تعادل در بورس تهران

مکانیسم بورس کالا چگونه منجر به تعادل بازار سیمان می شود؟

عرفان میرزایی، پژوهشگر دفتر مطالعات راهبردی رونق تولید دانشگاه امام صادق (ع) در یادداشتی اثرات عرضه سیمان در بورس کالای ایران را بر این صنعت بررسی کرده است. در این یادداشت آمده است: بورس کالا، بازاری رقابتی است و باید شرایط به گونه‌ای مهیا شود که تمامی سیمان تولیدشده از طریق بورس به دست مصرف‌کننده برسد، با این اتفاق، بدون شک عرضه سیمان در بورس به شفاف سازی و حذف دلالان کمک می‌کند.

بورس کالا به‌عنوان نهادی منسجم برای دادوستد، توسعه بازار و رشد اقتصادی جوامع به شمار می‌رود. عملکرد مناسب آن می‌تواند تأثیرات بسزایی در تولید، توزیع و مصرف داشته باشد که درنهایت منجر به افزایش رفاه اقتصادی جامعه می‌شود. بورس کالا تجلی‌گاه خواسته‌های تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان است و در این بازار است که همه فعالان، نیازهای خود را در یک فضای رقابتی، شفاف و قانونمند مطرح می‌کنند، فلذا یکی از مهم‌ترین اهداف و اثرات بورس کالا کشف شفاف قیمت کالاها بر اساس تعامل و تقابل عرضه و تقاضا و نیاز بازار است.

عرفان میرزایی، پژوهشگر دفتر مطالعات راهبردی رونق تولید دانشگاه امام صادق (ع) در یادداشتی که در ادامه می خوانید به لزوم عرضه سیمان در بورس کالا پرداخته است.

در ۲۷ تیرماه ۱۳۸۹ در حالی سیمان برای اولین بار وارد بورس کالا شد که تعادل در بورس تهران تا پیش از آن، صنعت سیمان محلی برای کسب سود دلالان بود و قیمت گذاری دستوری موجب شد تا نه تنها تولیدکنندگان بلکه مصرف کنندگان نیز جزو متضرران اصلی آن باشند؛ در این بین برخی افراد با استفاده از رانت و با سوءاستفاده از این شرایط، اقدام به خرید سیمان با قیمت دستوری از درب کارخانه کرده و با قیمت آزاد به مصرف‌کننده می‌رساندند که سود عظیمی عاید آن‌ها می‌شد.

در آن دوره بخش عمده‌ای از سیمان تولیدی کشور توسط افرادی خاص خریداری می‌شد و این موضوع حاکی از رانت بزرگی بود که در قیمت گذاری دستوری وجود دارد بنابراین تصور اینکه این افراد به راحتی از این سود چشم پوشی کنند دور از ذهن است.

دلال‌ها و مافیای بازار سیمان تلاش زیادی برای توقف عرضه سیمان در بورس کالا طی سالیان گذشته انجام دادند و در مواردی نیز موفق بودند، به عنوان مثال در سال ۹۱ سیمان به غایب همیشگی تابلوی معاملات تبدیل شده بود. مسئولان و کارشناسان دلیل اصلی توقف معاملات سیمان در بورس کالا طی آن دوره را نرخ گذاری دولتی و تعیین سقف قیمتی عنوان می کردند که نتیجه آن عدم تمایل تولید کنندگان به عرضه و تمایل به فروش آن به قیمت‌های بالاتر در بازار سیاه بود. اما پس از کش و قوس‌های فراوان، در نهایت سیمان امسال در بورس کالا عرضه شد.

قیمت گذاری خواسته دلال‌ها

بورس کالا، بازاری رقابتی است و باید شرایط به گونه‌ای مهیا شود که تمامی سیمان تولیدشده از طریق بورس به دست مصرف‌کننده برسد چراکه در ساختار سنتی و غیرشفاف، این دلالان هستند که سود اصلی را به جیب می‌زنند و مصرف کنندگان نیز با رشدهای عجیب قیمتی مواجه می‌شوند. در حالی که عرضه سیمان در بورس به شفاف سازی و حذف دلالان کمک می‌کند، اما متاسفانه بعضا برخی نهادهای دولتی به دنبال قیمت‌گذاری دستوری هستند و همین امر باعث همراهی و همصدایی آنها با واسطه ها می شود.

قطعی برق عاملی گرانی سیمان

هر چند گمان می‌رفت پس از عرضه سیمان در بورس، این موضوع خاتمه یافته باشد، اما سود رانت نهفته در این صنعت موجب شد تا دلالان و رانت خواران دست از تلاش برندارند تعادل در بورس تهران و رایزنی‌های خود برای حذف سیمان از بورس کالا را ادامه دهند.

در این میان بی برنامگی وزارت نیرو در تأمین برق بخش خانگی نیز به کمک دلالان آمد و این وزارتخانه برای جبران کمبود برق بخش خانگی در اقدامی، برق کارخانه‌های تولید سیمان را قطع کرد. قطع برق عملاً تولید سیمان را تحت تأثیر قرار داد و موجب کاهش حجم تولید و تعادل در بورس تهران به‌دنبال آن کاهش عرضه در بورس شد و همین موضوع با توجه به تقاضای موجود قیمت را بالا برد.

دلالان که در انتظار فرصت برای خارج کردن سیمان از بورس بودند این موضوع را بهترین فرصت و بهانه خوبی برای مانور دادن یافتند و با استفاده از عناصر خود به افزایش قیمت سیمان دامن زدند.

با توجه به اینکه رونق ساخت و ساز در بخش مسکن یکی از اولویت‌های دولت جدید است، لازم است برای تعدیل هزینه‌ها و تسهیل و تسریع ساخت مسکن، دست دلالان از بازار مصالح ساختمانی به خصوص فولاد و سیمان تعادل در بورس تهران قطع شود. حل مشکلات و موانع ساخت انبوه مسکن نیز بدون قطع کردن دست سوداگران ممکن نیست و این امر صرفاً از طریق عرضه در بورس کالا ممکن است که باعث حذف پدیده رانت و دلالی از این فرایند می‌شود.

پیش‌بینی تعادل بازار بورس و نرخ ارز

در این مطالعه که در راستای پیش‌بینی تعادل بازار بورس و نرخ ارز توسط گروه نوویرا صورت گرفته است، فرض می‌کنیم که چنانچه اتفاقات سال ۱۳۹۹ رخ نمی‌داد با سطوح فعلی قیمت‌های کامودیتی‌ها و نرخ‌های کنونی ارز، چه مقادیری برای ارزش بازار و به تبع آن شاخص تعادل در بورس تهران بورس مورد انتظار خواهد بود. مدل مورد استفاده مارکوف پنهان و متغیرهای توضیحی نرخ ارز و شاخص قیمت جهانی کامودیتی در بازه ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ می‌باشد. در سری‌های زمانی انباشته حذف یک بازه زمانی روش متداولی نیست، اما با توجه به بررسی داده‌ها از سال ۱۳۹۰ و کوتاه بودن این بازه زمانی، داده‌های سال ۱۳۹۹ می‌تواند منجر به اریب شدن نتایج گردد. بنابراین چشم‌پوشی از داده‌های سال ۹۹ معقول خواهد بود. برای استخراج تعادل با احتساب سال ۹۹ دست‌کم نیاز به طیفی ۱۵ ساله از داده‌ها داریم.

همچنین با درنظر گرفتن اسفند سال ۱۳۹۲ به عنوان مبنا و نسبت ارزش عرضه‌های اولیه طی دوره ۹۳ تا ۹۸ در انتهای ۹۸ به ارزش نمادهای مبنا اسفند ۹۲ به طور متوسط سالانه ۴% ارزش بازار به واسطه عرضه‌های اولیه افزایش یافته است. در سال ۱۳۹۹ نیز با توجه به عرضه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی و نمادهای بزرگی نظیر شستا میزان انبساط بازار تقریبا ۱۲% برآورد شده است.

در جدول فوق تعادل در بورس تهران مقدار شاخص جهانی کامودیتی در ماه می ۲۰۲۱ برای پیش‌بینی بازار در سال ۱۴۰۰ لحاظ شده است. همچنین در پیش‌بینی ارزش بازار در سال ۱۴۰۰، افزایش ارزش بازار از محل عرضه‌های اولیه به میزان تقریبی ۱۲ درصد در سال ۹۹ و همچنین ۴ درصد در سال ۱۴۰۰، لحاظ شده است.

طبق نتایج مطالعات گروه نوویرا، برازش مدل مارکوف برای داده‌های بین سال‌های ۹۰ تا ۹۸ با فرکانس ماهانه نشان می‌دهد که به لحاظ تاریخی بین رژیم‌های خروجی مدل مارکوف و بحران‌های ارزی، تقارن شگفت آوری وجود دارد. تطابق بین ادوار دو رژیم تعادلی بدست آمده از مدل کارکوف با واقعیت بازار (یعنی با ادوار بحران ارزی و آرامش ارزی) دلالت بر دقت مدل مارکوف در توصیف تعادل مزبور دارد.

بعد از لحاظ کردن عرضه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در سال ۹۹ و سایر عرضه‌های اولیه و همچنین با لحاظ کردن انبساط ۴ درصدی بازار در سال ۱۴۰۰ از محل عرضه‌های اولیه، نتایج نشان می‌دهد سطوح کنونی شاخص با دلار ۲۸ هزار تومانی ارزش‌گذاری شده است. با در نظر گرفتن دلار ۲۴ هزار تومانی، ارزش بازار کنونی ۱۸ درصد بیشتر از ارزش بازار پیش‌بینی شده برای سال ۱۴۰۰ است. همچنین در صورت اصلاح قیمت جهانی کامودیتی‌ها می‌توان متعاقباً انتظار اصلاح شاخص تا کمتر از مقادیر پیش‌بینی شده را نیز داشت.

در نمودار فوق جمع احتمالات برابر یک می‌باشد و دو رژیم به آرامش و بحران ارزی تفکیک شده‌اند.

کارشناس بورس: بازار سرمایه به تعادل رسیده است

محمدمهدی مؤمن‌‌زاده در خصوص شرایط کنونی بازار سرمایه گفت: پس از افت‌وخیزهای بسیاری که کلّیت این بازار در سال گذشته و همچنین اوایل امسال داشت، خوشبختانه بازار سهام به تعادل رسیده و مورد توجه سهامداران قرار گرفته است.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: یکی از درس‌های مهمی که باید از بورس و معاملات آن در سال گذشته کسب کرد این است که فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی مناسبی میان سرمایه‌گذاران از منظر سهامداری و توجه به مسایل بنیادی در شرکت‌ها و صنایع مختلف بورسی انجام شود.

وی اضافه کرد: جدای از این موضوع شاید لازم باشد بخشی از سهامداران به‌صورت غیرمستقیم و با استفاده از ظرفیت‌ صندوق‌های سرمایه‌گذاری از بازار سهام کسب سود و منفعت کنند؛ چرا که این بازار یکی از بازارهای تخصصی است که تحت تأثیر خبرهای مختلف می‌تواند روند کاهشی و یا افزایشی به خود گیرد.

مؤمن‌‌زاده ادامه داد: به‌عنوان مثال تحول در تفکر راهبردی می‌تواند دلیل موفقیت یک بنگاه اقتصادی باشد و هیئت مدیره با تفکر خلق ارزش برای ذی‌نفعان پای به عرصه فعالیت بگذارد، بنابراین از این منظر و سایر موارد باید به سودآوری یک بنگاه تولیدی نگریسته شود و سهامداران نیز از سرمایه‌گذاری خود به این مؤلفه‌ها نیز دقت کنند.

عضو هیئت مدیره شرکت فولاد خوزستان با اشاره به این که در راهبرد نوینی که در دنیای امروز مبنای فعالیت سازمان‌های پیشرو در نظر گرفته می‌شود، ملاک تصمیم‌گیری تفکر ارزشی است، در خصوص وضعیت شرکت فولاد خوزستان در بازار سرمایه گفت: در زمان حاضر در اکثر نسبت‌های مالی، عملیاتی و عملکردی ما رتبه اول صنعت فلزات اساسی در بازار سرمایه را در اختیار داریم، ضمن این‌که در شاخص‌هایی همچون بازدهی دارایی‌ها، بازدهی حقوق صاحبان سهام، کیفیت سود، کیفیت فروش، نسبت‌های نقدینگی مربوط به پرداخت سود، حاشیه‌های سودآوری و سایر نسبت‌هایی که بر اساس اطلاعات سایت کدال نیز در دسترس هستند، فولاد خوزستان رتبه اول صنعت فلزات اساسی را دارد.

مؤمن‌‌زاده همچنین یکی از راهبردهای اصلی این شرکت را کیفی‌سازی عملکرد مجموعه در بازار سرمایه بیان کرد که بر این اساس، اقداماتی انجام شده است تا از سهامداران حمایت شود.

وی گفت: در طول سال گذشته و سال جاری با انواع ابزارهایی که در اختیار بود از جمله بازارگردانی و سهام خزانه حمایت خوبی از سهام شرکت صورت گرفت و در زمان حاضر می‌توانیم بگوییم که نسبت بازدهی سهام در همین روزها و ماه‌های طی‌شده از سال 1400 نسبت به بسیاری از شرکت‌های هم‌گروه و شاخص کل بازار بازدهی بهتری داشته است و این یک موفقیت است.

تعادل در بورس تهران/ تردید حقیقی‌ها

به گزارش اقتصادنیوز ، بازار سهام امروز در شرایط متعادلی دنبال شد، به طوریکه وزنه عرضه و تقاضا در یک شرایط تقریبا برابری قرار داشت. با این اوصاف شاخص کل بورس با افزایش 1.3 هزار واحدی (معادل 0.1 درصد) در نقطه 1.368 ایستاد و شاخص کل هم وزن نیز با کاهش 1.8 هزار واحدی (معادل 0.5 درصد) در نقطه 375 هزار واحد ایستاد.

ارزش کل معاملات امروز بازار سهام 4.9 هزار میلیارد تومان بود که سهم ارزش معاملات خُرد، تعادل در بورس تهران 3.3 هزار میلیارد تومان برآورد شد که نسبت به 6 ماه اخیر در پایین ترین سطح قرار گرفت. تراز پول حقیقی ها هم متفاوت دنبال شد؛ در معاملات امروز 285.4 میلیارد تومان پول حقیقی ها از سهام خارج شد و 98.8 میلیارد تومان به صندوق های با درآمد ثابت وارد شد.

بیشترین ورود پول حقیقی ها در معاملات امروز متعلق به میدکو با 17 میلیارد تومان بود. بپاس با 13.3 میلیارد تومان، شستا با 12.2 میلیارد تومان، تپکو با 11.3 میلیارد تومان و فسبزوار با 11.1 میلیارد تعادل در بورس تهران تومان در صدر لیست خروجی پول حقیقی ها قرار داشت. برخلاف دیروز که بازار یکسره قرمزپوش بود، امروز حقیقی ها در نماد پارس با 11 میلیارد تومان بیشترین پول را وارد بازار کردند. شفن با 9.7 میلیارد تومان و توسن با 8.4 میلیارد تومان نیز با بیشترین ورودی پول حقیقی ها همراه شد.

حقوقی ها هم البته در استراتژی هایشان پترول، شتران، شستا، ولساپا و وپارس را در موقعیت خرید و حق تقدم برخی از شرکتها را در موقعیت فروش قرار دادند.

البته سرانه معامله حقیقی ها هم به نفع فروشندگان دنبال تعادل در بورس تهران شد؛ به طوریکه سرانه خرید حقیقی ها 12.3 میلیارد تومان و سرانه فروش حقیقی ها 13.8 میلیارد تومان برآورد شد.ارزش اولیه صف های خرید هم 420.6 میلیارد تومان دنبال شد که در پایان به 235.6 میلیارد تومان نزول پیدا کرد. ارزش اولیه صف های فروش نیز 312 میلیارد تومان بود که در پایان معاملات به 455.7 میلیارد تومان رسید.

کدام نمادها بیشترین بازدهی داشتند؟

بیشترین بازدهی در معاملات بورس برای وسینا با4.93 درصد و پارس با 4.9 درصد است. در فرابورس هم حسیر با 5 درصد بیشترین بازدهی را به ثبت رساند. همچنین بیشترین کاهش قیمت در معاملات بورس نیز برای کماسه با 4.85 درصد بود. در فرابورس هم زنگان با 4.96 درصد بیشترین کاهش قیمت را تجربه کرد.

بیشترین حجم معاملات در بورس هم امروز برای بانکی ها (وبملت) و خودرویی ها (خبهمنف خسگتر و خمحور) بود. بیشترین کاهش ارزش بازار هم برای ومعادن، فارس، شیراز، شپدیس و میدکو بود که بیشترین تاثیر را ممانعت از افزایش بیشتر شاخص ایجاد کردند. بیشترین حجم معاملات در فرابورس هم در نمادهای کرمان، ذوب و سمگا دنبال شد. بیشترین کاهش ارزش بازار نیز برای بپاس، غصینو، مارون، فجهان و شراز بود. بیشترین نسبت حجم به شناوری در معاملات امروز برای خمحور با 32.3 درصد بود.

چرا بورس به تعادل نمی‌رسد؟

نوسان بالای بورس در طول روز‌های اخیر باعث شده تا شاخص کل بار دیگر به کف کانال یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد بازگردد. در این میان فعالان بازار سهام علت این نوسان و ریزش‌های بزرگ را عدم اعتماد مردم به سود آوری بورس، اوراق مرابحه، کسری بودجه، عدم نظارت بر عملکرد حقوقی ها، نداشتن سازمان واحد برای سرمایه گذاران خرد و حقیقی‌ها می‌دانند.

فرادید | شاخص بورس در طول روز‌های اخیر دوباره روند ریزشی در پیش گرفته است، به شکلی که در طول چهار روز کاری اخیر افت بیش از ۷ درصدی و حدود ۱۱۴ هزار واحدی را به ثبت رسانده است. شاخص کل بورس درحالی که ابتدای هفته جاری به یک میلیون و ۵۲۰ هزار واحد رسیده است بود، حالا در پایان هفته به کف کانال یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد بازگشته است. این در حالی است که کارشناسان بازار سرمایه انتظار داشتند پس از یک اصلاح موقت، بازار سهام به مسیر تعادلی برگردد.

به گزارش فرادید، در آخرین روز کاری بورس تهران، شاخص کل افت یک درصدی و ۱۴ هزار و ۸۷۰ واحدی را به ثبت رساند. تا بازدهی معامله گران بازار سهام در هفته چهارم آذرماه منفی به پایان برسد. البته ریزش شاخص کل در آغاز بازار حدود ۲۸ هزار واحد بود، اما در نیمه دوم بازار، تقاضا قدری به عرضه غلبه کرد و توانست ۱۳ هزار واحد از افت امروز را پس بگیرد.

اما همچنان عرضه در سهم‌های شاخص ساز بالاست و سهم‌های کوچک هم امروز به روند نزولی اضافه شدند، تا شاخص هم وزن هم تعادل در بورس تهران افت ۱.۰۵ درصدی را ثبت کند.

البته ارزش معاملات بر خلاف روز‌های اخیر یک رکورد تاریخی برجای گذاشت و مجموع معاملات بازار بورس و فرابورس به بیش از ۳۲ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان رسید. در میان سهم معامله گران بورس ۱۳ هزار و ۸۶۶ میلیارد تومان و معامل گران فرابورس نیز ۱۹ هزار و ۴۷ میلیارد برگه سهام، حق تقدم و اوراق مالی خرید وفروش شد. البته باید به این نکته هم توجه داشت که روز‌های چهارشنبه معاملات اوراق مرابحه دولتی انجام می‌شود. به عبارتی حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان از این تعادل در بورس تهران رقم مربوط به معاملات اوراق اراد، افاد و اخزا و . است.

با این حال، با وجود بازگشت معاملات بورس به روز‌های تاریخی و صعود ارزش معاملات به ۲۰ هزار میلیارد تومان، اما باز هم شاخص کل با افت حدود ۱۵ هزار واحدی بسته شد.

چرا شاخص کل بورس دوباره ریزشی شد؟

نوسان بالای بورس در طول روز‌های اخیر باعث شده تا شاخص کل بار دیگر با کف کانال یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد بازگردد. در این میان فعالان بازار سهام علت این نوسان و ریزش‌های بزرگ را عدم اعتماد مردم به سود آوری بورس، اوراق مرابحه، کسری بودجه، عدم نظارت بر عملکرد حقوقی ها، نداشتن سازمان واحد برای سرمایه گذاران خرد و حقیقی‌ها می‌دانند.

اما در این میان دسته ای از کارشناسان بازار سرمایه، علت نزولی شدن شاخص کل را در طول روزهای اخیر نوسان گیر بازارگردان ها می دانند. حمید اسدی، کارشناس بازار سهام در این رابطه معتقد است که باید به منظور جلوگیری از نوسان‌گیری بازارگردان‌ها محدودیت‌هایی در خرید سهم‌ها اعمال شود.

او می گوید که بازگشت شاخص کل بستگی به دو عامل دارد؛ اول اینکه باید سریعا محدودیت‌هایی برای بازارگردان‌ها در خرید سهام وضع شود. عامل دوم هم حمایت از بازار سرمایه از طریق صندوق تثبیت بازار سرمایه است.

محمد خبری زاد، دیگر کارشناس بازار سهام در این رابطه گفته با وجود اینکه قیمت‌های جهانی افزایش پیدا کرده و خبرهای خوب درطول چند روز گذشته به بازار سهام مخابره شده بود، اما روند بازار سهام به دلیل نوسان‌گیری برخی بازارگردان‌ها نزولی شد و اعتماد از بین رفت.

بورس و رویای بازگشت به تعادل!

پس از آنکه بازار سهام ۹۳ روز ریزشی را پشت سر گذاشت، شاخص کل با ثبت ۸۰۰ هزار واحد افت، از کف کانال خود را به کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد رساند. اما حالا در اتفاقی عجیب بار دیگر شاخص کل در چهار روز ۱۱۴ هزار واحد ریخت. این در حالی بود که در طول یک هفته اخیر خبر‌های مثبتی همچون احتمال بازگشت به برجام با قطعی شدن انتخاب جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور منتخب آمریکا و در کنار آن چراغ سبز به بررسی مجدد لوایح مربوط به FATF سبب شکل‌گیری انتظار برای تقلیل ریسک‌های سیستماتیک شده بود. اما باز هم بازار دچار نوسان‌های بزرگ شد.

در این زمینه کارشناسان اقتصادی معتقدند که بازار سرمایه زمین بازی دولت است و در چنین شرایطی ریسک سرمایه گذاری بالا می‌رود. این گروه از کارشناسان می‌گویند که دولت به این بازار نگاه ابزاری دارد، از این رو سهامداران حقیقی با کوچک‌ترین سیگنالی از این بازار می‌گریزند. پیشنهاد این دسته از کارشناسان اقتصادی پایبندی دولت به اعتماد سهامداران حقیقی و توجه .واقعی به بازار سرمایه است.

اما در این میان گروه دیگری از کارشناسان بازار سرمایه این نوسان‌ها و رکورد‌ها را کاملا طبیعی ارزیابی می‌کنند. حمیدرضا فرهادی، کارشناس بازار سرمایه در این باره می‌گوید: "تقریبا هر سال پس از گذر از یک سال تورمی، بازار‌ها و از جمله بازار سرمایه مدتی دچار رکود می‌شود. بر این اساس می‌توان گفت روند کنونی بازار نگران‌کننده نیست. چراکه رشد منطقی بازار سهام از دی ماه آغاز می‌شود. "

او همچنین گفته که پیروزی بایدن در انتخابات قطعی شده و هنوز سیاست خارجی کشور ما در مقابل آمریکا و سیاست این کشور نسبت به ایران مجهول است و بازار‌ها در حالت بلاتکلیفی به سر می‌برند. از این رو احتمالا از دی ماه هم بازار‌ها از رکود خارج می‌شود و هم سیاست خارجی ایران مشخص شده است.

در این میان دسته‌ای از کارشناسان بازار سرمایه معتقدند که بازار سرمایه شبیه به هیچ بازاری در حوزه سزمایه گذاری نیست و در واقع بازاری پر ریسک است، از این رو این نوسان نه تنها غیر طبیعی نیست، بلکه طبیعی و ذات بازار سهام است.

این گروه می‌گویند که دقیقا همین نوسان‌هاست که باعث می‌شود در بلندمدت ارزش یک دارایی در بازار‌های مالی به ارزش ذاتی آن نزدیک شود. اما آنچه خود این ارزش ذاتی را مشخص می‌کند به جز آنچه در قامت عوامل بنیادین نظیر مقدار تولید، میزان فروش، قیمت و تمامی متغیر‌های اثرگذار به‌عنوان عوامل بنیادی در تخمین ارزش یک دارایی در نظر بگیریم، مقوله «ریسک» است. در واقع این متغیر ریسک است که به ما می‌گوید یک دارایی با توجه به تمامی عوامل یاد شده در پایان یک دوره زمانی معین چقدر می‌ارزد.