انواع سهام از نظر میزان نقد شوندگی ؟
تعریف نقدشوندگی چیست؟
نقدشوندگی به این موضوع اشاره دارد که با چه سرعتی می‌توان یک دارایی یا سهام را به قیمت واقعی در بازار فروخت. هرقدر میزان معاملات یک سهم در بازار بیشتر باشد و خریداران و فروشندگان بیشتری آن سهم را معامله کنند، نقدشوندگی آن بیشتر است. به‌عبارت‌دیگر اگر بتوان یک دارایی را با سرعت بالایی و بدون دردسر به وجه نقد تبدیل کرد، نقد شوندگی آن دارایی و قابلیت عرضه و فروش آن در بازار بیشتر است.
نقدشوندگی این امکان را فراهم می‌کند که دارندگان برخی دارایی ها نظیر سهام، بدون نگرانی از وجود خریدار برای دارایی خود، آن را بخرند، نگهدارند و در زمان مناسب بفروشند. پول نقد، نقد شونده ترین دارایی است، درحالی‌که برخی دارایی های دیگر نظیر املاک مسکونی، خودرو، نقدشوندگی نسبتاً کمتری دارند.
هنگامی که تقاضا در بازار سهام افزایش پیدا می کند و قیمت سهام رشد می یابد ممکن است سهام شرکتی که شما سهمی از آن را خریداری کرده اید در وضعیت صف خرید قرار گیرد و یا در هنگام افزایش عرضه و کاهش قیمت، این سهام در وضعیت صف فروش قرار بگیرد.
اینجاست که مفهوم نقد شوندگی اهمیت زیادی پیدا می کند، چرا که در زمان خرید و فروش حتی اگر سهام شرکت در سوء استفاده خرید یا فروش قرار گرفته باشد، شما به راحتی بتوانید سهام مورد نظر خود را معامله کنید.
در نتیجه یکی از گام های مهم و ابتدایی برای سرمایه گذاری در بازار بورس اوراق بهادار انتخاب سهام نقد شونده است که خریداران سهام باید آن را مورد توجه قرار دهند تا کمتر درگیر صف خرید یا فروش سهام خود شوند و هنگام ریزش شدید بازار بتواند در سریع ترین زمان ممکن سهم خود را به فروش برساند.
باید توجه داشت که هیچ فرمول به خصوصی برای اندازه‌گیری نقدشوندگی وجود ندارد. بااین‌حال سرمایه گذاران معمولاً از نسبت‌های نقد شوندگی برای مقایسه نقدشوندگی دو سهم استفاده می‌کنند.
اما ما به صورت تجربی راهی را به شما آموزش میدهیم که به راحتی بتوانید از نقد شوندگی سهام خود قبل از خرید اطمینان پیدا کنید .
ابتدا در صفحه ی مربوط به هر سهم حجم معاملات روزانه را در نظر بگیرید این حجم باید در روزهای مختلف چند برابر حجم مبنای هر سهم باشد حداقل 3 تا 4 برابربهتر است این حجم را در بازه ی تقریبا یکماه بررسی داشته باشید تا دید بهتری نسبت به نقد شوندگی سهم پیدا کنید .
برای مثال سهم فملی از سهم هایی با نقد شوندگی بالا میباشد که حداقل روزانه 10 برابر حجم مبنای خود معامله میشود اما سهمی مثل وسدید از بازار پایه کمتر از نصف حجم مبنای روزانه در حال معامله میباشد و نقد شوندگی بسیار پایینی دارد و ریسک سرمایه گذاری در اینگونه سهم ها در بازه هایی که نقد شوندگی مناسبی ندارند پایین میباشد.
پس دوستان عزیز این نکته را همیشه قبل از خرید باید در نظر داشته باشید
ضامن نقدشوندگی و نقش آن در صندوق‌های سرمایه‌گذاری
آیا نقدشوندگی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری به ضامن نیاز دارد؟
یکی از بسترهای پس‌انداز و افزایش ثروت، صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. این صندوق‌ها محل بسیار مناسبی برای تجمیع نقدینگی سرگردان است. مخصوصا برای افرادی که به دلیل دانش تخصصی و زمان محدود، نمی‌توانند به طور مستقیم در بورس سرمایه‌گذاری کنند. ممکن است افراد در مسیر سرمایه‌گذاری، تمایل داشته باشند در زمان‌هایی، به برداشت سرمایه خود احتیاج پیدا کنند؛ بدیهی است که هر چقدر احتمال نقد شدن سرمایه بالاتر باشد، اعتبار صندوق بیشتر بوده و مشتری با خیال راحت و آسوده‌تری سرمایه‌گذاری می‌کند. در ادامه به مفهوم نقدشوندگی و نقش ضامن نقدشوندگی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری پرداخته میشود.
مفهوم نقدشوندگی چیست؟
قابلیت تبدیل شدن سرمایه به وجه نقد را نقدشوندگی می‌گویند. هر نوع کالا یا اوراقی که نقدشوندگی بالاتری داشته باشد، ارزش معاملاتی بیشتری خواهد داشت. دلیل اهمیت این موضوع به خاطر این است که سرمایه‌گذار هر زمانی که بخواهد، می‌تواند سرمایه خود را به کالا یا اوراق بهادار دیگری تبدیل نماید. در صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز می‌توان گفت که واحدهای صندوق، در هر لحظه و به قیمت خالص ارزش روز دارایی‌ها، از قابلیت نقد شدن برخوردار هستند. البته طبق قوانین سازمان بورس و امیدنامه‌های صندوق‌ها، از زمان تقاضای برداشت وجه تا زمانی که پول در حساب فرد قرار گیرد، بین 3 تا 7 روز کاری طول خواهد کشید.
حال ضمانت نقدشوندگی کجا نمود پیدا می‌کند؟ ضمانت در ساختار صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري در ابتدا فراهم نمودن نقدينگي كافي در شرايطي است كه صندوق براي انجام پرداخت‌های خود و يا ابطال واحدهاي سرمايه‌گذاري متقاضيان، وجه نقد كافي نداشته باشد. با وجود ضامن نقدشوندگي، دارندگان واحدهاي سرمايه‌گذاري اين اطمينان را خواهند داشت كه هر زمان تصميم به ابطال (فروش) واحد سرمايه‌گذاري خود بگيرند، تقاضا براي آن طبق ضوابط و مقررات مربوطه وجود دارد.
علاوه بر مفهوم فوق، ممکن است در برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام و یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، ضمانتی برای اصل سرمایه و حداقل سود برای دوره مشخص و یا پرداخت سود دوره‌ای در نظر گرفته شود. به این ترتیب، ضامن وظیفه‌ای سنگین‌تر از ضمانت صرف نقدشوندگی بر عهده خواهد داشت. در این موارد، انتظارات سازمان بورس برای پشتوانه مالی و اعتبار ضامن از شرایط دیگر بیشتر خواهد بود و در برخی موارد با تعیین 2 ضامن با عنوان ضامن اول و ضامن دوم، سعی در کاهش ریسک متحمل صندوق خواهد داشت.
ضامن نقدشوندگی صندوق ها، یک رکن اختیاری است!
سازمان بورس و اوراق بهادار از سال 1392، استفاده از خدمات رکن ضامن نقدشوندگی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری را اختیاری اعلام نمود. وجود ضامن نقدشوندگی به عنوان یکی از ارکان صندوق سرمایه‌گذاری، اطمینان خاطری برای سرمایه‌گذاران به همراه خواهد داشت اما؛ نمی‌توان از هزینه‌هایی که این رکن به صندوق‌ها تحمیل می‌کند، غافل شد.
هزینه‌های ضامن نقدشوندگی
هزینه‌های مربوط به ضامن نقدشوندگی به دو گروه هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم طبقه‌بندی می‌شوند. هزینه‌های مستقیم، مواردی هستند که هر صندوق سرمایه‌گذاری از محل دارایی‌های خود به رکن ضامن نقدشوندگی پرداخت می‌کند که باعث بالا رفتن هزینه‌های صندوق و کاهش بازده صندوق میشود.
هزینه‌های غیرمستقیم نیز مواردی هستند که کل مجموعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری را متاثر می‌کند، که می‌توان به کاهش تقاضای راه‌اندازی صندوق قابلیت نقد شوندگی چیست؟ به واسطه معرفی نکردن ضامن نقدشوندگی و بلا استفاده ماندن ظرفیت‌های موجود اشخاص حقوقی که می‌توانند در قالب سایر ارکان صندوق فعالیت نمایند، اشاره کرد.
آیا طرح‌های سرمایه‌گذاری مانو، ضامن نقدشوندگی دارد؟
همانطور که گفته شد وظیفه اصلی ضامن نقدشوندگی آن است که در موارد ذیل، در صورت نبود وجوه نقد کافی، مبالغ لازم را تأمین کند:
(الف) پرداخت به متقاضیان ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری عادی
(ب) پرداخت‌های دوره‌ای سود
نکته‌ای که می‌بایست در نظر گرفته شود، این است که معمولا ترکیب سرمایه‌گذاری طوری انتخاب میشود که نقدشوندگی کافی در دارایی‌ها وجود داشته باشد. بسیاری از صندوق‌ها رکن ضامن نقدشوندگی را ندارند، اما به خاطر اعتمادی که این رکن ممکن است ایجاد کند، بانک سامان نقش ضامن نقدشوندگی در طرح های سرمایه گذاری مانو بازی می‌کند.
تفاوت ضمانت نقدشوندگی با قابلیت نقدشوندگی چیست؟
دو مفهوم ضمانت نقدشوندگی و قابلیت نقدشوندگی از یکدیگر با هم تفاوت دارند. ضمانت نقدشوندگی، به معنای توافقی است که شرکت تامین سرمایه با یک بانک یا موسسه مالی انجام می‌دهد تا ریسک خروج واحدهای دارایی از صندوق را بر عهده بگیرد و نقدشوندگی سرمایه افراد را تضمین کند. به عبارت دیگر، ضامن نقدشوندگی، شخصیتی حقوقی است که دلیل اصلی آن به عنوان رکن صندوق‌ها، افزایش نقدشوندگی واحدهای آن صندوق است تا تحت هر شرایطی، سرمایه‌گذار بتواند واحدهای سرمایه‌گذاری خود را به فروش برساند و این اطمینان را داشته باشد که هر زمان تصمیم به برداشت سرمایه بگیرد، تقاضا برای آن وجود داشته باشد و دیگر نگران ماندن در صف فروش‌های طولانی نباشد. این اتفاق در روزهایی که بورس به شدت منفی است، خود را بیشتر نشان می‌دهد.
اما؛ قابلیت نقدشوندگی به معنای امکان مدیریت، ارزش‌گذاری و فروش دارایی‌هایی است که مدیران صندوق برای پرداخت مطالبات سرمایه‌گذاران است. در واقع، مدیر صندوق می‌تواند بر اساس استراتژی سرمایه‌گذاری و شرایط منابع خود به منظور پاسخگویی به فروش واحدها، دامنه مشخصی را برای سقف سرمایه‌گذاری در نظر بگیرد تا خروج سرمایه مشتری، برای بازده ترکیب دارایی ها، مشکلی ایجاد نکند.
نقدشوندگی در بورس و تاثیرات آن چیست؟
اگر روزانه معامله می‌کنید، نقدینگی بیشترین اهمیت را برای شما دارد، به‌ویژه هنگامی که افق معاملات شما کوتاه‌مدت است. اگر نمی‌خواهید موقعیت سهام خود را برای مدت طولانی حفظ کنید، مهم است سهامی را معامله کنید که نقدشوندگی داشته باشند.
نقدشوندگی در بورس ضروری است، به‌ویژه زمانی که بازار ریزشی است، زیرا در غیر این صورت نمی‌توانید از معاملات خود به‌راحتی خارج شوید، در نتیجه ضررهای شما افزایش می‌یابد. نقدشوندگی جنبه‌های مختلفی دارد که هنگام سرمایه‌گذاری باید به همه آنها توجه کرد. در این مقاله به بررسی آن جنبه‌ها، راه‌های اندازه‌گیری نقدشوندگی سهام و ریسک نقدینگی می‌پردازد.
نقدشوندگی برای سرمایه‌گذاران به چه معناست؟
نقدشوندگی ( Liquidity ) به کارایی یا سهولت تبدیل دارایی یا اوراق بهادار به پول نقد، بدون تأثیر بر قیمت بازار اشاره دارد. هرچه مدت‌زمان تبدیل شدن دارایی به دارایی دیگر کوتاه‌تر باشد، به این معنا است که نقدشوندگی آن بیشتر است.
این بدان معناست که سهامی که معامله‌گر بتواند آن را در هر مقطع زمانی بفروشد، جزو سهام نقدشونده است.
در بازار با نقدینگی پایین، خریدار و فروشنده زیادی وجود ندارد و ضمانت نقدشوندگی کمتر است. این امر می‌تواند خریدوفروش در زمان و قیمت دلخواه را برای شما مشکل سازد؛ بنابراین، بازارهای دارای نقدینگی کمتر می‌توانند ریسک بیشتری نسبت به بازارهای با نقدینگی بیشتر داشته باشند.
اما چگونه می‌توان فهمید که سهام نقدشونده است یا خیر!
تشخیص میزان نقدشوندگی سهام سخت نیست تنها کافی است برای اندازه‌گیری نقدشوندگی سهام چند نسبت مانند نسبت‌های جاری، سریع و نقدی را بررسی نمایید.
انواع نقدشوندگی
هنگام سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، نقدینگی عامل مهمی است که باید در نظر گرفته شود، زیرا تعیین می‌کند که سرمایه شما چقدر در دسترس است و چگونه می‌توان آن را به راحتی و به طور کارآمد به پول نقد تبدیل کرد.
دو نوع عمده نقدینگی وجود دارد که شامل: نقدشوندگی بازار و نقدشوندگی حسابداری است .
نقدشوندگی بازار
نقدشوندگی در بازار به این معنا است که بتوانید به سرعت و به راحتی یک دارایی را به دارایی‌های دیگر تبدیل کنید.
اگر سهمی حجم معاملات بالایی داشته باشد که با صف همراه نباشد، قیمتی که خریدار به ازای هر سهم ارائه می‌دهد (قیمت پیشنهادی) و قیمتی که فروشنده مایل به پذیرش آن است (قیمت درخواست) تقریباً به یکدیگر نزدیک است؛ بنابراین، سرمایه‌گذاران مجبور نخواهند شد که برای خرید یا فروش سریع از سودهای بیشتر صرف‌نظر کنند.
هنگامی که فاصله بین قیمت پیشنهادی و درخواست، افزایش یابد، بازار، نقدشوندگی بیشتری پیدا می‌کند.
بازارهای املاک معمولاً نقدشوندگی بسیار کمتری نسبت به بازارهای سهام دارند. نقدینگی بازارها برای سایر دارایی‌ها، مانند مشتقات، اختیارات، ارزها یا کالاها، اغلب به‌اندازه آنها بستگی دارد.
نقدشوندگی حسابداری
نقدشوندگی حسابداری به توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های جاری با دارایی‌های در طول یک سال جاری اشاره دارد. این یکی از عواملی است که هنگام تعیین سلامت مالی شرکت باید در نظر گرفته شود.
به عبارتی نقدشوندگی حسابداری، به معنای مقایسه دارایی‌های جاری با بدهی‌های جاری و ایفای تعهدات مالی است که در مدت یک سال سر رسید می‌شوند. (توانایی پرداخت بدهی‌ها در زمان سررسید)
توسط نسبت‌هایی می2توان نقدشوندگی حسابداری را اندازه‌گیری کرد که تحلیلگران و سرمایه‌گذاران از این موارد برای شناسایی شرکت‌هایی با نقدینگی قوی استفاده می‌کنند.
در این مورد ریسک نقدشوندگی ریسکی است که یک شرکت نمی‌تواند تقاضای مالی کوتاه مدت خود را برآورده کند. البته وقتی شرکتی از نظر مالی دچار مشکل میشود، این امر می‌تواند بر قیمت سهام تأثیر منفی بگذارد. با این وجود، صرف نظر از نقدشوندگی، سرمایه‌گذاری همیشه با خطر ضرر کردن همراه است. ما به شما توصیه می‌کنیم فقط در بازارهای مالی که با دانش و تجربه شما مطابقت دارد سرمایه‌گذاری کنید.
چرا نقدشوندگی در سهام مهم است؟
قبل از سرمایه‌گذاری در سهام، سرمایه‌گذاران موارد مختلفی، مانند رشد، بازده، ریسک و نقدینگی را در نظر می‌گیرند. اما اولین نکته در انتخاب سهم این است که سهمی را انتخاب کنید که در صورت نیاز به سرمایه، سریع‌تر بتوانید به پول نقد دست یابید و در صف خرید یا فروش آن باقی نمانید، به عبارتی ریسک نقدشوندگی کمتری داشته باشند.
به طور کلی سهام درج شده در بورس اوراق بهادار نقدشوندگی بیشتری نسبت به بسیاری از دارایی‌های دیگر دارند چون بسیاری از مردم آنها را خرید و فروش می‌کنند و به این معنا است که معاملات سهام آسان‌تر است.
نقدینگی بیشتر در بازار به معنای وجود خریداران و فروشندگان بیشتر است زیرا در این حالت معاملات می‌توانند بدون مشکل پیش بروند.
در بازار با نقدینگی کم، خریداران و فروشندگان کمتری وجود دارد و انجام معامله دشوارتر است و ریسک این که در سرمایه‌گذاری خود گیر کنید یا نتوانید آن را با قیمت دلخواه خود بفروشید افزایش می‌یابد.
به دلیل وجود دامنه نوسان قیمت در بورس، افزایش تقاضا و به‌تبع رشد قیمت یا افزایش عرضه و افت قیمت به‌راحتی می‌تواند موجب شکل‌گیری صف خرید یا صف فروش سهام شود. اما اگر سهام شما از نقدشوندگی بالایی برخوردار باشد، حتی اگر صف هم برای سهمی تشکیل شود، احتمال اینکه بتوانید سهم‌تان را معامله کنید وجود دارد.
اما همه سهام به یک اندازه نقدشونده نیستند. معمولاً شرکت‌های بزرگ نقدشونده‌تر هستند که مردم همیشه به دنبال خریدوفروش سهام آنها می‌باشند. در مقابل، سهام شرکت‌های کوچک‌تر، نقدشوندگی کمتری خواهند داشت و به این دلیل است که سرمایه‌گذاران کمتری به دنبال خرید یا فروش سهام آن شرکت‌ها هستند.
همچنین لازم به یادآوری است که نقدینگی سهام ثابت نمی‌ماند.
رویدادهایی مانند سقوط بازار، می‌تواند نقدینگی یک سهم یا کل بازار سهام را به میزان قابل‌توجهی تحت تأثیر قرار دهد. اما اغلب این اثر موقتی است، گاهی اوقات نیز می‌تواند طولانی‌مدت باشد.
عوامل مؤثر بر نقدشوندگی سهام
آیا سهام دارایی نقدشونده هستند؟ بسیاری از بخش‌های بازار سهام، دارای نقدینگی بالایی هستند. عوامل مختلفی بر نقدشوندگی سهام مؤثر است از جمله:
حجم معاملات بالا
قیمت سهم تابعی از حجم معاملات آن میباشد که حجم معاملات باتوجه به میزان عرضه و تقاضا تعیین میشود. هرچه حجم معاملات سهمی بالاتر باشد، کارایی و در نتیجه نقد شوندگی آن نیز بیشتر خواهدبود. به عبارتی حجم معاملات با نقدشوندگی سهام رابطه مستقیم دارد.
حجم مبنا
طبق قانون سازمان بورس اوراق بهادار تهران، به منظور جلوگیری از نوسانات قیمت در بازار، تمام شرکت‌ها موظف به معامله تعداد مشخصی برگه سهم هستند که در صورت معامله آن تعداد برگه سهم درصد تغییرات مجاز در روز معاملاتی جاری بر قیمت روز معاملاتی آتی تاثیر گذار باشد.
حجم مبنا بر تاثیر‌گذاری قیمت اثر عکس دارد. هرچه حجم مبنا افزایش یابد، نوسان قیمت کمتر خواهد شد و کاهش نقدشوندگی را به همراه خواهد داشت.
درصد شناوری بالای سهام
هرچه درصد شناوری سهام بیشتر باشد، نقدشوندگی سهم نیز بالا می‌رود. اگر درصد شناوری پایین باشد، تمایل برای سرمایه گذاری و بالطبع نقدشوندگی نیز کاهش خواهد یافت.
ارزش معاملات
بررسی ارزش معاملات در بازه‌های زمانی مختلف جهت محاسبه میزان جابه‌جایی پول، معیار مناسبی برای بررسی نقدشوندگی سهام است.
هرچه ارزش معاملات بیشتر باشد به معنای گردش بیشتر پول و افزایش نقدشوندگی سهام میباشد. زمانی که حجم و ارزش معاملات افزایش می‌یابد، می‌تواند نشانه ورود پول به سهم باشد.
گزارش اطلاعات با ارزش
بالا بودن کيفيت اطلاعات افشاءشده مي تواند تاثير بسزايي در افزايش مطلوبيت سهام شرکت‌ها و افزايش حجم معاملات آنها داشته باشد که تاثيري مثبت بر حجم معاملات خواهد داشت و بر ارزش معاملات انجام شده نیز تاثير مثبت و معناداري خواهد داشت که در مجموع با افزایش نقدشوندگی سهام رابطه معنادار و مثبتی دارد.
عوامل داخلی شرکت
رابطه معناداری بین عوامل داخلی یک شرکت و نقدشوندگی سهام شرکت وجود دارد. هر چه عوامل داخلی یک شرکت بهتر باشد، نقدشوندگی سهام آن قابلیت نقد شوندگی چیست؟ شرکت نیز بهتر خواهد بود.
نقدشوندگی بالا در سهام به چه معناست؟
نقدینگی بالا در سهام به معنی حجم معاملات بیشتر است. یک سهم بسیار نقدشونده محسوب میشود اگر دارای موارد زیر باشد :
- به طور متوسط حداقل 100 بار در هر روز معامله شده است .
- ارزش معاملاتی سهام به طور متوسط بین چهل تا صد میلیارد باشد.
- سهامی که به طور متناوب دادوستد می‌شوند و تعداد تراکنش‌های آن ها بالا است، میانگین حجم ماه آنها نیز بالا خواهد بود.
- برای سهمی با درصد شناوری بالا، احنتمال تشکیل صف طولانی کمتر است و نقدشوندگی بازار آن هم بیشتر خواهد شد.
- شرکت‌هایی که حجم مبنای کمتری دارند در ایامی که روند شرکت نزولی است هم منطقی‌تر خواهند بود.
- اگر اطلاعات مالی شرکت کیفیت نداشته باشند، روند سودآوری شرکت پیوسته‌ای نخواهد بود و تمایل سهام‌داران برای خرید سهام شرکت کاهش خواهد یافت.
- هرچه تعداد افراد معامله‌گر و سرمایه‌گذاران بیشتر باشد، نقدشوندگی سهم نیز بالاتر خواهد بود.
- هر چه عوامل داخلی یک شرکت بهتر باشند، نقدینگی سهام آن شرکت نیز بهتر است.
بررسی همه این عوامل از سایت tsetmc امکان‌پذیر است.
ریسک نقدشوندگی سهام چیست؟
ریسک نقدشوندگی ( Liquidity Risk ) به این معنا است که وقتی بین قیمت پیشنهادی خرید و فروش، و ارزش واقعی سهم شکاف قیمتی ایجاد شود، سهامدار نمی‌تواند سهم خود را به ارزش واقعی و سریع بفروشد، در نتیجه نمی‌توان از ضرر بیشتر جلوگیری کرد. هرچه تعداد سهام و نقدشوندگی سهم کمتر باشد، این ریسک بیشتر خواهد شد.
ضمانت نقدشوندگی چیست؟
ضمانت نقدشوندگی یا قابلیت نقدشوندگی یک امتیاز محسوب میشود و در واقع توافقی است که به موجب آن طرف مقابل مسئولیت پرداخت وجه را حتی در صورت ابطال نیز برعهده می‌گیرد و اطمینان ایجاد میشود که مشکلی بابت تامین وجه نقد وجود نخواهد داشت.
نحوه اندازه گیری نقدینگی در سهام
یکی از معیارهایی که برای سنجش ویژگی‌های سهم‌هایی با نقدشوندگی بالا مورداستفاده قرار می‌گیرد، اختلاف تقاضای پیشنهادی است. تفاوت بین بیشترین قیمتی که خریدار حاضر است بپردازد در مقابل کمترین قیمتی که فروشنده مایل به پذیرش آن است و معامله زمانی اتفاق می‌افتد که پیشنهاد خریدوفروش مطابقت داشته باشند.
گردش سهام، یکی دیگر از معیارهای نقدینگی سهام است که با تقسیم تعداد کل سهام بر تعداد متوسط سهام موجود، در یک دوره محاسبه میشود. گردش بیشتر سهم به معنای نقدینگی بیشتر است و بالعکس .
اندازه‌گیری نقدینگی
بنگاه‌ها و تحلیلگران به‌جای محاسبه نقدینگی هر دارایی به طور مستقیم، از نسبت‌های مالی برای ارزیابی میزان نقدینگی یک شرکت استفاده می‌کنند.
در زیر فرمول محاسبه نقدشوندگی نسبت‌های نقدینگی که معمولاً برای اندازه‌گیری نقدشوندگی سهام شرکت استفاده میشود آورده شده است.
اگر یک شرکت دارای نقدینگی ضعیفی باشد، می‌تواند نشان دهد که شرکت به دلیل کمبود بودجه کوتاه‌مدت با مشکل روبه‌رو خواهد شد و ممکن است سود کافی برای تعهدات فعلی خود قابلیت نقد شوندگی چیست؟ ایجاد نکند. از سوی دیگر، اگر شرکتی دارای سطح نقدینگی بسیار بالایی باشد، می‌تواند نشان دهد که شرکت به‌درستی سرمایه خود را سرمایه‌گذاری نمی‌کند.
به‌طورکلی، نسبت بزرگ‌تر از یک برای همه موارد زیر مطلوب است.
- نسبت جاری ( Current ratio ): این نسبت دارایی‌های جاری را در برابر بدهی‌های جاری اندازه‌گیری می‌کند و نشان‌دهنده توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت (بدهی‌های یک‌ساله) با دارایی‌های کوتاه‌مدت جاری (پول نقد یا چیزهایی که می‌توانند در یک سال نقد شوند) موجود است. ساده‌ترین نسبت نقدینگی نسبت جاری است و فرمول محاسبه این است:
نسبت جاری = دارایی‌های جاری / بدهی‌های جاری
نسبت 1 نشان می‌دهد که یک شرکت فقط می‌تواند تمام تعهدات کوتاه‌مدت خود را پوشش دهد .
- نسبت سریع ( Quick Ratio ): این نسبت به‌عنوان نسبت آنی نیز شناخته میشود. به عنوان شاخص نقدشوندگی سهام و شاخصی برای اندازه‌گیری توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت با دارایی‌های سریع (دارایی‌های جاری که می‌توانند به‌سرعت به پول نقد تبدیل شوند، مانند اوراق بهادار قابل‌فروش) استفاده میشود.
دارایی‌هایی که باسرعت به وجه نقد تبدیل نشوند (مانند موجودی کالا) در این شاخص استفاده نمی‌شود.
نسبت سریع = (نقدی + معادل نقدی + مطالبات حساب) / بدهی‌های جاری
برای اکثر صنایع، نسبت سریع بالای 1 خوب است .
- نسبت نقدی : این نسبت توانایی شرکت را در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت (تنها با پول نقد و معادل آن) محاسبه می‌کند. از این نسبت برای شرکت‌هایی که وام بسیار کوتاه‌مدت می‌دهند استفاده میشود. نسبت وجه نقد معیاری برای سنجش توانایی شرکت به هنگام ایفای تعهدات مالی و بازپرداخت بدهی‌های بسیار کوتاه‌مدت است. از دارایی‌هایی که بیشترین نقدینگی را دارند در این فرمول استفاده میشود. فرمول این است:
نسبت نقدی = (نقدی + معادل نقدی) / بدهی‌های جاری
به طور کلی نسبت قابلیت نقد شوندگی چیست؟ نقدی بالا ترجیح داده میشود. نسبت کمتر از 1 یک علامت هشداردهنده بالقوه است، زیرا ممکن است نشان دهد که یک شرکت نمی‌تواند تعهدات خود را از طریق عملیات تجاری عادی انجام دهد .
جمع‌بندی
نقدشوندگی در بورس به این معنا است که شرکت‌های با سرمایه بزرگ، در مقایسه با سرمایه کوچک، دارای ضمانت نقدشوندگی بیشتری هستند. به‌طورکلی سهام و اوراق قرضه نقدشونده محسوب می‌شوند، با این حال، برخی از آنها نسبت به سایر سهام نقدشونده‌تر می‌باشند. بنابراین نقدینگی در سهام مهم است، زیرا تعیین می‌کند که چقدر سریع می‌توانید در معامله یک سهم وارد شوید یا از آن خارج شوید. همچنین، نقدینگی بالا در سهمی، متضمن ریسک کمتری است.
هیچ فرمول محاسبه نقدشوندگی فرمولی برای محاسبه نقدینگی وجود ندارد. بااین‌وجود سرمایه‌گذاران برای مقایسه نقدشوندگی در بورس از نسبت‌های مالی استفاده می‌کنند.
ریسک نقدشوندگی چیست؟
زمانی که انواع ریسک در سرمایه‌گذاری را بشناسید و برای روبه‌رو شدن با آن برنامه‌ریزی داشته باشید، احتمال زیان کاهش پیدا می‌کند. تمامی انواع ریسک‌ها در بازار سرمایه دارای اهمیت هستند اما اهمیت بعضی از آنها نادیده گرفته میشود. مفاهیمی مانند ریسک نقدشوندگی یا نقدینگی از این دست هستند. با ما همراه باشید تا در این مقاله بیشتر با مفهوم ریسک نقد شوندگی آشنا شویم.
تعریف ریسک نقدشوندگی
ریسک نقدینگی یا نقدشوندگی همان قابلیت تبدیل‌شدن سهم به پول نقد در کمترین زمان است. هرگاه بازار یک سهام با کمبود تقاضای خرید روبه‌رو باشد و مالک سهمی نتواند سهام خود را در زمانی که در نظر گرفته است و به قیمتی که می‌خواهد به فروش برساند با ریسک نقدشوندگی مواجه میشود. در این شرایط مالک سهم نمی‌تواند سهام خود را با ارزش واقعی آن به فروش برساند. دارایی‌هایی که خرید و فروش آنها به آسانی صورت می‌گیرد از ریسک نقد شوندگی کمتری برخوردار هستند. به تعبیری دیگر، ریسک نقد شوندگی ریسکی است که از کمبود معاملات یک سهم ناشی میشود و این نشان‌دهنده این نکته است که تعداد اوراق بهادار یا اندازه نشر آن نماد کوچک است. هر چه این اندازه کوچک‌تر باشد، ریسک نقدشوندگی بیشتر است.
بنابراین هر چه سرعت خرید و فروش سهم شما کم باشد و کسی آن را از شما نخرد، شما با ریسک نقد شوندگی زیادی مواجه هستید و هرچه سرعت خرید و فروش سهام‌تان بیشتر باشد و معاملات آن روان‌تر انجام شود، ریسک نقدشوندگی سهم شما کم است. سرمایه‌گذاری عالی آن است که بتوان سهام را راحت‌تر به پول نقد و به قیمت دلخواه به فروش رساند. خرید سهمی که به دلایل مختلفی مانند عملکرد نامناسب شرکت، کسی خریدار آن نیست و ریسک نقد شوندگی دارد، منطقی نظر نمی‌رسد.
انواع ریسک نقدشوندگی چیست؟
ریسک نقدینگی یا نقدشوندگی خود به دو گروه تقسیم میشود:
ریسک نقدینگی در بودجه: این ریسک مرتبط با شرکت‌ها است. هنگامی‌که شرکتی با اتکا به بودجه‌اش توان تسویه بدهی‌های خود را نداشته باشد، ریسک نقدینگی در بودجه رخ داده است. در واقع ریسکی که مربوط به توان شرکت برای جبران بدهی‌هایش باشد، ریسک نقدینگی در بودجه نام دارد. این ریسک به عواملی چون اندازه شرکت بستگی دارد. شرکتی که بزرگ باشد توان تامین بدهی‌های خود را دارد و ریسک کمتری را تحمل می‌کند اما بعضی از شرکت‌های کوچک در جبران بدهی‌های خود ضعیف‌تر عمل می‌کنند و ریسک بیشتری را متحمل می‌شوند.
ریسک نقدینگی در بازار: هرگاه احتمال آن برود که ارزش یک دارایی در هنگام فروش کاهش پیدا خواهد کرد، ما با ریسک نقدینگی در بازار روبه‌رو هستیم. این موقعیت زمانی رخ می‌دهد که شرکت مربوطه انعطاف و توانایی و برنامه‌ریزی درست و لازم برای خارج شدن از چالش و موقعیت بحرانی خود را ندارد. با مثالی به شرح این ریسک می‌پردازیم؛ فرض کنید ماشینی به ارزش ۱۰۰ میلیون تومان دارید و در شرایطی قرار گرفتید که به پول نیاز دارید. کسی حاضر نیست ماشین شما را به قیمت و ارزش واقعی آن خریداری کند. قطعا در این شرایط خودرو را زیر قیمت و ارزش واقعی آن را می‌فروشید در نتیجه شما دچار ضرر و زیان می‌شوید و ریسک نقدشوندگی این کار را پذیرفتید.
دلایل و عوامل مؤثر بر ریسک نقدشوندگی چیست؟
در بحران بزرگ مالی که چند سال پیش در جهان رخ داد اثر فاکتور نقد شوندگی روی پروژه‌های مالی کوتاه‌مدت و سیستم‌های بانکی مشخص شد. بنابراین بسیاری از اقتصاددان‌ها دست به اصلاح مدل‌های مالی زدند. ریسک نقدشوندگی تا قبل از این بحران جهانی از طرف معامله‌گران فاکتور چندان با اهمیتی محسوب نمی‌شد اما بعد از آن دریافتند که همه مؤسسات کوچک و بزرگ مالی و حتی دولت‌ها می‌توانند تحت تأثیر این ریسک قرار بگیرند. در ادامه عواملی که روی این ریسک تاثیر می‌گذارند را نام می‌بریم.
شکاف قیمت خرید و فروش
به فاصله قیمت درخواستی خرید یک سهم با قیمت پیشنهادی فروش آن شکاف قیمت خرید و فروش می‌گویند. شکاف قیمت خرید و فروش در واقع اختلاف بین بالاترین قیمت پیشنهادی یک خریدار بابت خرید آن سهم با پایین‌ترین قیمت پیشنهادی یک فروشنده برای فروش همان سهم است. اگر شکاف قیمت خرید و فروش کم باشد در واقع فروشنده گمان می‌کند که ممکن است سهم در آینده دچار افزایش نرخ شود و به همین سبب مبلغ بالاتری را پیشنهاد می‌دهد و همین امر باعث میشود سهم توانایی بالاتری برای تبدیل‌شدن به پول نقد را داشته باشد و ریسک نقدینگی آن کاهش یابد.
عمق بازار
مفهوم عمق بازار به تعداد خریداران و فروشندگان اشاره دارد. در شرایطی که تعداد خریداران و فروشندگان به اندازه‌ای باشد که صف خرید و فروش تشکیل نشود، عمق بازار زیاد است. در چنین شرایطی می‌توانید هر زمان که خواستید سهامی را بخرید با بفروشید. در حقیقت بازارهای عمیق قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند و سرعت معاملات در آنها بالا است.
افق زمانی فروشندگان
از فاکتورهای دیگر در ریسک نقدشوندگی، افق زمانی فروشنده است. فروشنده‌ای که برای فروش سهم خود عجله ندارد ریسک نقدینگی سهم خود را کاهش می‌دهد. زمانی‌که فروشنده‌ای برای فروش سهام خودش از نظر زمانی صبور نباشد سهم را وارد ریسک نقدینگی بالایی می‌کند.
حجم معاملات
حجم معاملات یکی از فاکتورهای محاسبه ریسک نقدینگی است. البته باید در نظر داشت حجم بالای خرید یا فروش در بورس به تنهایی به معنای بالا یا پایین رفتن ریسک نقدشوندگی نیست.
تصمیمات احساسی
ریسک نقد شوندگی تحت تاثیر هیجانات و واکنش‌های رفتاری معامله‌گران نیز افزایش یا کاهش می‌یابد. این ریسک در کشورهایی که در حال توسعه هستند بیشتر رخ می‌دهد، زیرا معامله‌کنندگان در این کشورها پتانسیل تصمیمات احساسی بالایی دارند و ممکن است با شنیدن کوچک‌ترین اخباری صف فروش تشکیل دهند و سبب شکسته شدن قیمت آن سهم بشوند.
سخن آخر
اگر با مفهوم ریسک نقدشوندگی و تاثیر آن روی جریان بازار بورس و سهام آشنا شویم، قطعا درک بهتری از روند بازار و فرآیند خرید و فروش خواهیم داشت. به طور کلی درک جریانات ریزودرشت و تاثیرگذار بازار می‌تواند سرنوشت ما در این بازار تغییر دهد و درک صحیح آن باعث تصمیم‌گیری‌های مناسب میشود. همان طور که در این مطلب اشاره کردیم، نوسانات نقدی در اثر فاکتورهای مختلفی ایجاد می‌شوند و این نوسانات باعث به وجود آمدن مفهومی به نام ریسک نقدینگی خواهند شد. در واقع اگر شرایطی پیش بیاید که شما در آن نتوانید سهام خودتان را به ارزش واقعی خودش و در زمانی کوتاه بفروشید، دچار ریسک نقدشوندگی شده‌اید.
نقدشوندگی چیست؟ اهمیت نقدشوندگی در سرمایه‌گذاری
حتما زمانی که سرمایه و پولتان را به خرید یک دارایی به منظور سرمایه‌گذاری اختصاص می‌دهید٬ برایتان مهم است که در زمان نیاز بتوانید این دارایی‌ها را به پول نقد تبدیل کنید. فرقی ندارد که به علت یک مشکل شخصی نیاز به این کار دارید و یا به صورت کلی تصمیم گرفته‌اید تا از فعالیت در بازارهای مالی انصراف بدهید٬ به هر حال تبدیل مواردی که بر آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید به پول نقد از اهمیت بالایی برخوردار است و هر چه این کار را راحت‌تر بتوانید انجام دهید بهتر است.
احتمالا تا این‌جا متوجه شده‌اید که اهمیت نقدشوندگی در هنگام سرمایه‌گذاری بسیار بالا است. اما نقدشوندگی دقیقا چیست؟ چرا تا این حد اهمیت دارد؟ این‌ها سوالاتی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
نقدشوندگی چیست؟
نقدشوندگی یک ویژگی از یک فرایند سرمایه‌گذاری است. به بیانی ساده اگر. بخواهیم مفهوم نقدشوندگی را توضیح دهیم٬ می‌توانیم بگوییم نقدشوندگی حالتی است که به راحتی و سرعت بتوانیم یک دارایی یا اوراق یهادار را به وجه نقد تبدیل کنیم. به عبارت دیگر شرایط خرید یا فروش یک نوع دارایی به راحتی ممکن باشد.
نقدشوندگی عاملی بسیار مهم در یک فرایند سرمایه‌گذاری است چرا که سرمایه‌گذار باید بتواند هر زمانی و به هر دلیلی تصمیم قابلیت نقد شوندگی چیست؟ گرفت تا دارایی خود را به پول نقد تبدیل کند٬ بتواند بدون دردسر این کار را انجام دهد.
دارایی‌هایی مانند ارز٬ طلا٬ دسته‌ای از سهام و اوراق قرضه یا اوراق مشارکت نقدشوندگی بهتری نسبت به دارایی مانند املاک و مستغلات دارد.
درکی راحت از مفهوم نقدشوندگی
نقدشوندگی عاملی است که توصیف می‌کند یک دارایی به چه سرعتی در بازار خریداری یا فروخته میشود. وجوه نقد مانند ارز٬ به طور کلی جز نقدشونده‌ترین دارایی‌ها در نظر گرفته میشود زیرا می‌توان آن را به راحتی و به سرعت به دارایی‌های دیگر و یا وجه نقد تبدیل کرد.
دارایی‌های مشهود مثل املاک و مستغلات٬ آثار هنری و کلکسیون‌ها تقریبا در سر دیگر طیف نقدشوندگی قرار دارند و نقدشونده نیستند. در موقعیت‌های میانی طیف نقدشوندگی دارایی‌های مالی از سهام گرفته تا اوراق مشارکت قرار گرفته‌اند.
در ادامه سعی می‌کنیم نقدشوندگی را با مثالی توضیح دهیم. تصور کنید شخصی یک یخچال ۱۰۰۰ دلاری لازم دارد. برای خرید این یخچال٬ پول نقد دارایی است که به راحتی می‌تواند برای تهیه یخچال به کار بگیرد. اگر آن شخص پول نقد نداشته باشد اما یک کلکسیون از کتاب‌هایی کمیاب داشته باشد که ارزش آن ۱۰۰۰ دلار ارزیابی شده است٬ بعید است کسی را پیدا کند که بخواهد یخچال را با کلکسیون کتاب عوض کند. در عوض او باید کلکسیوند کتاب کمیاب خود را بفروشد و از پول نقد برای خرید یخچال استفاده کند. این فرد اگر ماه‌ها یا سال‌ها فرصت برای خرید یخچال داشته باشد احتمال اندکی وجود دارد که کسی کلکسیون او را گرفته و با یخچال مورد نظر معاوضه کند اما اگر فرد فقط چند روز فرصت داشته باشد ممکن است به مشکل بخورد. حتی در صورتی که فرصت کمی داشته باشد ممکن است کتاب‌ها با تخفیف بفروشد به جای اینکه خریداری پیدا کند تا مایل به پرداخت ارزش واقعی کلکسیون او باشد. کلکسیون کتاب‌های کمیاب در این مثال٬ نمونه‌ای بر دارایی‌های است که نقدشوندگی راحتی ندارند.
معیارهای نقدشوندگی
دو معیار اصلی در مفهوم نقدشوندگی وجود دارد: نقدشوندگی بازار و نقدشوندگی حسابداری که در ادامه آنها را توضیح میدهیم.
نقدشوندگی بازار:
نقدشوندگی بازار به مفهومی اشاره دارد که یک بازار مانند بازار سهام یک کشوریا بازار املاک و مستغلات یک شهر٬ این امکان را فراهم می‌کنند که خرید و فروش دارایی‌ها با قیمت ثابت و شفاف صورت گیرد.
در مثالی که زدیم٬ بازار یخچال و فریزر در ازای کلکسیون کتاب‌های کمیاب به قدری غیرنقدی است که برای همه مقاصد وجود ندارد.
نقدشوندگی حسابداری:
نقدشوندگی حسابداری به مفهومی اشاره دارد که یک فرد یا یک شرکت می‌تواند یه راحتی با دارایی‌های نقدی که در دست دارد٬ تعهدات مالی خود را پوشش دهد. به عبارتی دیگر نقدشوندگی حسابداری توانایی پرداخت بدهی‌ها را در زمان سررسید آنها اندازه می‌گیرد.
در مثال بالا٬ دارایی فردی که کلکسیون کتاب‌های کمیاب دارد نسبتا غیرنقدی است و احتمالا هیچ‌وقت به ارزش کامل ۱۰۰۰دلاری خود نقد نمی‌شود.
از نظر سرمایه‌گذاری٬ ارزیابی نقدشوندگی از معیار حسابداری به معنای مقایسه دارایی‌های نقدی با آن دسته از بدهی‌های جاری یا تعهدات مالی یک فرد یا یک شرکت که ظرف یک سال سررسید می‌شوند.
چرا نقدشوندگی تا این حد مهم است؟
نقدشوندگی عاملی بسیار با اهمیت است چرا که اگر بازارها نقدشونده نباشند٬ فروش یا تبدیل دارایی‌ها یا اوراق بهادار به پول نقد دشوار میشود. برای مثال٬ شما ممکن است یک میراث خانوادگی بسیار کمیاب و ارزشمند با قیمت ۱۵۰هزار دلار داشته باشید؛ با این حال اگر بازاری برای کالای شما وجود نداشته باشد (یعنی خریداری نداشته باشید)٬ میراث خانوادگی شما بی‌ارزش و بی‌اهمیت است. زیرا هیچ‌کس پولی ختی نزذیک به ارزش تخمینی آن پرداخت نمی‌کند و دارایی با ارزش شما بسیار غیرنقدی است. حتی ممکن است برای فروش آن لازم باشد در مراسم‌های حراج شرکت کنید و یا متخصصانی استخدام کنید تا آن را بفروشند که تمام این راهکارها مستلزم صرف زمان و هزینه است.
در مقابل دارایی‌هایی را که به راحتی نقد می‌شوند می‌توان به سرعت با ارزش کامل آنها فروخت بدون آن‌که لازم باشد هزینه زیادی صرف این عمل فروش شود. این مسئله واضح است که شما اگر شرکتی دارید باید دارایی‌های نقدی کافی برای پوشش تعهدات کوتاه مدت خود داسته باشید. این تعهدات کوتاه مدت می‌تواند شامل صورت‌حساب‌ها٬ اجاره‌ها٬ حقوق و دستمزد کارکنان و … باشد٬ در غیر این صورت ممکن است به سرعت با بحران نقدشوندگی مواجه شوید.
نقدشونده‌ترین دارایی‌ها کدام اند؟
اگر بخواهید بدانید که نقدشونده‌تذین دارایی‌ها کدام یک از آنها هستند٬ باید بگوییم که پول نقد جز نقدشونده‌ترین دارایی‌ها است و بعد از آن دارایی‌هایی مانند سهام٬ سپرده‌های مدت دار و اوراق قرضه هستند. این دسته از دارایی‌ها اغلب بسیار نقدشونده هستند و به سرعت می‌توان آنها را خرید یا فروخت.
غیر نقدشونده‌ترین دارایی‌ها کدام اند؟
اوراق بهاداری که خارج از بازار بورس معامله می‌شوند اغلب کاملا نقدشونده نیستند. برای افراد احتمالا یک خانه یا یک خودرو تا حدودی نقدشونده نیست چرا که ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد تا خریداری مناسب برای این موارد پیدا شود. علاوه بر آن نهایی کردن معامله و دریافت وجه نقد معادل آن نیز نیازمند صرف زمان است.
چرا برخی سهام از برخی دیگر نقدشونده‌تر اند؟ نقدشونده‌ترین سهام٬ آن دسته از سهام است که در بازارهای مختلف قابل عرضه است و حجم معاملات روزانه آن بالا است. در مقابل سهام غیرنقدشونده کمتر شناخته‌شده اند٬ حجم معاملات کمتری دارند و اغلب ارزش بازار و نوسان آنها کمتر است.
بنابر گفته‌های بالا٬ سهام یک بانک بزرگ چند ملیتی نسبت به یک بانک کوچک منطقه‌ای نقدشوندگی بهتری دارد.
همانطور که گفته شد نقدشوندگی عاملی بسیار مهم در هنگام سرمایه‌گذاری است و جز متغیرهایی است که هنگام تخصیص پول خود به یک دارایی باید آن را در نظر بگیرید چرا که در آینده راه سرمایه‌گذاری شما تاثیر زیادی خواهد گذاشت.
به کمک اپلیکیشن سرمایه‌گذاری نزدیک به راحتی می‌توانید فرایند سرمایه‌گذاری خود را بدون دردسر و درگیر شدن با نکات ریز و مهم این راه انجام دهید و پول خود را در راستای اهدافتان به کار بگیرید. در تمام مراحل سرمایه‌گذاری نزدیک شماییم.
دیدگاه شما