر این اصل در حسابداری را در نظر بگیریم که دارایی یک شرکت برابر با جمع بدهیها به اضافه حقوق صاحبان سهام است، میتوانیم درک بهتری از دلیل این ححم بالای ساخت زیان داشته باشیم.
حال در شرایطی که این میزان از نوسان میان سودسازی تا زیانسازی در بازار وجود دارد، عوامل سیاسی داخلی و خارجی و همچنین تحریمهای اقتصادی سبب افزایش فشار به شرکتها شدهاند، این سوال پیش میآید که خرید چه سهمی از چه گروهی میتواند ریسک کمتر و بازده بیشتری داشته باشد. حسن رضاییپور، کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که کدام صنایع این روزها برای خرید قابل اعتمادترند، گفت: شرایط حاکم بر بازار سرمایه امروز ناشی از ریسکهای سیاسی و تحریمهاست در این شرایط پیشبینی سودآوری شرکتها بسیار دشوار بوده به طوری که در غالب صنایع مادر و صنایع ارز محور شاهد نوسان در میزان فروش و تولید درآمد هستیم. البته نباید فراموش کرد که دور بودن ایران از بازار جهانی به واسطه موقعیت منطقهای و مزیت نسبی صنایع در تولید مواد اولیه به ویژه نفت و فرآوردههای نفتی مدت زیادی نمیتواند ادامه داشته باشد و قاعدتا سهام بنیادی به خصوص نفت و فرآوردههای نفتی، مواد معدنی و فلزات اساسی همواره پتانسیل خوبی برای سرمایهگذاری بلندمدت دارند؛ از سوی دیگر با توجه به افزایش قیمت کالاهای مصرفی و مواد غذایی در داخل و بازار منطقهای موجود برای این کالاها صنایع تولیدی سلولزی، غذایی و دارویی میتواند در میان مدت بازده خوبی داشته باشد.
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص مجامع اظهار کرد: مجامع در قانون تجارت از مهمترین ارکان شرکت به شمار رفته و اصلیترین نقش سهامداران در سرنوشت شرکت را سهامداران بازی میکنند. حق رای، تعیین مدیران شرکت، تقسیم سود، انتخاب حسابرس و بازرس از جمله اصلیترین حقوق سهامدار است.
رضاییپور عمدهترین ریسک حاضر از سوی سرمایهگذاران را ریسک سیاسی و سایه تحریمها دانست و تصریح کرد: این ریسک همواره با اقتصاد ایران و کشورهای منطقه به سبب توسعه طلبی ابرقدرتها بوده و خواهد بود، اما ابهام در برنامههای ارایه شده برای مقابله با تحریمها، عدم تصمیمگیری یا عدم انتشار سیاستهای مقابله با ریسکها همگی سبب ایجاد شرایط عدم اطمینان شده است. وی بیان کرد: به عنوان مثال اعلام نشدن شفاف نرخ تسعیر ارز در بانکها یا ابهام در نحوه و نرخ بازگشت ارز حاصل از صادرات (سامانه نیما یا بازار متشکل ارزی) از جمله ریسکهایی است که به دلیل عدم اطلاعرسانی به سرمایهگذاران همواره سرمایهگذاری را در معرض ریسک قرار میدهد.منشا سودآوری سهام چیست؟
مشکلات پیشروی معاملات بورس در نیمه دوم سال ۱۴۰۰
تهران- ایرنا- یک کارشناس بازار سرمایه گفت: معاملات بازار سرمایه در نیمه دوم سال جاری مانند دورههای زمانی قبل با مسائلی مختلف مواجه است که از مهمترین آنها میتوان به نوسانات نرخ ارز، قیمت گذاری دستوری، منشا سودآوری سهام چیست؟ آینده مذاکرات برجامی، نگرانی فعالان بازار از کسری بودجه و احتمال افزایش نرخ بهره اشاره کرد.
«علی جبلعاملی» امروز (یکشنبه) در گفت و گو با خبرنگار گروه اقتصادی ایرنا به نوسان ایجاد شده در معاملات اخیر بازار سهام اشاره کرد و افزود: اگر بخواهیم از دیدگاه یک ناظر، عملکرد دولت جدید در چند هفته اخیر مورد ارزیابی قرار دهیم باید گفت که بنابر گفته رییس جمهوری اقداماتی مانند افزایش سرعت واکسیناسیون کرونا، توجه به تنظیم بازار و مهار تورم جزو گامهای اولیه برای حل مشکلات داخلی است که نشانهای مثبت برای اهتمام رفع معضلات به شمار میرود و به نظر میرسد بازگشت رونق بازار سرمایه نیز در ادامه این مجموعه اقدامات رخ خواهد داد.
وی افزود: در این میان انتخاب افرادی از جنس بازار سرمایه در ارکان اقتصادی به خصوص بانک مرکزی نیز توانست امیدبخش فعالیت سرمایهگذاران باشد و زمینه تقویت امیدها را در ایجاد هماهنگی بین بازار پول و سرمایه بخصوص در مورد نحوه تأمین کسری بودجه و نرخ بهره ایجاد کند.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در سمت سیاست خارجی هم خوشبختانه شاهد حرکت در مسیر رفع مشکلات هستیم که میتواند زمینهساز بازگشت آرامش به بازارها باشد.
نوسانات نرخ آزاد ارز و تأثیر روانی آن بر معاملات بورس
وی به نوسانات نرخ آزاد ارز و تأثیر روانی آن بر سرمایهگذاران تاکید کرد و گفت: موضوع مهمی که فعالان بازار سرمایه و تحلیلگران باید به آن توجه کنند، نرخ نیمایی است که مبنای محاسبات شرکتها در سودآوری و تسعیر ارز در صورتهای مالی قرار دارد.
جبل عاملی ادامه داد: چنین مسالهای باعث شده است تا نرخ نیمایی در فروش و صورت مالی شرکتها قابل اهمیت باشند که عمدتا طی چند وقت اخیر صعودی بوده است و به نظر میرسد که این نرخ در حال کم کردن فاصله خود با نرخ ارز در بازار آزاد باشد؛ بنابراین سرمایهگذران نباید با نوسانات در نرخ آزاد ارز دچار تشویش شوند و اقدام به اتخاذ تصمیمات هیجانی در این بازار کنند.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: همچنین حذف تدریجی قیمتگذاری دستوری از صنایع که شروع آن با سیمان بود، در کنار حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به شرط توجیه افکار عمومی، توجه به معیشت مردم و همکاری همه ارکانها میتواند بهترین اتفاق در ۶ ماهه دوم سال جاری برای شرکتهای سودمحور در بازار باشد.
آینده مذاکرات و تاثیر آن بر مسیر معاملات بازار سهام
وی به آینده مذاکرات و تاثیر آن بر مسیر معاملات بازار سهام تاکید کرد و افزود: به نظر میرسد در مقطع فعلی طرفین در حال شناخت و ارزیابی یکدیگر باشند و مدتی طول خواهد کشید که بتوانند با همگرایی مذاکرات را آغاز کنند اما سیاست خارجی ایران سیگنالهای تمایل به مذاکره را صادر کرده و بازار نیز این پیام را دریافت کرده است.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: به نظر میرسد که افزایش نرخ جهانی نفت و پیشبینی از ادامه روند صعودی قیمتها در کنار گشایشهای بین المللی منجر به کاهش کسری بودجه دولت شود.
وی نگرانی از افزایش نرخ بهره را دیگر موضوع تهدیدکننده در روند معاملات بازار سهام دانست و افزود: نرخ بهره بین بانکی به حدود ۱۹.۳۵ درصد رسیده و سرمایهگذاران نگران این موضوع هستند که نرخ سپردهها برای جبران کسری بانک ها نیز افزایش یابد و در کنار عدم رونق بازارهای موازی، سرمایههایی که باید در بازار سرمایه صرف تأمین مالی شرکتها و رونق اقتصاد شود روانه سپرده های بانکی شوند.
جبل عاملی با تاکید بر اینکه بازار سهام لحظه به لحظه در حال دنبال کردن نرخها است، گفت: توسعه انواع صندوقهای سرمایهگذاری متناسب با ریسک افراد در این مقطع زمانی می تواند باعث نگهداری نقدینگیها در بازار سرمایه شود.
انتشار گزارشهای عملکرد ۶ ماهه شرکتها در روزهای آینده
این کارشناس بازار سرمایه به دیگر عامل تاثیرگذار در روند معاملات بازار سهام تاکید کرد و افزود: موضوع مهم دیگر که می تواند سر منشاء بسیاری از اتفاقات مهم بازار در ماه های آینده معاملات بازار باشد، انتشار گزارش های عملکرد ۶ ماهه شرکتها در روزهای آینده است که انتظار میرود این گزارشها نشاندهنده بهبود عملکرد شرکت ها نسبت به دوره مشابه سال قبل و تداوم رشد سودآوری در نیمه دوم سال جاری باشند.
وی اظهار داشت: این امر در کنار تداوم رشد قیمت های جهانی کالاها بخصوص نفت، مشتقات آن و فلزات اساسی می تواند امیدها را به تداوم رشد بازار تقویت کند، این موضوع به خصوص در شرکتهای گروه های پتروشیمی، سیمانی، معدنی و فلزات اساسی چشمگیرتر از سایر گروه ها خواهد بود.
جبل عاملی با اشاره به اینکه به دلیل تغییر متغیرها بخصوص جریان وروردی نقدینگی به بازار نباید در انتظار تجربه روند صعودی و نزولی بازار مشابه سال گذشته بود و رشد یا نزول پرسرعتی را برای بازار متصور باشیم، گفت: امسال متعلق به شرکتهای تحلیلپذیر و سود محور است، چرخش بین عرضه و تقاضا در صنایع و گروههای مختلف با توجه به شرایط رخ میدهد که این امر نشان از روند منطقی حرکت بازار خواهد داشت.
سهام شرکتهای کوچک را چگونه ارزیابی کنیم؟
دنیای اقتصاد : گروه بورس- : امروزه با راهاندازی کسب و کارهای جدید تحولات رقابتی و تقاضا برای کالاهای نوین، شرکتهای کوچک بیش از پیش مورد توجه قرار گرفتهاند. شرکتها برای ایجاد ارزش نه تنها از سوی سهامداران بلکه از طرف کلیه ذینفعان تحت فشار قرار دارند. شرکتهای کوچک علاوه بر چالش مزبور باید تلاش کنند تا با شرکتهای بزرگ رقابت کنند.
این روزها در ایران هم سهام شرکتهای کوچک مورد توجه سرمایهگذاران قرار گرفته است، به طوری که P/E سهام این نوع شرکتها بالاتر از میانگین بازار قرار گرفته است؛ تعبیر این مساله آن است که خریداران حاضرند قیمت بیشتری برای سهام شرکتهای کوچک بپردازند. اما باید دید علت این استقبال چیست و چه آیندهای در انتظار سهام شرکتهای کوچک است؟
برای موشکافی درخصوص این مساله گفتوگویی با محمد آزاد، کارشناس ارشد بازار سرمایه، انجام دادهایم که این موضوع را مورد تحلیل قرار داده است.
اخیرا در بازار سرمایه سهام شرکتهای کوچک مورد توجه قرار گرفته است. علت اقبال به سهام کوچک را چه میدانید؟
به طور کلی همواره سرمایهگذاران و به ویژه نوسانگیرها به دنبال فرصتهای کسب بازدهی از محل تغییرات قیمت سهام هستند؛ لذا امکان به نوسان درآوردن سهام برخی از این نوع شرکتها با منابع مالی کم از یک سو و تحولات اقتصادی منشا سودآوری سهام چیست؟ و سیاسی کشور در حوزههای مختلف که رکود سهام شرکتهای بزرگ را رقم زده است از سوی دیگر موجبات توجه فعالان بازار سرمایه به سهام این گونه شرکتها را فراهم آورده است.
سهام شرکتهای کوچک غالبا P/E کاملا متفاوتی با میانگین بازار دارند. (عمدتا بالاتر) علت این تفاوت از نظر شما چیست؟
نسبت P/E تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. یکی از این عوامل دورنمایی است که سرمایهگذاران برای یک شرکت یا حتی یک صنعت متصورند. به عبارت دیگر، سرمایهگذاران با توجه به رشد قابل تصور برای یک شرکت کوچک تمایل به پذیرش P/Eهای بالاتر دارند؛ زیرا معتقدند که سودهای آینده بنگاه افزایش خواهند داشت. در شرایط کنونی بازار سرمایه، این موضوع در مورد برخی شرکتها میتواند صادق باشد یعنی بازار تصور میکند چشمانداز رشد برای شرکتهای کوچک به مراتب بیش از شرکتهای بزرگ فراهم است البته در برخی از موارد نسبت P/E یک عامل گمراهکننده نیز تلقی میشود؛ بنابراین، الزاما بالا بودن این نسبت به چشم انداز مطلوب صنعت یا شرکت دلالت نمیکند.
برخی معتقدند سهام شرکتهای کوچک از ریسک بالاتری نسبت به میانگین بازار برخوردارند. نظر شما در این مورد چیست؟
سهام شرکتها جدای از ریسک سیستماتیک که تحت تاثیر نوسانات کلی بازار سهام است از ریسک غیرسیستماتیک (یعنی ریسک اختصاصی مربوط به خود) نیز برخوردار هستند. ریسک غیرسیستماتیک به طور عمده به عواملی همچون ریسک تجاری و ریسک مالی بستگی دارد. منشا ریسک تجاری مواردی همچون محدودیتهای تجاری، رکود جهانی یا بحران در معاملات تجاری شرکت، پایین بودن کارایی و منبع اصلی ریسک مالی ناتوانی در بازپرداخت اصل و فرع بدهی است. بنابراین، همه انواع شرکتها میتوانند در معرض
اینگونه عوامل قرار گیرند. البته شاید بتوان گفت در شرکتهای کوچک با توجه به محدودیت دستیابی به منابع تامین مالی و دانش لازم در زمینه مدیریت ریسک در داخل شرکت، سطح کلی ریسک فعالیت نسبت به بنگاههای بزرگ بیشتر است.
آیا این دیدگاه به طور غالب درست است که شرکتهای کوچک از فرصت رشد بیشتری نسبت به شرکتهای بالغ برخوردارند؟
اگر منظور از شرکتهای کوچک شرکتهایی است که در مرحله اول از چرخه عمر خود قرار دارند، این دیدگاه به طور کلی صحیح است. همانطور که میدانید چرخه عمر شرکتها شامل چهار مرحله تولد، رشد، بلوغ و زوال است. به طور قطع، شرکتهای تازه تاسیس و نوپا از فرصتهای رشد بالاتر نسبت به شرکتهای بالغ برخوردارند. در همین جهت شرکتهایی که با موفقیت وارد مرحله رشد خود میشوند، با فرصتهای مناسبی روبهرو بوده و تقاضا برای محصولات و خدمات آنها افزایش مییابد. لذا با عنایت به رشد سریع در فروش محصول و سودآوری، با سودآوری بالقوه و البته ریسک بالاتر همراه هستند. این وضعیت ممکن است برای برخی از سرمایهگذاران جذاب ارزیابی شود و البته تداوم رشد سریع و منظم میتواند باعث جذب سرمایهگذاران کمریسکتر هم بشود. البته صرفنظر از عامل اندازه، شرکتهایی که در مرحله بلوغ قرار گرفتهاند هم میتوانند اجازه ورود به مرحله زوال را نداده و قبل از ورود به این مرحله، تولد و رشد دیگری منشا سودآوری سهام چیست؟ منشا سودآوری سهام چیست؟ را آغاز کنند.
برای ارزیابی سهام کوچک توجه به چه نکاتی حائز اهمیت است؟
عوامل بسیاری در تعیین قیمت سهام نقش دارند. دو عامل اصلی جریانات نقدی مورد انتظار سود سهام و نرخ بازده مورد توقع سرمایهگذاران هستند. از این منظر، ارزیابی سودآوری شرکت مهمترین نکته در ارزشیابی قیمت سهام یک شرکت است. بدیهی است عوامل بیرونی موثر بر فعالیت شرکتهای کوچک که در قالب انواع ریسک ظاهر میشوند و باعث افزایش نرخ تنزیل (بازده مورد انتظار سرمایهگذاران) میشود، نباید غافل بود.
توصیه شما به سهامداران برای سرمایهگذاری در گروههای کوچک نظیر سهام قندی، کاشی و… چیست؟
گزارشهای مالی و سود پیش بینی شده شرکتها عوامل کلیدی اثرگذار بر قیمت سهام هستند. یک تحلیلگر مشهور بازارهای سهام در این باره میگوید: «داشتن اطلاعات بیشتر در هر نوع تصمیمگیری مفید است، ولی افراد در مورد تصمیمات کوچکتر زمان بیشتری نسبت به تصمیمات بزرگتر صرف میکنند.» شاید این سخن در بحث حاضر این گونه تعبیر شود که در مورد شرکتهای کوچک باید با وسواس بیشتری به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخت؛ یعنی به طور کلی زمان بیشتری برای مطالعه پیش از خرید سهام این گونه شرکتها صرف کرد.
با انواع ریسک آشنا شوید
انواع ریسک
در مقالههای گذشته با مفهوم ریسک و به ویژه ریسک در سرمایهگذاری آشنا شدیم. دانستیم که بر خلاف باور عامیانه ریسک به معنای خطر کردن نیست. پذیرش منشا سودآوری سهام چیست؟ ریسکهای معقول و مناسب میتواند در بلند مدت، موفقیت مالی افراد را در پی داشته باشد. ثروتمندان خودساخته نیز به همین صورت موفقیتهای بزرگ را به دست آوردهاند. پس از آن که میزان ریسکپذیری خود را سنجیدید و دانستید که آیا فرد ریسکپذیری هستید یا خیر، در ادامه قصد داریم با انواع ریسک در بازار سرمایه یا بورس آشنا شویم.
انواع ریسک
ریسکهایی که افراد در سرمایهگذاری در بازارهای مختلف مثلا بورس با آن مواجه هستند، انواع مختلفی دارد. انواع ریسک را در یک طبقهبندی کلی به دو دسته میتوان تقسیم کرد:
الف. ریسک سیستماتیک (غیر قابل اجتناب – Systematic Risk) : ریسکهایی که کنترل آن در اختیار سرمایهگذار نیست را ریسک سیستماتیک یا غیر قابل اجتناب مینامند. نرخ تورم، بهره بانکی، سیاستهای اقتصادی و سیاسی، نرخ ارز و …، مواردی هستند که میتوانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در سودآوری شرکت و در نتیجه قیمت سهام آن تاثیرگذار باشند. توجه کنید که کنترل این ریسکها در اختیار سرمایهگذار نبوده و به نوعی مربوط سیستم است.
ب. ریسک غیر سیستماتیک (قابل اجتناب – Unsystematic Risk) : به آن دسته از ریسکهایی که بتوان با استفاده از برخی روشها از آنها اجتناب کرد، ریسکهای غیر سیستماتیک یا قابل اجتناب میگویند. مثلا در بازار سرمایه (بورس)، این ریسکها معمولا به عوامل کلان اقتصادی وابسته نبوده و ناشی از خصوصیات خاص شرکتها هستند. برای مثال، اگر شرکتی که سهامش را خریدهاید مدیریت ضعیفی داشته باشد یا توان رقابت با سایر شرکتها را نداشته باشد، ریسکهای حاصله، ریسک غیر سیستماتیک است. این ریسکها اغلب منشأ درونی دارند و علت بروز آن، به داخل شرکتها مربوط است.
سبد سهام (Portfolio)
حتما شما هم ضربالمثل “همه تخممرغهای خود را در یک سبد قرار ندهید” را شنیدهاید. در مباحث مرتبط با سرمایهگذاری نیز تئوری بسیار معروفی به نام “تئوری” سبد وجود دارد که کارکردی شبیه به همین ضربالمثل دارد. براساس این تئوری، با متنوع کردن سبد سرمایهگذاری و انتخاب داراییهای متنوع، چه با سرمایهگذاری در بازارهای مختلف و چه با تنوع بخشیدن به سبد سهام، میتوان ریسکهای قابل اجتناب را به حداقل رساند. یادآوری این نکته ضروری است که با متنوع کردن سبد سرمایهگذاری، تنها میتوان ریسکهای غیر سیستماتیک را کاهش داد اما ریسکهای سیستماتیک از کنترل و اختیار سرمایهگذار خارج است. ولی نگران نباشید! با کاهش ریسکهای غیر سیستماتیک، عملا بخش عمدهای از ریسکهایی که سرمایهگذار با آن مواجه است، کاهش مییابد.
همانطور که گقته شد یکی از روشهای کاهش ریسک غیر سیستماتیک تشکیل سبد سهام یا پورتفولیو (Portfolio) است. اما قطعا به یاد دارید که در مقاله ریسک در سرمایهگذاری به این نکته اشاره شد که پذیرش ریسک کمتر، بازدهی کمتری نیز به همراه خواهد داشت. پس این شما هستید که تصمیم میگیرید چقدر بازدهی میخواهید!
در ادامه با انواع ریسک های موجود در بازار سرمایه و به طور کلی بازارهای سرمایهگذاری بیشتر آشنا خواهیم شد.
ریسک نرخ بهره (Interest Rate Risk)
فرض کنید که میخواهید بین سپردهگذاری در بانک با نرخ سود ثابت ۱۸ درصد و خرید سهام با بازده مورد انتظار ۴۰ درصد یکی را انتخاب کنید. اگر تمایل به پذیرش ریسک داشته باشید به دلیل اختلاف ۲۲ درصدی که خودتان پیشبینی کردهاید، سهام را انتخاب می کنید. حالا اگر بانک مرکزی تصمیم بگیرد نرخ سود سپردهگذاری را از ۱۸ درصد به ۲۴ درصد افزایش دهد، چه اتفاقی میافتد؟ احتمالا این سوال را از خودتان بپرسید که “آیا ۱۶ درصد سود بیشتر ارزش ریسک را دارد؟”
نوسانات نرخ سود سپرده یا اوراق مشارکت میتواند بر تمامی بازارهای مالی و حتی فیزیکی اثرگذار باشد. پس ریسک نرخ سود یا در واقع تغییرات نرخ سود را به یاد داشته باشید.
ریسک تورم (Inflation Risk)
اگر تورم سالیاته کشور حدود ۲۰ درصد باشد و شما در سرمایهگذاری خود بتوانید ۶۰ درصد بازدهی کسب کنید، بازدهی شما مطلوب است زیرا منشا سودآوری سهام چیست؟ که ۴۰ درصد بیشتر از تورم به دست آوردهاید و در واقع قدرت خرید شما به اندازه ۴۰ درصد بیشتر شده است. حال اگر تورم به ۴۰ درصد افزایش پیدا کند و بازدهی شما همان عدد ۶۰ درصد باشد، چه اتفاقی میافتد؟! آیا باز منشا سودآوری سهام چیست؟ هم این سرمایهگذاری جذاب خواهد بود؟! به این نوع ریسک که ناشی از افزایش تورم کشور است ریسک تورم میگویند.
ریسک مالی (Financial Risk)
اگر در بازار سرمایه سهام شرکتی را خریدید که مبلغ زیادی وام از بانک دریافت کرده، طبیعتا شرکت مذکور منشا سودآوری سهام چیست؟ باید اصل و سود وام دریافتی را در یک دوره مشخص پرداخت کند، بنابراین با تعهدات زیادی در آینده روبروست. این هزینهها قطعا بر سود دهی شرکت نیز اثرگذار است. هر چقدر که این تعهدات و به طور کلی تعهدات مالی یک شرکت بیشتر باشد، ریسک مالی نیز بیشتر خواهد بود.
ریسک نقدشوندگی (Liquidity Risk)
در مقاله مزایای بورس برای سرمایهگذاران، اشاره شد که یکی از ویژگیهای مهم یک دارایی خوب، این است که به سرعت به پول نقد تبدیل شود. مثلا از ویژگیهای بازار مسکن نقدشوندگی کمتر آن نسبت به بازارهایی مثل سهام یا سکه است. بعد از سرمایهگذاری اگر بخواهید به هر دلیلی دارایی خود را به پول نقد تبدیل کنید، اما خریدار مناسبی برای دارایی شما وجود نداشته باشد، سرمایهگذاری شما با ریسک نقدشوندگی همراه است.
ریسک نرخ ارز (Curr ency Risk)
یکی از مسائلی که به صورت مستقیم بر وضعیت و سودآوری سرمایهگذاری شما تأثیر میگذارد، نرخ ارز است. برای مثال با افزایش قیمت ارز قیمت سکه در بازار داخلی نیز افزایش مییابد. همچنین در بورس اوراق بهادار نیز سودآوری شرکتهایی که درآمدهای صادراتی و ارزی دارند افزایش یافته و لذا قیمت سهام آنها نیز بسیار بیشتر میشود. اما نکته این جا است که همهی شرکتها صادراتی نیستند! همیشه هم تغییرات ارز اثر مثبتی بر سرمایهگذاری ما نخواهد داشت! بنابراین، نوسانات نرخ ارز به عنوان یکی از ریسکهای سرمایهگذاری، همواره مورد توجه سرمایهگذاران است.
ریسک سیاسی (Political Risk)
عدم ثبات در اوضاع سیاسی که به مسائل اقتصادی یک کشور آسیب بزند، به طور مستقیم بر عملکرد بنگاههای اقتصادی فعال در آن کشور تأثیر میگذارد. هر اندازه بیثباتی سیاسی و اقتصادی افزایش یابد، عملکرد بنگاههای اقتصادی بیشتر با مشکل روبرو میشود. به این ریسک، ریسک سیاسی یا اصطلاحا ریسک کشور نیز میگویند. البته توجه کنید که تحلیل شرایط و این که رویدادهای سیاسی چه تاثیری بر شرایط اقتصادی و بازارهای مالی میتوانند داشته باشند، بر عهدهی سرمایهگذار یعنی شما است!
ریسک تجاری (Business Risk)
تصور کنید سهام یک شرکت خودروسازی داخلی را خریداری کردهاید و پس از مدتی دولت تعرفه واردات خودروهای خارجی را کاهش دهد. در این صورت رقابت برای خودروسازان داخلی سختتر شده و احتمالا کاهش فروش محصولات آنها باعث کاهش سودآوری این شرکتها نیز خواهد شد. به این نوع ریسک که در واقع متوجه صنعت خاصی است و برای هر صنعت میتواند متفاوت باشد، ریسک تجاری می گویند.
انواع ریسک در سرمایهگذاری
چکیده مطلب:
مفهوم ریسک بر خلاف باور عموم مردم به معنای خطر کردن نیست. ریسک از نظر ما به معنای قرار گرفتن در موقعیتهای مناسب کسب درآمد به صورت آگاهانه و با دانش مناسب است. حتی اگر این موضوع منجر به ضرر هم شود، قطعا با تغییر نوع نگاه میتوان از آن به عنوان کسب تجربه و یا دانش بیشتر یاد کرد. توجه کنید که افراد موفق کسانی هستند که بیشتر تجربه کردهاند؛ نه کسانی که هیچ تجربه و اشتباهی نداشتهاند!
البته همانطور که قبلا هم گفتیم چیزی به عنوان شکست وجود ندارد، چون ما همواره در حال یادگیری و تجربه کردن هستیم.
در این مقاله و چند مقاله قبلی با مفهوم ریسک و درجه ریسکپذیری افراد آشنا شدیم. فهمیدیم که ریسک در سرمایهگذاری به طور کلی به دو نوع سیستماتیک (غیر قابل اجتناب) و غیر سیستماتیک (قابل اجتناب) تقسیم میشود. اما در این مقاله به صورت جزئیتر ریسکهایی نظیر ریسک تورم، ریسک نرخ سود، ریسک نقدشوندگی و … را بررسی کردیم. قطعا روشهای بسیاری برای کاهش دادن و کنترل این ریسکها وجود دارد که در مقالات دیگر به آنها پرداخته میشود.
دیدگاه شما