میزان سرمایهگذاری جسورانه در استارتاپها به روایت سرآوا
با وجود پاندمی ناشی از شیوع کرونا که دنیا را در بر گرفت و باعث بروز پدیده رکود اقتصادی در گوشه و کنار عالم شد، سرمایهگذاری جسورانه در استارتاپهای آمریکایی طی سال ۲۰۲۰ میلادی رکوردی چشمگیر را ثبت کرد.
براساس آنچه که شرکت سرآوا بر مبنای دادههایی از تککرانچ منتشر کرده، صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه مبلغ ۱۵۶ میلیارد دلار یا به عبارتی ۴۲۸ میلیون دلار در هر روز، در استارتاپهای آمریکایی سرمایهگذاری کردهاند. طی سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، صندوقهای جسورانه در حدود ۱۴۰ میلیارد دلار در استارتاپهای بومی آمریکا سرمایهگذاری کردند، اما رقم ۱۵۶ میلیارد دلاری سال گذشته یعنی ۲۰۲۰ رکوردی در مقایسه با گذشته محسوب میشود.
در ایران اما میزان سرمایهگذاری جسورانه طی سال گذشته فاصله زیادی با مهد استارتاپها دارد. براساس اطلاعاتی که سرآوا منتشر کرده در سال ۱۳۹۹ کمتر از ۶۰۰ میلیارد تومان در حدود ۲۵ میلیون دلار جذب سرمایه خطرپذیر روی استارتاپهای ایرانی صورت گرفته است. حاصل تقسیم این عدد بر تعداد روزهای سال میشود رقم ۶۸ هزار دلار در روز.
مقایسه میزان سرمایهگذاری جسورانه در استارتاپها / منبع: اکانت اینستاگرام سرآوا
با توجه به وجود استارتاپهای بزرگ در اکوسیستم استارتاپی ایران که سال گذشته تلاش زیادی برای ورود به بازار سرمایه کشور انجام دادند، این رقم جذب سرمایه ناچیز به حساب میآید. براساس دادههایی که سرآوا در گزارش سال ۹۹ خود منتشر کرد، تنها این شرکت در طول ۸ سال فعالیت خود رقمی بیش از ۳۰۰ میلیون دلار در اکوسیستم استارتاپی ایران سرمایهگذاری کرده است. بنابراین رقم ۲۵ میلیون دلار جذب سرمایه برای اکوسیستمی که اکنون بازیگران زیادی دارد، نه تنها ناکافی بلکه بسیار اندک است.
البته نمیتوان تاثیر همهگیری بیماری کووید ۱۹ و تاخیر در ورود به بورس استارتاپها و ایجاد یک داستان موفقیت برای سرمایهگذاران آتی را نادیده گرفت. با انجام یک IPO موفق، به احتمال زیاد سرمایهگذاران بیشتری حاضر به سرمایهگذاری در اکوسیستم استارتاپی خواهند شد.
با همه این تفاسیر موج سرمایهگذاری جسورانه کشور در سه ماهه نخست سال ۱۴۰۰، امیدوارکننده بوده است. کمتر از یک ماه پیش هلدینگ ارنیکا که پیشتر در رستههای دیگر کسبوکار فعالیت میکرد، از سرمایهگذاری ۲۰۰ میلیارد تومانی در شرکت فلایتیو که آپارات نیز در سال ۹۸ در آن سرمایهگذاری کرده بود، خبر داد. گروه فناپ ۳۰۰ میلیارد تومان در استارتاپ تازه تاسیس «پادرو» که در حوزه خدمات لجستیک و پست فعالیت میکند، سرمایهگذاری کرد. گروه هزاردستان مالک کافهبازار نیز خبر داد به دنبال تاسیس شرکت جدیدی بنام «جوانه» است تا به شکل مستقیم و هدفمند در حوزه سرمایهگذاری جسورانه فعالیت کند.
باید منتظر بود و دید آیا اکوسیستم استارتاپی ایران در سال جاری سرمایهگذاریهای بیشتری را به خود خواهد دید و رکورد سال پر رکود گذشته را میشکند یا خیر.
نقش نهادها در سرمایهگذاری جسورانه
دنیایاقتصاد : سرمایهگذاری جسورانه، از روشهای تقریبا نوپدید در تامین مالی کسبوکارهای استارتآپی و نوپا در کشور تلقی میشود که در آن، سرمایهگذار با استارتآپها وارد مشارکت میشود و جریان تجاریسازی محصول را راهبری میکند. این نوع سرمایهگذاری، نقش یک حلقه مفقوده را میان زنجیره دانش و شرکتهای دانشبنیان با موضوع ثروتآفرینی ایفا کرده و همافزایی موثری میان علم و سرمایهگذاری جسورانه ثروت ایجاد میکند.
در همین راستا روز گذشته فعالان بازار سرمایه گرد هم آورند تا درخصوص نقش نهادهای مالی در توسعه سرمایهگذاری جسورانه گفتوگو کنند. رئیس سازمان بورس در گردهمایی فعالان بازار سرمایه و نقش نهادهای مالی در توسعه سرمایهگذاری جسورانه با بیان اینکه در بازار سرمایه تلاش کردهایم بسترهای لازم ایجاد شود، گفت: با اتکا به روشهای سنتی و صرفا تکیه به تجهیز سرمایهها در بخش سنتی نمیتوان شاهد رشد گستردهای بود از اینرو آنچه در صندوق نوآوری و شکوفایی رخ داده، بذری برای ایجاد جهشهای بزرگ اقتصادی است.
محمدعلی دهقاندهنوی، ضمن اشاره به فعالیت صندوقهای جسورانه اظهار کرد: ورود صندوقهای جسورانه در راستای هدف تامین مالی صورت گرفته است از اینرو اگر صندوقی شکل بگیرد اما طی چند سال فعالیت نداشته باشد، به هیچ عنوان قابل قبول نیست و در عملکرد این صندوقها و دریافت کارمزد مدیران آنان بازبینی صورت خواهد گرفت. دهقاندهنوی ادامه داد: البته تعداد صندوقهایی که فعالیت نکردهاند، بسیار محدود است و اکثر صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه، علاقهمند به توسعه و سرمایهگذاری هستند.
وی با تاکید بر حرفهایگرایی مدیریت صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: این صندوق علاوه بر اینکه به حوزههای مختلف ورود کرده، نقش خود را نیز به صورت اهرمی تعریف کرده است تا تجمیع منابع رخ دهد از اینرو در بخش هدایت منابع به حوزه نوآوری عملکرد بسیار خوبی دارد.
به گفته این مقام مسوول، فرابورس ایران پرچمدار سرمایهگذاری جسورانه این بخش است و با اشتیاق و پشتکار در این حوزه حرکت میکند تا بستر مناسبی برای جمعآوری منابع باشد. بازار سرمایه ویژگیهایی دارد که تامین مالی نوآوری را تسهیل میکند و میتواند منابع کوچک مردمی را جمعآوری و به سمت این بخش هدایت کند.
مشارکت صندوقهای جسورانه با نهادهای مختلف
علی ناظمی، معاون سرمایهگذاری صندوق نوآوری و شکوفایی نیز در این گردهمایی از اجرای برنامه «جهش ایده» در صندوق نوآوری و شکوفایی خبر داد و گفت: در این برنامه هر شتابدهندهای که یک واحد سرمایهگذاری کند، ما دو برابر بر روی آن ایده سرمایهگذاری خواهیم کرد و پیشبینی میشود در شهریورماه با حمایت ۹ شتابدهنده روی ۱۰۰ ایده سرمایهگذاری شود. وی افزود: از سال ۱۹۵۸ آمریکا وارد تامین مالی و ایجاد فضایی برای فعالیت شرکتهای نوآور شد که مشخصترین نمونه این اقدام شرکت «اپل» در سال ۱۹۷۸ است که با سرمایهگذاری ۵۰۰ هزار دلار ایجاد شد و ارزش آن اکنون بالغ بر ۲هزار میلیون دلار است. وی تاکید کرد: مساله اصلی حمایت آمریکا از این شرکتها این است که برای سرمایهگذاری اندکی که برای شرکتها داشته، به گونهای اقدام به مهندسی بازار کرده که اثربخشی آن بر این سرمایهگذاری بسیار باشد. معاون سرمایهگذاری صندوق نوآوری و سرمایهگذاری جسورانه شکوفایی با اشاره به اقدامات این صندوق در زمینه توسعه صندوقهای جسورانه، خاطر نشان کرد: در این زمینه بر روی ۴۸ پروژه مشارکت داشتیم و در مدت یک سال و ۷ ماه، ۸۲۹ میلیارد تومان بر روی این تعداد پروژه سرمایهگذاری اتفاق افتاده است. ناظمی با تاکید بر اینکه این برنامه به مدت ۷ ماه است که در حال اجراست، گفت: عملکرد این برنامه به نظر ما عملکرد خیلی خوبی بوده و پیشبینی میشود که در شهریورماه با حمایت ۹ شتابدهنده بر روی ۱۰۰ ایده سرمایهگذاری شود. وی با تاکید بر اینکه برنامه ما این است که دیگر پول وارد اکوسیستم نوآوری نکنیم، توضیح داد: در تلاش هستیم تا از ظرفیتی که بازار سرمایه ایجاد کرده بهنام «تامین مالی جمعی» استفاده کنیم. در این برنامه تصورمان بر این است که مردم آمادگی سرمایهگذاری بر روی طرحها را دارند، ولی در ابتدای شکل گیری این ابزار ممکن است اقبال نسبت به آن زیاد نباشد؛ از این رو آمادگی داریم که تا ۸۰ درصد اصل سرمایه را ضمانت کنیم و پروژههای تامین مالی جمعی از این طریق تحت حمایت صندوق قرار خواهند گرفت. معاون سرمایهگذاری صندوق نوآوری و شکوفایی با بیان اینکه این سرمایهگذاری صندوق تا سال ۱۳۹۸ صفر بود، ادامه داد: این امر نه به دلیل کمبود منابع مالی صندوق نوآوری بلکه به دلیل نبود سازوکار تامین مالی و نبودن عناصری برای تشکیل بازار بوده است، ولی امروز مجموع سرمایهگذاری صندوق با ۱۵ درصد داراییهای نامشهود بالغ بر ۳۳۰۰ میلیارد تومان است و امید داریم که خودمان را در این قالب ببینیم که بازار نوآوری با کمک نهادها و بخش خصوصی شکل بگیرد.
جهش صندوقهای جسورانه بورسی
علی وحدت، رئیس هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی در ادامه این نشست با اشاره به اینکه امسال، سال جهش ظرفیت استارتآپها با کمک بازار سرمایه است، گفت: در سال ۱۴۰۰ افزایش ظرفیت صندوقهای جسورانه بورسی را پیگیری میکنیم تا از پتانسیلهای موجود در بازار سرمایه در این حوزه بیشتر بهرهمند شویم و به نظر میرسد در ماههای آتی شاهد جهشی در صندوقهای جسورانه بورسی باشیم. وی تامین مالی حوزه نوآوری و فناوری کشور را ماموریت اصلی این صندوق دانست و افزود: طی دو و نیم سال گذشته تلاش شده است که بخشهای مختلف این حوزه را توسعه دهیم و در حال حاضر عملکرد این صندوق بالغ بر ۱۴ هزار میلیارد تومان است. وحدت با اشاره به حمایت بانکها از فعالیتهای حوزه دانشبنیان، اظهار کرد: بانکها برای شرکتهایی که امکان دریافت تسهیلات بانکی را داشتند، پشتیبانی خوبی از این اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور کردهاند، ضمن آنکه صندوقهای پژوهش و فناوری نیز رشد خوبی را تجربه کردند. وی اعطای وام و تسهیلات، صدور ضمانت نامه، راهاندازی صندوقهای جسورانه و سرمایهگذاری خطرپذیر را از دیگر اقدامات این صندوق برای حمایت از شرکتهای دانشبنیان دانست و سرمایهگذاری جسورانه یادآور شد: بر این اساس از ۴۸ طرح در قالب سرمایهگذاری خطر پذیر حمایت شده است. وحدت به فعالیت صندوقهای جسورانه بورسی اشاره کرد و افزود: تاکنون ۱۱ صندوق جسورانه بورسی تشکیل شده و ما با این صندوقها همکاری داریم به گونهای که اگر این صندوقها اقدام به سرمایهگذاری روی پروژه کنند، از سوی این صندوق ۴۰ درصد آورده را با نظارت و مدیریت آن بخش خصوصی، صندوق بورسی تامین خواهد کرد. همچنین حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان ظرفیت در این صندوقها ایجاد شده است. از این تعداد چهار صندوق فعال هستند و موافقت اصولی چهار صندوق نیز صادر شده، ولی پذیرهنویسی نشدند و سه مورد دیگر در حال دریافت موافقت اصولی هستند.
موانع جذب منابع توسط استارتآپها
عارف علیقلیپور، مدیر نهادهای مالی فرابورس ایران از دیگر سخنرانان این گردهمایی، با بررسی رتبه شاخص دسترسی به سرمایهگذاری خطرپذیر گفت: هماکنون بزرگترین صندوق خصوصی بازار سرمایه در حال پذیرهنویسی واحدهای خود در فرابورس ایران است و یک هزار و ۹۲۵ میلیارد تومان مجموع سرمایه صندوقهای جسورانه و خصوصی در بازار سرمایه است. ضمن آنکه نزدیک به ۷هزار و ۷۰۰میلیارد تومان نیز مجموع درخواستهایی است که برای تاسیس صندوقهای خصوصی و جسورانه ارسال شده است.
علیقلیپور با اشاره به اینکه بازار سرمایه در حوزه تامین مالی نوآوری پیشرو است، بیان کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار موضوع تامین مالی در حوزه جسورانه را به فرابورس سپرده و ما همه تلاشمان را در توسعه این بخش به کار گرفتهایم.
چطور صندوق سرمایهگذاری جسورانه تاسیس کنیم؟/ اینفوگرافی
شرکتهای سرمایهگذاری جسورانه یا در اصطلاح انگلیسی VC ها ( Venture Capital ) چند سالی هست که در اکوسیستم اقتصادی ایران مشغول فعالیت هستند.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، حالا، با گذشت چند سال از جا افتادن مفهوم سرمایهگذاری خطرپذیر و افزایش تعداد شرکتهایی که به این نوع سرمایهگذاری علاقمندند، آیین نامه تاسیس صندوق های سرمایه گذاری جسورانه از سوی سازمان بورس منتشر شده است.
اساسنامه پیشنهادی بورس برای تاسیس صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر به عنوان ابزاری برای بهبود فضای کسب و کار نوآورانه در اختیار شرکتها و افراد حقیقی علاقمند قرار گرفته است.
این اینفوگرافی خلاصه بخش های پراهمیت آیین نامه تاسیس صندوق های جسورانه را توضیح داده است. اطلاعات این اینفوگرافی از محتوای ارائه شده در آیین نامه موجود در سایت بورس به دست آمده و طبیعتا اصل آیین نامه جزییات بیشتری دارد که خواندنش را به شما توصیه میکنیم.
این نکته را هم در نظر داشته باشید که بخشهایی از این آیین نامه در نسخه هایی که از سوی شرکتها یا افراد به بورس ارائه میشود، منوط به مطابقتشان با بندهای قانونی قابل مذاکره و تغییر است.
برای دیدن اینفو در ابعاد بزرگ تر روی تصویر بالا کلیک کنید.
22539
وبلاگ الگوریتم
آغاز پذیرهنویسی صندوق سرمایهگذاری جسورانه پویا الگوریتم با نماد "پویا" از شنبه 8 آذر ماه
آرش آقاقلیزاده، مدیر عامل سبدگردان الگوریتم از محصول جدید این شرکت خبر داد: صندوق سرمایه گذاری جسورانه پویا الگوریتم با مدیریت شرکت سبدگردان الگوریتم در تابلوی ابزارهای نوین مالی فرابورس درج نماد شد. پذیرهنویسی واحدهای این صندوق از روز شنبه 8 آذر ماه آغاز خواهد شد و تا چهارشنبه 19 آذر به مدت 10 روز کاری ادامه دارد. سرمایهگذاران میتوانند از شعب کارگزاریهای عضو فرابورس اقدام به خرید واحدهای صندوق نمایند.
آرش آقاقلیزاده در خصوص موضوع فعالیت صندوق گفت: موضوع فعالیت صندوق سرمایهگذاری جسورانه پویا الگوریتم در حوزه فنآوريهاي نوين و شرکتهاي نوپا با موضوع فناوری اطلاعات و ارتباطات، پزشکی و سلامت، رسانه و سرگرمی و بایو و نانو تکنولوژی میباشد. سرمایه صندوق، ثابت و معادل مبلغ 50 میلیارد تومان و ارزش اسمی هر واحد صد هزار تومان میباشد. از 500 هزار واحد سرمایه گذاری صندوق 100,000 واحد آن ممتاز و مابقی عادی میباشد. مطابق امیدنامه صندوق، عمر صندوق 5 سال است که تا یک سال قابل تمدید میباشد.
وی با تاکید بر اینکه ترکیب مؤسسین صندوق از شرکتها و نهادهای با سابقه قوی در حوزه فعالیت صندوق هست، تشریح کرد: مؤسسین صندوق، شرکت سبدگردان الگوریتم (2%)، گروه خدمات بازار سرمایه الگوریتم (45%)، توسعه کارآفرینی بهمن (33%) و صندوق نوآوری و شکوفائی (20%) میباشند که در کمیته سرمایهگذاری صندوق دارای نماینده هستند. سبدگردان الگوریتم نیز به عنوان مدیر صندوق فعال خواهد بود و مؤسسه حسابرسی بهمند به عنوان حسابرس و مؤسسه حسابرسی شاخص اندیشان به عنوان متولی این صندوق میباشند.
آقاقلیزاده در خصوص میزان و نحوه سرمایه گذاری در این صندوق گفت: ارزش اسمی هر واحد سرمایهگذاری صندوق صد هزار تومان می-باشد. سرمایهگذاران در زمان پذیرهنویسی 20% ارزش اسمی، معادل بیست هزار تومان را پرداخت مینمایند و مابقی متناسب با نیاز صندوق و به فراخوان مدیر در مدت 3 سال از زمان آغاز به کار صندوق از سرمایهگذاران دریافت میگردد. هر سرمایهگذار در زمان پذیرهنویسی باید حداقل 1،000 واحد صندوق را سرمایهگذاری جسورانه خریداری نماید. به این ترتیب حداقل وجه نقد مورد نیاز در زمان پذیرهنویسی با توجه به تادیه 20% صندوق، برابر مبلغ 20 میلیون تومان میباشد. همچنین سرمایهگذاران صندوقهای جسورانه باید پیش از خرید واحدهای سرمایهگذاری، «اقرارنامه و بیانیه پذیرش ریسک پذیرهنویسی یا معامله واحدهای سرمایهگذاری صندوق جسورانه و خصوصی» نزد کارگزاریهای عضو فرابورس ایران را امضا نمایند.
وی در خصوص سیاستهای سرمایهگذاری صندوق گفت: همانطور که بیان شد موضوع فعالیت صندوق در حوزه سرمایهگذاری جسورانه، فنآوریهای نوین و شرکتهای نوپا میباشد و تمرکز اصلی آن در مرحله توسعه محصول یا ورود به بازار جدید خواهد بود، به همین جهت سیاست صندوق، سرمایهگذاری در شرکتهایی هست که حداقل یک محصول یا خدمت قابل ارائه داشته باشند. همچنین سیاست سرمایهگذاری نیز به صورت مرحلهای (staging) خواهد بود. بدین معنی که اگر شرکتهای سرمایهپذیر به شاخصهای کلیدی عملکرد (KPI) تعیین شده خود دست پیدا کردند و ارزش افزوده مناسبی را در بازه زمانی تعیین شده ایجاد نمودند، سرمایه مرحله بعد آنها تأمین خواهد شد.
مدیر عامل سبدگردان الگوریتم با تاکید بر اینکه سرمايهگذاري در اين صندوق ماهيتي بسيار پرريسک دارد گفت، سرمایهگذاران باید توجه داشته باشند که سرمایهگذاری در این صندوق تنها بايد از سوي افرادي صورت گيرد که منابع مالي کافي براي پذيرش چنين ريسکي را دارند و در هيچ مقطعي نياز فوري به نقد کردن سرمايهگذاري صورتگرفته در اين صندوق را ندارند. همچنین واحدهاي صندوق نبايد توسط کساني خريداري شود که از نظر مالي و رواني آمادگي پذيرش از دست دادن کل اين سرمايه را ندارند و سرمايهگذاري در این نوع صندوقها نبايد بخش اصلي سبد سرمايهگذاري سرمايهگذار را تشکيل دهد.
وی در پایان گفت: صندوقهای جسورانه با توجه به ماهیت فعالیتشان عموماً ریسک بالاتری نسبت به سایر صندوقها از جمله صندوقهای سهامی دارند، علیرغم ریسک بالای صندوق، با توجه به سابقه درخشان مؤسسین صندوق در حوزه فنآوريهاي نوين و شرکتهاي نوپا، انتظار میرود در پایان عمر صندوق سودآوری مناسبی حاصل گردد. سرمایهگذاران میتوانند برای کسب اطلاعات بیشتر و مطالعه اساسنامه و امیدنامه صندوق به سایت صندوق به آدرس pooyafund.ir مراجعه نمایید.
صندوق سرمایهگذاری جسورانه موفق نبوده است
مجید عشقی با اشاره به جای خالی شرکتهای دانشبنیان مبتنی بر فناوری در صدر فهرست شرکتهای بزرگ بورسی، از تشکیل کارگروه مشترک برای توسعه فعالیت شرکتهای دانشبنیان خبر داد.
اقتصاد
مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در همایش «شرکتهای دانشبنیان، بازار سرمایه، دورنمای آینده» از تشکیل کارگروه مشترک برای توسعه فعالیت شرکتهای دانشبنیان در بازار سرمایه خبر داد و گفت: با تصویب قانون جدید بازار سرمایه، مسیر حوزه دانشبنیان هموارتر خواهد شد و مسیری را پیشبینی کردهایم که این اصلاحات سریعتر انجام شود. ۱۶ اصلاحاتی که باید درخصوص فعالیت شرکتهای دانشبنیان در بازار سرمایه انجام شود را در دستور کار قرار دادیم.
به گفته عشقی، ۳۰ شرکت بزرگ بورسی در کشور، دارایی محور هستند و جای خالی شرکتهای دانشبنیان مبتنی بر فناوری در صدر فهرست شرکتهای بزرگ بورسی مشاهده میشود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: لازم است مقررات جدیدی در رابطه با تامین مالی برای شرکتهای دانشبنیان ایجاد شود تا ابزارهایی مانند انتشار اوراق برای شرکتهای دانشبنیان و شرکتهای مبتنی بر فناوری هموار شود.
وی اظهارکرد: موضوع مهم، مسئله عرضه اولیه شرکتهای دانشبنیان مبتنی بر فناوری و ایجاد نقدشوندگی برای این شرکتها بوده که این اقدام، اجرا شده است. از سوی دیگر، باید بحث انتشار اوراق در بازار را برای شرکتهای دانشبنیان مبتنی بر فناوری هموار کنیم و سهم انتشار اوراق را در مقایسه با انتشار اوراقی که دولت انجام میدهد، افزایش دهیم.
عشقی خاطرنشان کرد: پذیرش تپسی به عنوان یک شرکت کاملا مبتنی بر فناوری، آغازی بر پذیرش شرکتهای دانشبنیان است و لزوم افزایش سهم این دست از شرکتها در بازار سرمایه وجود دارد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: درحالحاضر، با حجم مشخصی از صندوق سرمایهگذاری جسورانه مواجه هستیم. به دلیل ساختار خاص این صندوقها، منابع خوبی جمعآوری شده که نشاندهنده بالا بودن ظرفیت این صندوقها است، اما نحوه سرمایهگذاری در این صندوقها را درست تعریف نکردهایم. یکی از مهمترین موضوعات مدنظر برای این صندوقها، مواجه آنها با ریسک بوده که طرح جسورانه دارای ریسک است و امیدواریم با طراحیهای لازم بتوانیم ریسکهای این صندوق را مدیریت کنیم.
دیدگاه شما