منشا سودآوری سهام چیست؟

فرمول محاسبه EPS چیست ؟
اما فرمول محاسبه EPS چیست ؟ مقدار سود هر سهم با تقسیم درآمد خالص بر تعداد سهام موجود محاسبه می‌شود. در مواردی می‌توان در صورت و مخرج کسر تغییراتی ایجاد کرد که می‌تواند به دلیل اختیار معامله، اوراق قرضه قابل تبدیل به سهم و یا ضمانت باشد. در صورت محاسبه EPS برای عملیات مستمر، صورت کسر از اهمیت بیشتری برخوردار است.
فرمول محاسبه EPS به شکل زیر است:

برای محاسبه EPS یک شرکت، از ترازنامه و صورت سود و زیان برای یافتن تعداد سهام عادی پایان دوره، سود پرداخت شده سهام ممتاز (در صورت وجود) و درآمد خالص یا سود استفاده می‌شود. استفاده از میانگین وزنی سهام عادی در دوره گزارش دقیق‌تر است، زیرا تعداد سهام ممکن است با گذشت زمان تغییر کند.

فومو چیست؟/ با عاملی که موجب سودآوری بیشتر بورس می‌شود، آشنا شوید

بانک اول - یکی از اصطلاحات نه چندان پرکاربرد اما بسیار رایج در میان سرمایه گذاران بازار سرمایه «فومو» است. برای آشنایی بهتر با این اصطلاح و کاربرد و تاثیر آن، این مطلب را از دست منشا سودآوری سهام چیست؟ ندهید.

به اشتراک بگذارید:

به گزارش بانک اول به نقل از مارکت واچ، دلیل واقعی سقوط ۷ درصدی بازار سهام نباید شما را غافلگیر کند، حتی اگر بارها و بارها اتفاق بیفتد. در این مطلب به شما می گوییم که چگونه فومو می تواند سودهای تازه ای را راهی بازار سرمایه کند. سرمایه گذارانی با اطلاعات اندک بر بازار حاکم هستند و این وضعیت دست کم تا زمانی که آنها سود زیادی را از دست نداده اند، ادامه می یابد.

ما در مطالب خود ایده هایی را برای سرمایه گذاری بهتر ارائه می دهیم که خوانندگان ثابت زیادی را مجذوب خود کرده است. منشا ایده های ما ترس هایی است که سهم ها را بی ثبات تر کرده و ترس از دست دادن سودهایی که به تازگی برای تازه واردان این بازار بدست آمده، موجب از سودهای جدید را در اختیار سهام داران قرار می دهد. فومو یا هراس از دست دادن فرصت سرمایه گذاری یا سود اصطلاحی است که برای همین ترس استفاده می شود.

مارک هالبرت مشاور ارشد شرکت سرمایه گذاری HFD در این باره می نویسد:‌ احساسات زمان بندی شده در بازار به بالاترین سطح خود صعود کرده و افراد شروع به فروش سهم های خود می کنند. قطعا ترس از دست دادن فرصت یا سود وجود دارد به همین دلیل است که مردم وضعیت بازار را تعقیب می کنند. نکته حائز اهمیت این است که علیرغم عملکرد ضعیف اخیر در بازار سرمایه نباید دست از استراتژی خود بکشید.

آنگاه چنین رویکردی در درازمدت به راحتی S&P500 را چند برابر می کند و در این مسیر،‌نوسانات کمتری را شاهد هستیم. گزارش ها حاکی از آن است که سرمایه گذاران آمریکایی در مدت اخیر بیش از نیمی از آنچه در دو دهه گذشته سرمایه گذاری کرده اند، پرداخته اند. این امر علاوه بر اینکه پیشرفت این سرمایه گذاران را نشان می دهد ،‌ حاکی از تغییر در نحوه پرداخت آمریکایی ها برای انواع محصولات و خدمات می باشد.

سرمایه گذاران اکنون به سمت صندوق های سرمایه گذاری هجوم آورده و این خبر خوبی برای سهام است. شاید بتوان گفت درمانی که دولت برای رکود اقتصادی ناشی از کروناویروس انتخاب کرده از خود این بیماری بدتر است. بدهی های سنگین و رشد اقتصادی آهسته سهام ، اوراق قرضه و ارز را تهدید می کند. همین امر نیز می تواند با هراس آفرینی بیشتر، بر روند بازار تاثیر بگذارد.

EPS چیست؟ — به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

در آموزش‌های قبلی مجله فرادرس، مطالبی با عنوان «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست — آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» ارائه کردیم و در آن‌ها، با بازار بورس، فرابورس و بازار پایه و موضوعاتی مانند تابلوخوانی، نوسان‌گیری و تحلیل فاندامنتال در بورس آشنا شدیم. در این آموزش، می‌خواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که EPS چیست و چه تأثیری در معاملات سهام دارد.

فیلم آموزش رایگان سیگنال بورس EPS

فیلم آموزش رایگان EPS، در کادر بالا، به سوالات شما درباره EPS، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

EPS چیست ؟

«سود هر سهم» (Earnings Per Share) که به اختصار EPS گفته می‌شود، برابر با نسبت سود یک شرکت به تعداد سهام عادی در دست سهامداران آن است. عدد حاصل از این تقسیم، به عنوان شاخص سودآوری یک شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای یک شرکت معمول است EPS را که برای اقلام غیرمترقبه و رقیق‌شوندگی احتمالی نیز تنظیم شده است، گزارش کند. هرچه EPS یک شرکت بالاتر باشد، سودآوری بیشتری خواهد داشت.

رقیق شدن سهام (Stock Eilution) کاهش درصد سهام مالکان در اثر ارزش‌گذاری جدید یک شرکت است. افزایش تعداد سهم می‌تواند به دلیل مواردی مانند افزایش سرمایه، عرضه عمومی سهام و… باشد. اقلام غیرمترقبه (Extraordinary Items) نیز اقلامی‌ بااهمیت‌ و بسیار غیرمعمول‌ است‌ که‌ منشأ آن‌ رویدادهایی‌ خارج‌ از فعالیت‌های‌ عادی‌ شرکت‌ است.

فرمول محاسبه EPS چیست ؟

اما فرمول محاسبه EPS چیست ؟ مقدار سود هر سهم با تقسیم درآمد خالص بر تعداد سهام موجود به دست می‌آید. در مواردی می‌توان در صورت و مخرج کسر تغییراتی انجام داد که می‌تواند به دلیل اختیار معامله، اوراق قرضه قابل تبدیل به سهم و یا ضمانت باشد. در صورت محاسبه EPS برای عملیات مستمر، صورت کسر اهمیت بیشتری دارد.

فرمول محاسبه EPS به صورت زیر است:

برای محاسبه EPS یک شرکت، از ترازنامه و صورت سود و زیان برای یافتن تعداد سهام عادی پایان دوره، سود پرداخت شده سهام ممتاز (در صورت وجود) و درآمد خالص یا سود استفاده می‌شود. استفاده از میانگین وزنی سهام عادی در دوره گزارش دقیق‌تر است، زیرا تعداد سهام ممکن است با گذشت زمان تغییر کند.

سود سالانه به ازای هر سهم

EPS رقیق ‌شده سالانه برای اپل، آمازون، فیس‌بوک‌، نتفلیکس، گوگل، تسلا، فورد، مایکروسافت و بنک آو امریکا در شکل زیر نشان داده شده است.

سود سهام یا تجزیه سهام باید در محاسبه میانگین وزنی سهام منتشر شده انعکاس پیدا کند. برخی منابع با استفاده از تعداد سهام منتشره در پایان دوره، محاسبه را ساده می‌کنند.

برای مثال، محاسبه EPS برای سه شرکت در پایان سال مالی ۲۰۱۷ به شرح زیر است:

شرکت	درآمد خالص (میلیارد دلار)	سود سهام ممتاز (میلیارد دلار)	سهام عادی وزن‌دار	EPS پایه
فورد	۷٫۶	۰	۳٫۹۸	۷٫۶/۳٫۹۸=۱٫۹۱
بنک آو امریکا	۱۸٫۲۳	۱٫۶۱	۱۰٫۲	۱۸٫۲۳-۱٫۶۱/۱۰٫۲=۱٫۶۳
انویدیا	۳٫۰۵	۰	۰٫۵۹۹	۳٫۰۵/۰٫۵۹۹=۵٫۰۹

مفهوم سود هر سهم یا EPS چیست ؟

اما مفهوم EPS چیست و چه کاربردی دارد؟ سود هر واحد سهم یکی از مهمترین متغیرها در تعیین قیمت سهم است. همچنین یکی از مؤلفه‌های اصلی است که برای محاسبه قیمت به درآمد (P/E) استفاده می‌شود (E در P/E به EPS اشاره دارد). با تقسیم قیمت سهم یک شرکت بر سود هر سهم، سرمایه‌گذار می‌تواند ارزش سهام را با توجه به ارزش بازار بررسی کند. EPS یکی از شاخص‌هایی است که می‌توان از آن برای انتخاب سهام استفاده کرد.

مقایسه EPS در شرایط مطلق ممکن است معنای چندانی برای سرمایه‌گذاران نداشته باشد، زیرا سهامداران عادی دسترسی مستقیم به درآمد ندارند. در عوض، سرمایه‌گذاران EPS را با قیمت سهام مقایسه می‌کنند تا ارزش درآمد و دیدگاه معامله‌گران در مورد رشد آینده آن را مشخص کنند.

EPS پایه و EPS رقیق شده

فرمول مورد استفاده در جدول فوق، EPS پایه هر یک از این شرکت‌های منتخب را محاسبه می‌کند. EPS پایه رقیق شدن سهام را که ممکن است توسط شرکت صادر شود لحاظ نمی‌کند. هنگامی که ساختار سرمایه یک شرکت شامل مواردی از قبیل اختیار معامله سهام، ضمانتنامه‌ها و واحدهای سهام غیر قابل معامله (RSU) باشد، این سرمایه‌گذاری‌ها – در صورت اعمال شدن – می‌توانند تعداد کل سهام موجود در بازار را افزایش دهند.

برای نشان دادن بهتر اثرات اوراق بهادار اضافی بر درآمد هر سهم، شرکت‌ها EPS رقیق شده را نیز گزارش می‌دهند که در آن، فرض می‌شود تمام سهام منتشره عرضه شده‌اند.

به عنوان مثال، فرض کنید تعداد کل سهام قابل انتشار و عرضه شرکت انویدیا در سال مالی منتهی به سال 2017، تعداد 33 میلیون بوده است. اگر این تعداد به کل سهام ممتاز آن اضافه شود، میانگین وزنی متوسط ​​رقیق شده آن 599 میلیون + 33 میلیون = 632 میلیون سهم خواهد بود. بنابراین، EPS رقیق شده شرکت ۶۳۲ / ۳٫۰۵ = 4٫82 دلار خواهد بود.

EPS و اقلام غیرمترقبه

سود هر سهم را ممکن است چه عمدی و چه ناخواسته با چند عامل تحریف شود. تحلیلگران برای جلوگیری از متداول‌ترین روش‌هایی که ممکن است در EPS تحریف ایجاد کند، از تغییرات مختلفی در فرمول EPS استفاده می‌کند.

شرکتی را در نظر بگیرید که دارای دو کارخانه است که صفحه نمایش تلفن‌های همراه را تولید می‌کند. زمینی که یکی از کارخانه‌ها در آن قرار دارد بسیار ارزشمند است، زیرا تحولات جدیدی در چند سال گذشته در اطراف آن رخ داده است. تیم مدیریت شرکت تصمیم به فروش کارخانه و ساخت یک کارخانه دیگر در زمین‌هایی با ارزش کمتر گرفته است. این معامله سود بادآورده‌ای را برای شرکت حاصل می‌کند.

با اینکه این فروش زمین سود واقعی برای شرکت و سهامداران آن آورده است، جزو «اقلام غیرمترقبه» محسوب می‌شود، زیرا هیچ کس بر این باور نیست که شرکت بتواند آن معامله را در آینده تکرار کند. سهامداران ممکن است در صورت اضافه شدن این سود بادآورده به فرمول EPS، گمراه شوند. بنابراین، فرمول از این موارد مستثنا هستند.

اگر یک شرکت ضرر غیرمعمول داشته باشد- مثلاً شاید یک کارخانه دچار آتش‌سوزی شود – که می‌تواند به طور موقت EPS را کاهش دهد و به همین دلیل حذف شود، می‌توان دلیل مشابهی را مطرح کرد و آن را از آوردن در فرمول EPS معاف کرد.

فرمول محاسبه EPS به استثنای اقلام غیرمترقبه به شکل زیر است:

EPS و عملیات مستمر

یک شرکت سال مالی‌اش را با 500 فروشگاه آغاز کرده و ای پی اس 5 دلار داشته است. با این حال، فرض کنید که این شرکت در این مدت 100 فروشگاه را بسته و سال را با 400 فروشگاه به پایان رسانده است. یک تحلیلگر می‌خواهد بداند EPS فقط برای 400 فروشگاهی که شرکت قصد دارد تا برای دوره بعدی با آن‌ها کار را ادامه دهد، چقدر بوده است.

در این مثال، این مورد می‌تواند EPS را افزایش دهد، زیرا 100 فروشگاه بسته احتمالاً با ضرر کار می‌کرده‌اند. با ارزیابی EPS از عملیات مستمر (Continuing Operations)، تحلیلگر قادر به مقایسه عملکرد قبلی با عملکرد فعلی است.

محاسبه EPS با در نظر گرفتن عملیات مستمر بدین شرح است:

EPS و سرمایه

جنبه مهم EPS که اغلب مورد توجه قرار نمی‌گیرد، سرمایه‌ای است که برای تولید سود (درآمد خالص) مورد نیاز است. دو شرکت می‌توانند EPS مشابهی داشته باشند، اما یکی از آن‌ها با ممکن است با سرمایه کمتری به این عدد رسیده باشد. این شرکت در استفاده از سرمایه خود برای کسب درآمد کارآمدتر خواهد بود و در صورت برابری همه موارد دیگر، از نظر کارآیی یک شرکت «بهتر» است. معیاری که می‌تواند برای شناسایی شرکت‌های کارآمدتر مفید باشد، بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) است.

انواع EPS

براساس مبدأ داده‌ها، سه نوع EPS وجود دارد:

• EPS دنباله‌دار یا تحقق یافته (Trailing EPS): در این نوع EPS که بر اساس بر اساس عدد سال قبل است، از چهار سه‌ ماهه درآمد قبلی و اعداد واقعی به جای پیش‌بینی استفاده می‌شود. نسبت P به E اغلب با استفاده از EPS دنباله‌دار محاسبه می‌شود، زیرا نشان دهنده آن چیزی است که در واقعیت اتفاق افتاده است، نه آنچه که ممکن است رخ دهد.
• EPS جاری (Current EPS): به طور معمول، چهار سه ماهه از سال مالی جاری را شامل می‌شود که برخی از آن‌ها ممکن است سپری شده و برخی هنوز به مرحله بعدی نرسیده باشند. در نتیجه، برخی از داده‌ها بر اساس ارقام واقعی و برخی بر اساس پیش‌بینی است.
• EPS پیش‌بینی شده (Forward EPS): این نوع EPS مبتنی بر اعداد و داده‌های آینده بوده و برای مدت زمانی (مثلاً چهار سه‌ ماهه) در آینده پیش‌بینی می‌شود. مقدار این EPS توسط تحلیلگران یا خود شرکت انجام می‌شود. این EPS بر اساس برآوردها است و سرمایه‌گذاران اغلب به EPS پیش‌بینی شده به این دلیل علاقه‌مند هستند که می‌توانند سرمایه‌گذاری را بر اساس برآورد درآمد آینده شرکت پیش‌بینی کنند.

تفاوت DPS و EPS چیست ؟

سود تقسیم شده به ازای هر سهم (Dividends Per Share) یا DPS، بخشی از سود شرکت است که به هر سهامدار پرداخت می‌شود. افزایش DPS یک راه عالی برای یک شرکت است تا عملکرد قدرتمندی را به سهامداران خود نشان دهد. به همین دلیل، بسیاری از شرکت‌هایی که سود دارند، بر افزودن DPS تمرکز می‌کنند.

در واقع، می‌توان گفت که EPS برابر با DPS منهای مجموع اندوخته قانونی، اندوخته طرح و توسعه و سود انباشته است.

چگونه EPS یک نماد را ببینیم؟

برای مشاهده EPS یک نماد، کافی اس به سامانه کدال (+) مراجعه کرده و نماد مورد نظر را جستجو کنید. پس از آن باید صورت سود و زیان شرکت را که در آنجا بارگذاری شده است، دریافت و منشا سودآوری سهام چیست؟ مشاهده کنید که EPS نیز در آن موجود است.

جمع‌بندی

در این مطلب، سعی کردیم تا به این سؤال پاسخ دهیم که EPS چیست و چگونه محاسبه می‌شود. همچنین انواع آن را مرور کردیم. اکنون از شما دعوت به عمل می‌آوریم تا از طریق بخش نظرات دیدگاه‌های خود را در این رابطه با ما در میان بگذارید؛ پرسش‌هایی که فکر می‌کنید هنوز بی‌پاسخ مانده‌اند را مطرح کنید، یا اگر سخنی دارید که تصور می‌کنید به غنای این مطلب خواهد افزود، آن را حتماً با سایر مخاطبین به اشتراک بگذارید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، منشا سودآوری سهام چیست؟ لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

منشا انجماد در بازار بورس تهران چیست؟

بورس‌بازان برای هفتمین روز کاری با دامنه نوسان نامتقارن دست‌وپنجه نرم کردند. جدالی که هر روز صف‌های فروش را بیشتر از قبل سنگین می‌کند و از ارزش دادوستد‌ها می‌کاهد.

– روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: بررسی‌ها حکایت از آن دارد که بورس در حال انجماد است. تلاش‌های مسوولان سازمان بورس و حاصل خرد جمعی متولیان بازار در شورای عالی بورس که با نام حمایت از بازار سرمایه به اعمال دامنه نوسان نامتقارن منجر شد، حالا چنان ضربه کاری به بازار سهام زده که ارزش معاملات خرد آن را به ۱۷۰۰ میلیارد تومان (رتبه سوم کمترین ارزش معاملات در سال جاری) در روز یکشنبه رسانده است.

این در حالی است که در اوج رونق داد و ستد‌های بورسی ارزش معاملات خرد به حدود ۲۳ هزار و ۷۶۰ میلیارد تومان رسیده بود و کمتر کسی فکر می‌کرد بورس «محکم» ایران این روز‌ها به حال و روزی بیفتد که با شیبی فزاینده ارزش صفوف فروش آن به ۳۵۴۰ میلیارد تومان برسد.

آن‌طور که به نظر می‌رسد اگر ارزش معاملات با همین روند کاهش پیدا کند باید شاهد رکود کامل خرید و فروش و تعطیل شدن جریان معاملات در بازار سهام باشیم. روز‌ها یکی پس از دیگری می‌گذرند و کشتی اقتصاد ایران در کشاکش امواج ناملایمات اقتصادی هر روز مسیر مبهم‌تری را پیش روی خود می‌بیند.

در وضعیتی که نه لغو تحریم‌ها با بازگشت دموکرات‌ها به اریکه قدرت به اجرا نزدیک شده و نه افق روشنی از بهبود فضای کسب و کار پیش روی فعالان اقتصادی قرار دارد، بورس نیز به‌عنوان تنها مقصد غیرتورمی نقدینگی هر روز بیشتر تضعیف می‌شود تا نه راهی پیش روی مردم برای سرمایه‌گذاری در یک بازار مولد باقی بماند و نه روحیه‌ای برای ریسک‌پذیری در بازار‌های غیرشفاف دیگر. خلاصه کلام اینکه در تمامی بازار نوعی رکود حاکم است که در حال حاضر با توجه به ابهام در فضای سیاسی و نامعلوم بودن تحولات اقتصادی در ماه‌های پیش رو چشم‌انداز روشنی برای برون‌رفت از آن وجود ندارد.

با وجود این آنچه این روز‌ها در تمامی بازار‌ها به صدر توجهات عامه درآمده نه اخبار اقتصادی بلکه موضوعات سیاسی است که بیشترین نقش را در تغذیه ریسک‌های سیستماتیک ایفا می‌کنند و به موضوع اصلی کسب و کار‌ها بدل شده‌اند. سیر اخیر تحولات بازار‌های سرمایه‌پذیر مانند طلا، ارز و مسکن در ماه‌های گذشته نشان می‌دهد به‌رغم افت قیمت رخ داده در بیشتر این بازارها، تاثیر‌پذیری آن‌ها از اخبار سیاسی زیاد است.

در این میان بورس اگرچه از قیمت ارز اثر می‌پذیرد و خود قیمت این متغیر اقتصادی نیز تحت تاثیر عوامل مختلفی همچون میزان نقدینگی، ریسک‌های سیاسی و داخلی عدیده است، با وجود این افزایش قابل توجه قیمت سهام در ماه‌های نخست سال جاری واکنش توده مردم به سمت این بازار را تا جایی پیش برد که در عمل تعدیل قیمت‌ها با تحولات اخیر راه چندانی برای همسویی بازار با تغییرات قیمت دارایی مانند ارز و طلا ندارد.

دام بلا در بورس

چرا بازار سهام در ماه‌های گذشته به افزایش قیمت ارز توجه چندانی نداشته است؟ در ابتدای نیمه دوم سال جاری دقیقا در جریان افت قیمت بی‌وقفه سهام در بازار، این ذهنیت در میان بسیاری از فعالان بازار وجود داشت که دیگر بورس با دلار کاری ندارد و دوره تاثیر‌گذاری قیمت ارز در این بازار به اتمام رسیده است.

در این تغییر نگاه این بود که در طول همین مدت دلار با قدرت به صعود خود ادامه داد و دور تازه افزایش قیمت آن که از ۱۵حدود هزار تومان در ابتدای سال جاری شروع شده بود تا ۳۲ هزار تومان در مهر ماه نیز ادامه یافت. قاعدتا طبیعی بود که فعال تازه‌وارد بازار سرمایه چنین نتیجه‌ای از تحولات یاد شده بگیرد، اما اصل داستان این بود که رشد بورس که نخست تحت تاثیر افزایش قیمت دلار روی داده بود، با افزایش توجه عموم مردم به بازار سهام رفته رفته به یکه‌تاز سودآوری در اقتصاد ایران تبدیل شد و به دلیل آنکه استعداد بدون جایگزین در جذب سرمایه‌های خرد مردم داشت گوی سبقت را از سایر بازار‌ها ربود.

همین سودآوری بدون رغیب بود که سبب شد تا در نهایت قیمت‌ها در بازار سهام از ارزش بنیادی خود تا آنجا فاصله بگیرند که دیگر حتی دلار ۳۲ هزار تومانی هم توجیه‌گر قیمت سهام روی تابلو‌های بورس و فرابورس نبود.

از آن زمان تا کنون یعنی از اوج قیمت دلار و شروع و تداوم افت قیمت‌ها در بورس این واگرایی قیمت سهام باید با دوعامل قیمت ارز که آن هم تا محدوده ۲۲ هزار تومان افت کرد و قیمت‌های جهانی که روز به روز در حال افزایش است تعدیل می‌شد، اما این اتفاق نیفتاد.

دلیل این امر نیز چیزی نبود جز نهاد ناظری که در ماه‌های اخیر آنقدر مقررات گذاشت و عوض منشا سودآوری سهام چیست؟ کرد که دیگر کمتر کسی جرات می‌کند در این بازار تحلیل یا حتی اقبال خود را محک بزند. در آخرین ابتکار نیز قیمت سهام محدود شد به دامنه نوسان نامتقارن منفی ۲ و مثبت ۶ درصدی که در عمل بازار را در روز‌های کاری به رکود برده است.

همه این‌ها سبب شده تا در روز‌ها و هفته‌های اخیر دیگر کمتر کسی حاضر باشد ارزندگی سهام را صرفا بر مبنای بنیاد تحلیلی آن یا وضعیت نمودار قیمت خریداری کند. منطقی هم هست. آیا شما حاضرید طلایی را که هیچ کس حاضر به خریداری آن نیست در سبد دارایی خود نگه دارید؟ حتی قیمت هم زمانی مبنای ارزندگی می‌شود که دارایی تا ابد روی دست صاحب خود نماند. در اینجاست که نکته‌ای مهم به نام نقدشوندگی تمامی معادلات معمول را بر هم می‌زند.

حبس عرضه در صف

در روز‌های گذشته هر روز که بیشتر گذشته عرضه‌های بدون تقاضا نیز در بورس بیشتر شده و در مقابل ارزش صفوف خرید نیز هر روز بیشتر از روز قبل کاهش یافته است. روز یکشنبه در حالی ارزش صفوف خرید در بورس به حدود ۳‌هزار و ۵۴۰ میلیارد تومان رسید که در مقابل صف‌های خرید ارزشی بیشتر از ۵۴ میلیارد تومان نداشتند. این در حالی است که همین رقم در روز‌های گذشته بسیار کمتر از این مقدار بوده است.

در واقع بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد با کاهش خوش‌بینی‌ها نسبت به عملکرد دامنه نوسان نامتقارن و تحقق پیش‌بینی‌ها مبنی بر تقویت جریان فروش در بازار سهام پس از به کار‌گیری قانون جدید دامنه نوسان، جریان فروش در بازار سهام شکل تجمعی به خود گرفته و هر کسی که در یک روز موفق به فروش سهام خود نمی‌شود مجددا در روز بعد به صف فروش اضافه می‌شود. همین امر باعث شده تا در سه روز معاملاتی گذشته ارزش صف‌های فروش از ۱۵۳۸ به ترتیب به ۲۲۸۶ و ۳۵۴۰ میلیارد تومان نیز افزایش یابد.

روند کامل‌تر این ادعا که در نمودار «ارزش صف‌های خرید و فروش در بورس تهران از ابتدای بهمن تاکنون» به‌وضوح مشاهده می‌شود به خوبی از این امر حکایت دارد که تابع صف‌های فروش در بورس اگر به همین منوال پیش برود با افزایشی نمایی مواجه خواهد شد که در نهایت معنایی به جز انجماد بازار سرمایه ندارد.

آن روی سکه تدبیر

اما مشکلات بازار به این نقطه محدود نمانده است. وقتی که فروشندگان موفق به فروش نمی‌شوند یعنی پولی نقد نشده تا در طرف تقاضا کسی طالب خرید سهام باشد. از آنجا که در شرایط عدم اطمینان فعلی در اقتصاد کشور جریان معناداری از ورود پول را نمی‌توان برای بازار در نظر گرفت طبیعی است که هر تقاضایی باید با تبدیل دارایی به وجه نقد در خود بازار صورت بگیرد.

بنا بر این طبیعی است که در زمان افزایش عرضه و تقاضا در بازار نیز تا حد قابل‌توجهی کاهش یابد. بازگشت دوباره به نمودار «ارزش صف‌های خرید و فروش در بورس تهران از ابتدای بهمن تاکنون» نشان می‌دهد که با محدود شدن فروش در بازار در عمل تقاضا نیز هر روز بیشتر از روز قبل سرکوب شده است. روز گذشته از مجموع ۳۳۸ نماد معامله شده بورس تهران در حالی ۲۸۹ نماد معادل ۸۶ درصد از کل نماد‌های بورسی در صف فروش بودند که تنها در ۸ نماد (معادل دو درصد) صف خرید تشکیل شد.

در فرابورس نیز وضعیت به همین منوال بود. از ۱۲۸ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۳/ ۹ درصد از نماد‌ها مثبت و ۸۹ درصد از نماد‌ها منفی بود. ۳ نماد (۳/ ۲ درصد) صف خرید به ارزش ۱۲۸ میلیارد تومان و ۱۱۴ نماد (۸۹ درصد) صف فروش به ارزش ۱۱۳۰ میلیارد تومان داشتند. در میان نماد‌های بازار پایه نیز همین ترکیب خرید و فروش با تقریب زیادی تکرار شده بود.

ارزش معاملات در محاق

از همه این‌ها که بگذریم آنچه در کنار کاهش جذابیت بازار برای سرمایه‌گذاران خرد و نهادی می‌تواند لطمه جدی به این بازار بزند کاهش خرید بازارگردان‌ها در بازار سرمایه است. در حال‌حاضر شنیده‌ها حاکی از آن است که معاملات روز یکشنبه در حالی خاتمه یافته است که بازارگردان‌ها رغبتی به خرید سهام از صف‌های فروش ندارند یا شاید پولی برای خرید از سوی بازارگردان‌ها باقی نمانده است.

در صورتی که این مساله درست باشد می‌تواند ضربه‌ای مهلک بر بازار سهام وارد کند و در روز‌های آینده نیز تا حد قابل توجهی از تعداد معاملات می‌کاهد. چیزی که مشخص است این که اگر این رویه تداوم پیدا کند بازار در عمل تعطیل خواهد بود چرا که ماهیت بازار بودن بازار سرمایه بدون انجام معاملات در آن به راحتی زیر سوال می‌رود.

مقایسه ارزش معاملات خرد روز یکشنبه با میانگین ۱۱ ماه اخیر نشان می‌دهد که تا قبل از به کار‌گیری دامنه نوسان نا متقارن میانگین روزانه ارزش معاملات ۱۰ هزار و ۴۴۸ میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که سیر نزولی ارزش معاملات در روز‌های گذشته کار را به جایی رسانده که ارزش معاملات خرد به ۱۷۰۰ میلیارد تومان در روز یکشنبه رسید. رویه‌ای که مشخص نیست تا کجا می‌تواند ادامه پیدا کند.

مفهوم EPS در بورس چیست؟

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "، EPS «سود هر سهم» (Earnings Per Share)، برابر با نسبت سود یک شرکت به تعداد سهام عادی در دست سهامداران آن است. عدد حاصل از این تقسیم، به عنوان شاخص سودآوری یک شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای یک شرکت معمول است EPS را که برای اقلام غیرمترقبه و رقیق‌شوندگی احتمالی نیز تنظیم شده است، گزارش کند. هرچه EPS یک شرکت بالاتر باشد، سودآوری بیشتری خواهد داشت.
رقیق شدن سهام (Stock Eilution) کاهش درصد سهام مالکان در اثر ارزش‌گذاری جدید یک شرکت است. افزایش تعداد سهم می‌تواند به دلیل مواردی مانند افزایش سرمایه، عرضه عمومی سهام و… باشد. اقلام غیرمترقبه (Extraordinary Items) نیز اقلامی‌ بااهمیت‌ و بسیار غیرمعمول‌ است‌ که‌ منشأ آن‌ رویدادهایی‌ خارج‌ از فعالیت‌های‌ عادی‌ شرکت‌ است.

فرمول محاسبه EPS چیست ؟
اما فرمول محاسبه EPS چیست ؟ مقدار سود هر سهم با تقسیم درآمد خالص بر تعداد سهام موجود محاسبه می‌شود. در مواردی می‌توان در صورت و مخرج کسر تغییراتی ایجاد کرد که می‌تواند به دلیل اختیار معامله، اوراق قرضه قابل تبدیل به سهم و یا ضمانت باشد. در صورت محاسبه EPS برای عملیات مستمر، صورت کسر از اهمیت بیشتری برخوردار است.
فرمول محاسبه EPS به شکل زیر است:

برای محاسبه EPS یک شرکت، از ترازنامه و صورت سود و زیان برای یافتن تعداد سهام عادی پایان دوره، سود پرداخت شده سهام ممتاز (در صورت وجود) و درآمد خالص یا سود استفاده می‌شود. استفاده از میانگین وزنی سهام عادی در دوره گزارش دقیق‌تر است، زیرا تعداد سهام ممکن است با گذشت زمان تغییر کند.

مفهوم سود هر سهم یا EPS چیست ؟
اما مفهوم EPS چیست و چه کاربردی دارد؟ سود هر واحد سهم یکی از مهمترین متغیرها در تعیین قیمت سهم است. همچنین یکی از مؤلفه‌های اصلی است که برای محاسبه قیمت به درآمد (P/E) استفاده می‌شود (E در P/E به EPS اشاره دارد). با تقسیم قیمت سهم یک شرکت بر سود هر سهم، سرمایه‌گذار می‌تواند ارزش سهام را با توجه به ارزش بازار بررسی کند. EPS یکی از شاخص‌هایی است که می‌توان از آن برای انتخاب سهام استفاده کرد.
مقایسه EPS در شرایط مطلق ممکن است معنای چندانی برای سرمایه‌گذاران نداشته باشد، زیرا سهامداران عادی دسترسی مستقیم به درآمد ندارند. در عوض، سرمایه‌گذاران EPS را با قیمت سهام مقایسه می‌کنند تا ارزش درآمد و دیدگاه معامله‌گران در مورد رشد آینده آن را مشخص کنند.

عوامل موثر در بدست آمدن EPS
یکی از فاکتورهای اساسی EPS که غالبا در محاسبات از آن چشم پوشی می شود، میزان سرمایه لازم برای رسیدن به درآمد خالص است.
دو موسسه می توانند از سود پیش بینی شده یکسانی برخوردار باشند اما یکی از آن ها این میزان سود را به ازای هر سهم (EPS) را با سرمایه ‌گذاری کمتری کسب کرده است. واضح است شرکتی که با سرمایه کمتری بتواند بازدهی بیشتری داشته باشند، کارایی بیشتری دارد و در صورتی که تمامی جوانب یکسان باشد، معمولا گزینه بهتری برای سرمایه‌ گذاری محسوب می شود.
سهامداران همچنین باید از تغییرات سود پیش بینی شده مطلع باشند. دقت داشته باشید که روی یک فاکتور به نمادی مثل EPS یا P/E به تنهایی اکتفا نکنیم و آن ها را با دیگر ملاک و شاخص ها مورد ارزیابی قرار دهیم.

مهمترین مزیت های تغییرات
همه فعالان بازار، سال ها از توقف طولانی نمادها و نبود ضوابطی مشخص در این مورد گلایه به حقی داشتند. بر این اساس مهمترین مزیت تغییرات اعمالی، کاهش زمان توقف نمادها به شکل اساسی و ساختارمند است و بعد از این دیگر نماد شرکتی برای طولانی مدت بسته نخواهد ماند و در این صورت می توان از سازمان بورس مطالبه کرد.

مومنتوم سبکی و منشأ بروز آن

1 دانشــیار، گــروه مــدیریت مــالی، دانشــکده مــدیریت و حســابداری، دانشــگاه شــهید بهشــتی، تهــران، ایــران.

2 دانشجوی دکتری، مدیریت مالی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

هدف: فعالان بازار سرمایه، همواره برای شناسایی خلاف قاعده‌های بازار و طراحی راهبردهای معاملاتی سودآور مبتنی بر آن کوشیده‌اند. از جمله معروف‌ترین خلاف قاعده‌های بازار، می‌توان به مومنتوم اشاره کرد. خلاف قاعده‌ای که جگادیش و تیتمن (1993) در بدو شناسایی آن را در سطح سهام انفرادی بررسی کردند و اخیراً در سطح پرتفوی‌های سبکی بررسی می‌شود. هدف پژوهش حاضر، آزمون سودآوری استراتژی مومنتوم سبکی مبتنی بر سبک‌های اندازه و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و منشأ ایجاد آن از طریق تجزیه سود استراتژی مذکور در بورس اوراق بهادار تهران است.
روش: به‌منظور آزمون سودآوری مومنتوم سبکی، از روش تحلیل پرتفوی برای استراتژی‌های دوره تشکیل و نگهداری 3، 6 و 12ماهه استفاده شده است. در پژوهش حاضر، سودآوری مومنتوم سبکی به سه عامل ریسک، تداوم بازده و تغییرات مشترک توجیه‌ناپذیر با عوامل کلان اقتصادی نسبت داده می‌شود.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که سودآوری مومنتوم سبکی، تقریباً برای دوره‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت مثبت و معنادار است؛ اما برای دوره‌های بلندمدت، علی‌رغم مثبت‌بودن سودآوری، از نظر آماری معنادار نبوده یا به استراتژی معکوس تبدیل شده است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، برای استراتژی‌های 3 و 6 ماهه، عمده سود مومنتوم سبکی از طریق تئوری تداوم بازده توضیح داده می‌شود و برای استراتژی 12 ماهه، ریسک، مؤلفه اصلی سودآوری مومنتوم سبکی محسوب می‌شود.
نتیجه‌گیری: برای استراتژی‌های 3 و 6 ماهه، «ریسک» و «تداوم بازده» مؤلفه‌های اصلی ایجاد مومنتوم سبکی است؛ اما برای استراتژی 12 ماهه، «ریسک» تنها عامل ایجاد مومنتوم سبکی معرفی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• استراتژی مومنتوم سبکی
• تداوم بازده
• کوواریانس مقطعی

20.1001.1.10248153.1399.22.3.2.8

عنوان مقاله [English]

The Style Momentum and Its Origin

نویسندگان [English]

• Maryam Davallou 1
• Bahareh Tabarsa 2

1 Associate Prof., Department of Financial Management, Faculty of Management and Accounting, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

2 Ph.D. Candidate, Department of Financial Management, Faculty of Management and Accounting, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

Objective: Capital market investors have always sought to identify anomalies market and plan profitable trading strategies based on them. Momentum is one the most famous anomalies market. Momentum منشا سودآوری سهام چیست؟ initially identified by Jagadeesh and Titman (1993) at the level of individual stocks, and recently has been examined at the level of style portfolios. The purpose of this study is to test the profitability of the style momentum strategy based on the size and book value to market value ratio style and its origin through decomposing the profit of strategy in Tehran Stock Exchange.
Methods: To examine the profitability of style momentum used portfolio study method for 3, 6 and 12 ranking and holding period strategies. In this study the profitability of style momentum was attributed to risk factor, return continuation and excessive co-movement that unexplained the macroeconomic factors.
Results: The results show that the style momentum strategy profitability is almost positive and significant for the short-terms and mid-terms periods, but for the long-terms period despite the positive profitability it has not been statically significant or become a reversal strategy. The results show that for 3 and 6 month strategies, the main benefits of style momentum are explained by return continuation theory and for منشا سودآوری سهام چیست؟ 12 month strategy risk identified as a major component of style momentum.
Conclusion: For 3 and 6 month strategies "risk" and "return continuation theory" are the main components of style momentum, but for the 12 month strategy "risk" is introduced as the sole cause of style momentum.

کلیدواژه‌ها [English]

• Style momentum strategy
• return continuation
• cross section covariance

مراجع

ابزری، مهدی؛ کبیری‎‎پور، وحید؛ سهیلی، سیروس (1392). تحلیل تأثیر نقدشوندگی بر بازده سهام با کنترل سبک‎های سرمایه‎گذاری: رویکردی جدید با معیاری چند بعدی. دانش حسابداری، 4(15)، 79- 103.

اسلامی ‎بیدگلی، غلامرضا؛ ﻧﺒﻮی ﭼﺎﺷﻤﯽ، ﺳﯿﺪﻋﻠﯽ؛ ﯾﺤﯿﯽ‌زاده‌ﻓﺮ، ﻣﺤﻤﻮد؛ اﯾﮑﺎﻧﯽ، ﺻﺪﯾﻘﻪ (1389). بررسی سودآوری استراتژی مومنتوم در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مطالعات کمی در مدیریت، 2(1)، 47- 76.

بدری، احمد؛ فتح الهی، فؤاد (1393). ﻣﻮﻣﻨﺘﻮم ﺑﺎزده: ﺷﻮاﻫﺪی از ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣـﻪ ﻋﻠﻤﯽ ﭘﮋوﻫﺸﯽ داﻧﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‌ﮔـﺬاری، 3(9)، 1-20.

دولو، مریم؛ فرتوک‎زاده، حمیدرضا (1392). ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﭘﻴﺶ‌ﮔﺬاری ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺳﺒﻚ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﺎزده‌ﺑﻴﻨﻲ. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣـﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داﻧﺶ سرمایه‎گذاری ﺳﺎل دوم، 4(8)، 121- 136.

عباسی، ابراهیم؛ حاج ولیان، مهناز (1394). بررسی نقش سبک سرمایه‎گذاری بر پیش‌بینی بازده سهام شرکت‎های ثبت شده در بورس اوراق بهادار تهران. دومین کنفرانس بین‎المللی ابزار و تکنیک‎های مدیریت.

موسوی ‎شیری، محمود؛ صالحی، مهدی؛ شاکری، مریم؛ بخشیان، عسل (1394). سودآوری استراتژی مومنتوم و تأثیر حجم معاملات سهام بر آن در بورس اوراق بهادار تهران. مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 6(25)، 107- 123.

Aarts, F., & Lehnert, T. (2005). On style momentum strategies. Applied Economics Letters, 12(13), 795–799.

Abbasi, E., & Hajvalian, M. (2015). Investigation the role of style investment on the prediction of stock returns in companies listed on Tehran Stock Exchange. Second International Conference on Management Tools and Techniques. (in Persian)

Abzari, M., Kabiripour, V., & Soheili, S. (2013). The effect of liquidity on stock return by controlling investment style: New approach with a multidimensional measure. Journal of Accounting knowledge, 4(15), 79-103. (in Persian)

Badri, A., & Fathullahi, F. (2013). Return momentum: Evidence from Tehran Stock Exchange. Journal of investment knowledge, 3(9), 1-20. (in Persian)

Barberis, N., & Shleifer, A. (2003). Style investing. Journal of Financial Economics, 68(2), 161–199.

Barberis, N., Shleifer, A., & Vishny, R. (1998). A model of investor sentiment. Journal of Financial Economics, 49(3), 307–343.

Chan, H., & Docherty, P. (2016). Momentum in Australian style portfolios: risk or inefficiency? Accounting and Finance, 56(2), 333–361.

Chen, J., & Hong, H. (2002). Discussion of momentum and autocorrelation in stock returns. Review of Financial Studies, 15(2), 565–573.

Daniel, K., Hirshleifer, D., & Subrahmanyam, A. (1998). Investor psychology and security market under and over reactions. Journal of Finance, 53(6), 1839–1886.

Davallou, M., Fartokzadeh, H. (2013). Style investing and return predictability. Journal of investment knowledge, 2(8), 121-136. (in Persian)

Eslami Bidgoli, Gh., Nabavi Chashmi, S., Yahyazadeh, M., & Eykani, منشا سودآوری سهام چیست؟ S. (2010). Investigation the profitability of momentum strategy in Tehran Stock Exchange. Journal of quantetive studies in management, 2(1), 47-76. (in Persian)

Fama, E., & French, K. (1996). Multifactor explanations of asset pricing anomalies. Journal of Finance, 51(1), 55–84.

Griffin, J., Ji, S., & Martin, S. (2003). Momentum Investing and Business Cycle Risk: evidence from Pole to Pole. Journal of Finance, 58(6), 2515–2547.

Hong, H., & Stein, J. (1999), A unified theory of under-reaction, momentum trading and over-reaction in asset markets. Journal of Finance, 54(6), 2143–2184.

Hong, H., Lim, T., & Stein, J. C (1998). Bad news travels slowly: size, analyst coverage and the profitability of momentum strategies. Journal of Finance, 55(3), 265–295.

Hurn, S., & Pavlov, V. (2003), Momentum in Australian stock returns.Australian Journal of Management, 28(2), 141–156.

Jegadeesh, N., & Titman, Sh. (1993). Returns to buying winners and selling losers: implications for stock market efficiency. Journal of Finance, 48(1), 65-91.

Jegadeesh, N., & Titman, Sh. (1995). Over-reaction, delayed reaction and contrarian profits. Review of Financial Studies, 8(4), 973-993.

Kim, D. (2012), Cross-asset style momentum. Asia-pacific journal of financial studies, 41(5), 610-636.

Lee, Ch. M.C, & Swaminathan, B. (2000). Price momentum and trading volume. Journal of Finance, 55(5), 2017-2069.

Lewellen, J. (2002), Momentum and autocorrelation in stock returns. Review of Financial Studies, 15(2), 533-563.

Lo, A. W., & MacKinlay, A. (1990). When are contrarian profits due to stock market overreaction. Review of Financial Studies, 3(2), 175–205.

Lo, K., & Coggins, R. (2006). Effects of order flow imbalance on short-horizon contrarian strategies in the Australian equity market. Pacific-Basin Finance Journal, 14(3), 291–310.

Moskowitz, T., & Grinblatt, M. (1999). Do Industries Explain Momentum? Journal of Finance, 54(4), 1249-1290.

Mousavi Shiri, M., Salehi, M., Shakeri, M., & Bakhshian, A. (2015). The profitability of momentum strategy and the impact of stock trading volume. Journal of financial engineering and securities management, 6(25), 107-124. (in Persian)

Wahal, S. & Yavuz, M.D. (2013). Style Investing, Co-movement and Return Predictability. Journal of Financial Economics, 107(1), 136-154.