تعریف حجم مبنا چیست؟

از آنجا که تغییر حجم معاملات سهم در اکثر موارد ناگهانی رخ می‌دهد، برای تاثیر بیشتر در تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش تنها می‌توان در بازه یک روزه یا یک هفته روی این نمودارها حساب کرد؛ زیرا، ممکن است طی گذشت یک روز، حجم معاملات به طرز ناباوری تغییر کند. این تغییر می‌تواند مثبت یا منفی باشد.

تفاوت قیمت پایانی با قیمت معامله شده در بازار بورس چیست؟

با سری مقالات آموزشی سایت ایتسکا (خانه بورس ایران) در خدمت علاقه‌مندان بازارهای مالی هستیم. در این مقاله به بررسی تفاوت قیمت پایانی با قیمت معامله‌شده در بازار بورس ایران خواهیم پرداخت.

مقدمه

بعد از آن که در کارگزاری ثبت‌نام کردم، به مدت سه روز با هیجان تمام منتظر کد بورسی بودم تا به‌محض صادر شدن و اختصاص رمز از سمت کارگزاری شروع به معامله کنم.

روزی که کارگزاری اطلاعات کد بورسی و رمز عبور را برایم ایمیل کرد با تمام هیجانم به‌سرعت وارد پنل کارگزاری شدم تا سهمی را بخرم که دوست بورسی‌ام معرفی کرده بود.

به محض ورود متوجه وجود دو قیمت در پنل کارگزاری شدم؛ قیمت پایانی و قیمت معامله شده، همین‌جا بود که متوجه شدم، علاوه بر تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال به یک دانش دیگر به نام تابلو خوانی نیاز دارم.

در این مقاله به مقایسه قیمت پایانی با قیمت معامله شده، تفاوت‌ها و… خواهم پرداخت، تا آخر مقاله با من همراه باشید.

حجم ‌مبنا

حجم مبنا یکی از مهم‌ترین عناصر اثرگذار بر روی قیمت پایانی سهم است، به همین دلیل قبل از توضیحات قیمت پایانی به توضیح قیمت حجم مبنا می‌پردازم.

خود سازمان بورس حجم مبنا را این‌چنین تعریف می‌کند؛ حجم مبنـا، حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز، معامله شود تا قیمت تعریف حجم مبنا چیست؟ سهم، بتوانـد بر اساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد.

حجم مبنا برای هر سهمی منحصربه‌فرد بوده و در بازارهای اول و دوم بورس و فرابورس نیز متفاوت است.

قانون حجم مبنا به دلیل جلوگیری از ایجاد افزایش قیمت کاذب در بازار بورس وضع‌شده است؛ زیرا قبل از وضع قانون حجم مبنا با چند معامله کوچک قیمت پایانی صد درصد تغییر می‌کرد، افراد نوسان گیر نیز از این موقعیت سوء استفاده می‌کردند.

تفاوت قیمت پایانی با قیمت معامله شده در بازار بورس چیست؟ 1

در ادامه به تعریف قیمت معامله‌شده و قیمت پایانی خواهیم پرداخت.

قیمت معامله‌شده

قیمت معامله‌شده، قیمتی است که آخرین بار سهام در آن قیمت معامله‌شده است. قیمت معامله‌شده نوسان زیادی دارد، به همین دلیل اصلاً قابل استناد نیست.

اما برای سفارش گذاری در بورس قیمت معامله‌شده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، سفارش‌ها باید نزدیک به قیمت معامله‌شده تنظیم شوند تا سهم به فروش رود.

سود و زیان نمایش داده ‌شده در پنل کارگزاری معمولاً بر اساس قیمت معامله‌شده محاسبه و به‌روز می‌شود و با تغییر قیمت معامله‌شده، سود و زیان نیز دچار تغییر می‌شود. البته می‌توانید به‌صورت دستی، محاسبه سود بر اساس قیمت معامله‌شده را به محاسبه سود بر اساس قیمت پایانی تغییر دهید.

نکته مهم!! سود و زیان نمایش داده در پنل کاربری فقط یک احتمال است؛ در واقع تا شما اقدام به فروش سهمی نکنید، سود یا زیان شما واقعیت ندارد.

تعریف قیمت پایانی

قیمت پایانی درواقع همان قیمت مبدأ در روز آینده معامله سهام است؛ در واقع قیمت پایانی در مبدأ قیمت قرارگرفته و قیمت می‌تواند 5 درصد بالاتر رفته یا 5 درصد کاهش یابد.

لزوماً قیمت پایانی با قیمت معامله‌شده سهام برابر نیست، زیرا تغییر قیمت پایانی ارتباط مستقیمی با دو فاکتور اساسی دارد.

دو فاکتور اساسی برای تعیین قیمت پایانی

یک. بیش‌تر حجم معامله روی چه قیمتی معامله‌شده است.

برای مثال 70 درصد معاملات روز سهم در قیمت 100 تومان و 30 درصد دیگر معاملات در قیمت 200 تومان معامله‌شده است، حال قیمت پایانی این سهم از محاسبه میانگین وزنی این دو قیمت تعیین می‌شود.

دو. حجم مبنا تأثیر قابل‌توجهی بر روی قیمت پایانی دارد.

اگر صد درصد حجم مبنا معامله شود، قیمت پایانی به‌اندازه 5 درصد محدوده نوسان می‌تواند کاهش یا افزایش یابد، اگر میزان معاملات بر روی سهمی از حجم مبنا آن کمتر باشد، درصد افزایش یا کاهش قیمت سهم نیز کمتر از حداکثر محدوده‌ی دامنه نوسان تعیین‌شده بر اساس مقررات خواهد بود.

برای مثال ممکن است، در پایان روز کاری قیمت معامله‌شده 5 درصد کاهش یا افزایش داشته باشد، اما اگر حجم معاملات، کمتر از حجم مبنا آن باشد، قیمت پایانی بر اساس تغییرات حجم مبنا کاهش یا افزایش می‌یابد.

تا به این‌جای مقاله تلاش کردم تا شما را با قیمت پایانی و قیمت معامله آشنا کنم. برای یادگیری مبحث مهم تابلوخوانی در بورس باید تمام موارد موجود در تابلو بورس از جمله قیمت پایانی، حجم مبنا و… به خوبی یادبگیرید.

برای آگاهی بیش‌تر از آموزش‌های تابلوخوانی می‌توانید به سری مقالات آموزش تابلوخوانی سایت ایتسکا مراجعه کنید.

بررسی حجم معاملات سهم در بورس و دلیل اهمیت آن

در تعریف حجم معاملات سهم در بورس، آن تعداد از اوراق بهاداری که بین خریداران و فروشندگان طی زمانی مشخص رد و بدل می‌شود را حجم معاملات می‌نامیم. این مدت زمان معمولا یک روز معاملاتی است که از شروع به کار بازار بورس تا پایان زمان معاملات محاسبه می‌شود؛ اما، گاهی حتی بازه زمانی یک هفته‌ای یا چند ماهه نیز برای محاسبه این عدد در نظر گرفته می‌شود.
نمودار حجم معاملات روند سهم یا بازار را نشان می‌دهد؛ مسئله‌ای که بررسی آن در تشخیص الگو به تحلیلگران کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را اتخاذ کنند. این مفهوم تنها برای یک سهم قابل بررسی نیست؛ بلکه برای یک صنعت خاص و یا حتی کل بازار بورس یا فرابورس مورد بررسی قرار می‌گیرد.

محاسبه حجم معاملات در بورس

حجم معاملات سهم، با تکمیل هر معامله بین فروشنده و خریدار تغییر می‌کند. درست زمانی که خریدار در حجم و قیمت ارائه شده توسط فروشنده با او به توافق برسد، یک معامله به لیست معاملات انجام شده اضافه می‌شود و حجم معاملات را افزایش می‌دهد. به همین ترتیب، اگر طی روز معاملاتی 50 معامله انجام شود، حجم معاملات سهم در آن روز معاملاتی 50 خواهد بود. عددی که در پایان روز معاملاتی برای حجم معاملات یک نماد ذکر می‌شود، اهمیت بسیاری برای سرمایه‌گذاران دارد. مقدار حجم معاملات می‌تواند از عوامل مهم در تصمیم‌گیری افراد برای آینده سرمایه‌گذاری آنها به حساب آید.
برای دیدن نمودار حجم معاملات کافیست تا به سایت رسمی مدیریت فناوری بورس تهران مراجعه کنید. در این سایت، با جست‌و‌جوی نام تعریف حجم مبنا چیست؟ نماد شرکت مورد نظر حجم معاملات انجام شده در یک شرکت طی زمان مشخص نمایش داده می‌شود.

اهمیت حجم معاملات در بورس

حجم معاملات تنها در خصوص سهام موجود در بازار بورس ایران دارای اهمیت نیست. در اکثر بازارهای مالی دنیا حجم معاملات مورد پیگیری سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. به همین دلیل نیز، این اطلاعات در ساعاتی مشخص از روز معاملاتی در اختیار افراد قرار می‌گیرد. گزارشات حجم معاملاتی که چند مرتبه در روز اعلام می‌شوند معمولا تخمینی از حجم معاملات کلی یک روز است. معمولا در پایان ساعت معاملاتی بازار حجم معاملاتی گزارش می‌شود که این عدد نیز به شکل تخمینی محاسبه می‌شود. در نهایت، عدد دقیق و نهایی در روز کاری بعد گزارش می‌شود. این عدد یکی از مبناهای انتخاب نمادها یا صنعتی خاص برای سرمایه‌گذاری و یا خروج از معاملات است.
به دلیل اهمیت حجم معاملات اندیکاتوری به نام Volume ایجاد شده است که استفاده از آن در تحلیل تکنیکال بازار بسیار کاربردی و با اهمیت است. تغییرات این اندیکاتور اطلاعات با کیفیتی را در اختیار سرمایه‌گذاران تکنیکالی می‌گذارد.

رابطه حجم معاملات و قیمت سهم

به خاطر داشته باشید که، حجم معاملات سهام بر قیمت معاملات ارجحیت دارد. با این حال، این دو مفهوم با یکدیگر مرتبط هستند. همانطور که عنوان کردیم، تغییر حجم معاملات اطلاعات خوبی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد؛ اما افزایش یا کاهش حجم معاملات سهم در بورس چه معنی دارد؟ برخی از معامله‌گران تصور می‌کنند که افزایش حجم معاملات زمان مناسب برای فروش سهم را نشان می‌دهد. این اشتباهی بزرگ است که بخصوص در معامله‌گران تازه وارد بازار دیده می‌شود. در این زمینه، باید به نمودار قیمت سهم در کنار نمودار حجم معاملات توجه کرد. این بررسی از آنجا اهمیت دارد که گاهی حجم معاملات با افزایش قیمت کم می‌شود. این یک نشانه است؛ نشانه‌ای برای این که حرکت صعودی به سود منجر نمی‌شود.
از طرفی اگر حجم معاملات و قیمت سهم در یک زمان افزایش پیدا کنند، احتمالا ارزش سهام شرکت منتظر تغییراتی مثبت است. معامله‌گران با تجربه و متخصصان بازار سرمایه این نشانه‌ها را به خوبی می‌شناسند و برای ورود به موقعیت معاملاتی جدید و یا تغییر آن از این نشانه‌ها استفاده می‌کنند. البته، اگر در حالی که قیمت در سطح پایینی قرار دارد، حجم معاملات افزایش پیدا کند، نشانه مثبتی مبنی بر افزایش ارزش سهم در آینده خواهد بود. با این توصیف، دور از ذهن نیست که خرید سهمی با این ویژگی در آینده سود خوبی نصیب سرمایه‌گذار خواهد کرد. بنابراین، در بررسی حجم معاملات سهم، نمودار قیمت در همان بازه زمانی می‌تواند حاوی نشانه‌های مثبتی برای معامله‌گر باشد.

بازه زمانی در بررسی نمودار حجم معاملات

بازه زمانی در بررسی نمودار حجم معاملات اهمیت بسیاری دارد. گاهی برخی از معامله‌گران با اینکه این مسئله را می‌دانند، اما دچار اشتباه می‌شوند. آنها در کنار بررسی نمودار حجم معاملات بازه زمانی مشخص نمی‌کنند. برخی دیگر، بازه را در نظر می‌گیرند؛ اما این بازه را تعریف حجم مبنا چیست؟ بسیار طولانی مثلا یک سال یا حتی بیشتر در نظر می‌گیرند.

از آنجا که تغییر حجم معاملات سهم در اکثر موارد ناگهانی رخ می‌دهد، برای تاثیر بیشتر در تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش تنها می‌توان در بازه یک روزه یا یک هفته روی این نمودارها حساب کرد؛ زیرا، ممکن است طی گذشت یک روز، حجم معاملات به طرز ناباوری تغییر کند. این تغییر می‌تواند مثبت یا منفی باشد.

حجم معاملات سهم حاوی چه اطلاعاتی است؟

حجم معاملات اطلاعاتی از روند فعالیت بازار و نقدینگی موجود در آن را در اختیار فعالان بازار قرار می‌دهد. حجم معاملات بالا برای سهام یک شرکت نشان‌دهنده نقدشوندگی بیشتر یا انجام سریعتر سفارش خرید یا فروش و امکان ارتباط گرفتن راحت خریدار و فروشنده است. از طرفی، درست در زمانی که سرمایه‌گذاران ذهنیتی از شیوه حرکت بازار و شکل فعالیت در آن ندارند یا به اصطلاح نسبت به سرمایه‌گذاری خود مردد هستند، حجم معاملات گزینه‌های پیش رو را برای تصمیم‌گیری آنها افزایش می‌دهد.

نقدشوندگی سهام و حجم معاملات در بورس

حجم معاملات بالا برای یک سهم نشانه مثبتی برای آن است، که به معنی میزان استقبال از سهم نیز تفسیر می‌شود. البته، تعریف حجم مبنا چیست؟ استقبال می‌تواند به معنی منفی یا مثبت در این بحث بررسی شود. معمولا حجم معاملات بالا گزینه‌ای مثبت برای سهم و نشان از استقبال زیاد از آن است.
گاهی درست در زمانی که نیاز به فروش سهام موجود در پرتفوی خود را دارید، با ثبت درخواست فروش در سامانه‌ معاملاتی متوجه می‌شوید که حجم معاملات در سهم آنقدر کم است که احتمالا هیچ خریداری برای سهم شما وجود نداشته باشد. اینجاست که اهمیت نقدشوندگی سهام بیش از پیش می‌شود. به این ترتیب، پیش از خرید سهمی خاص باید توجه کنید که سهمی با نقدشوندگی پایین، گزینه‌ مناسبی برای خرید به شمار نمی‌رود. البته، در بحث نقدشوندگی، تاثیر حجم مبنا بر حجم معاملات سهام فعال در بازار بورس نیز باید بررسی شود. گاهی درست در زمانی که سهم به عدد حجم مبنا می‌رسد، اگر معامله‌گران از خرید و فروش سهام دست بر‌دارند، نقدشوندگی سهم دچار مشکل می‌شود.

حجم معاملات سهم و اندیکاتورهای مربوط به آن

همانطور که می‌دانید، با توجه به این که هر اندیکاتور از فرمول‌های متفاوت و مخصوص خود استفاده می‌کند، سرمایه‌گذار باید مناسب با اهداف خود در بازار، مناسب‌ترین اندیکاتور را انتخاب نماید. استفاده از اندیکاتور مناسب می‌تواند پروسه تصمیم‌گیری در انتخاب سهم را آسان نماید. اندیکاتور یا شاخص حجم تعادلی و جریان پول چایکین از ساده‌ترین و در عین حال کاراترین اندیکاتورهای مرتبط با حجم معاملات سهام هستند.
استفاده از اندیکاتورهای مرتبط با حجم معاملات می‌تواند مسائل فراوانی را روشن و به همین ترتیب، به معامله‌گر برای دریافت سیگنال‌های مفید کمک کرده و در تصمیم‌گیری‌های او نقش موثری داشته باشد .

استفاده از حجم معاملات برای تشخیص روند بازار

این نکته که حجم معاملا‌ت باید روند معاملات را تایید کند را می‌توان مهمترین کاربرد حجم معاملات در تحلیل سهام برشمرد. تمایل خریداران به خرید بیشتر سهم یا بالعکس تمایل فروشندگان به عرضه سهام خود، با حجم معاملا‌ت سنگین‌ سهم همراه است. این مسئله نیز با روند حرکتی سهم در ارتباط است. روند قیمتی صعودی سهم برای ادامه یافتن نیاز دارد تا حجم معاملات در روزهای مثبت سنگین و سنگین‌تر شود. در طرف دیگر، ادامه روند نزولی در سهم تا زمان سنگین بودن حجم معاملات در جهت منفی ادامه پیدا می‌کند.

بررسی الگوهای حجم معاملات سهم طی زمان، دور نگاهی از نقاط قوت یا ضعف بخشی از بازار بورس یا کل آن به سرمایه‌گذاران ارائه می‌کند. به این ترتیب، می‌توان ادعا کرد که حجم معاملات سهم در مقایسه با دیگر مفاهیم با اهمیت در تحلیل تکنیکال بازار بورس، نقش برجسته‌تری دارد. اما چطور از حجم معاملات سیگنال برگشت روند بازار بگیریم؟
پس از بررسی حجم معاملات در بورس برای دستیابی به بهترین نتیجه باید چندین مولفه دیگر را بررسی کنید. بررسی مولفه‌های تاثیرگذار در روند بازار، به شناسایی نقاط قوت یا ضعف روند کمک می‌کند. این مسئله از آن‌جایی برای سرمایه‌گذار اهمیت دارد که شرکت در حرکات قوی بازار و دوری از حرکات ضعیف برای سرمایه‌گذاری توصیه می‌شود. حقیقت تعریف حجم مبنا چیست؟ این است که، کاهش قیمت یا حتی افزایش آن به هنگام کاهش حجم معاملات سهم، سیگنال مناسب و قوی نیست.

در یک بازار صعودی یا نزولی، حرکاتی که عموما تند و شدید در قیمت‌ها رخ می‌دهند و افزایش شدید حجم معاملات سهم را با خود به همراه دارند، سیگنال برجسته پایان یک روند در بازار بورس محسوب می‌شوند. البته، این حرکات را با عنوان حرکات خستگی می‌شناسیم.
کاهش قیمت در ساعات انتهای روز معاملاتی بسیاری از سرمایه‌گذاران را تحت تاثیر قرار داده و فشار فروش را بیشتر می‌کند. نتیجه این امر، نیز افزایش حجم معاملات سهم خواهد بود.
در حالت دیگر، بعد از حرکت دراز مدت قیمت به سمت بالا یا پایین، اگر قیمت شروع به تغییرات کوچک اما با حجم معاملات سنگین کند، این موقعیت را می‌توان سیگنال برگشت روند به شمار آورد. در این حالت، احتمالا تغییر روند در حال انجام است و مسیر قیمت قابلیت تغییر دارد.
یکی دیگر از راه‌های استفاده از حجم معاملات در این زمینه بررسی تاریخچه اندیکاتور حجم معاملات از گذشته تا به امروز است. با این وجود، همواره استفاده از اطلاعات به‌روز، تحلیل کارا و صحیح‌تری تولید می‌کند. علاوه بر این، بررسی اطلاعات بسیار قدیمی مربوط به حجم معاملات سهم امکان ایجاد اشتباه در تحلیلتان را به وجود خواهد آورد.

ارتباط میان حجم معاملات در بورس و ورود و خروج پول هوشمند

ورود و خروج پول هوشمند از مفاهیم کاربردی و مورد استفاده افراد فعال در بازار سرمایه است که بررسی آن در معاملات اهمیت دارد. افزایش یا کاهش عدد حجم معاملات در بورس با ورود یا خروج نقدینگی در ارتباط است. هر افزایش حجمی در معاملات یک سهم نشانه اتفاقی مثبت در روند آینده سهم نیست. در حقیقت، بررسی رابطه تعریف حجم مبنا چیست؟ میان ورود و خروج پول هوشمند و حجم معاملات سهم را نمی‌توان به سادگی تشخیص داد. زمانی که در حجم معاملات افزایش ناگهانی مشاهده می‌شود، نتیجه تحلیل آن به معنای خروج نقدینگی و یا به معنای ورود آن است. پس، چطور باید با تغییر این شاخص ورود یا خروج پول هوشمند را تشخیص داد؟ به این منظور، ابتدا باید بررسی کرد که این میزان افزایش حجم در جهت قوت بخشیدن به خرید سهام بوده است یا به فروش آن. پس از بررسی این موضوع تعداد خریدار و فروشنده پا به میان می‌گذارد.

چنانچه حجم معاملات یک سهم بالا و تعداد خریداران کم باشد، احتمالا این سهم ورود پول هوشمند را تجربه کرده است. البته ناگفته نماند که زمان ورود پول هوشمند، قیمت روز سهم باید مثبت باشد. اما اگر حجم معاملات زیاد و تعداد فروشندگان کم باشد، احتمالا با خروج تعریف حجم مبنا چیست؟ پول هوشمند مواجه هستیم. قیمت روز سهم در این حالت باید در بازه‌ منفی قرار داشته باشد.

برای تشخیص ورود و خروج پول هوشمند با بررسی حجم معاملات، نیاز به بررسی تمام بازار نخواهید داشت. با فیلترنویسی می‌توانید سهم‌ها را غربال کنید و نقش مولفه‌های مورد نظر را در نتایج به دست آمده بررسی کنید. برای مثال؛ با فیلتر حجم معاملات به راحتی می‌توانید مولفه حجم معاملات را در سهم‌ها بررسی کنید و آن‌ سهم‌هایی را که افزایش حجم داشته‌اند، از فیلتر تحویل بگیرید. با استفاده از ابزارهای امروزی طی زمان کمتر می‌توانید فرصت‌های معاملاتی مطلوب برای سرمایه‌گذاری را پیدا کنید.

سخن پایانی

حجم معاملات سهم در بورس فاکتور بسیار مهمی است که می‌توان با تحلیل و بررسی آن به نتایج مهمی دست یافت. حجم معاملات سهم در تشخیص حرکت یا جنبش سهم‌ها و روند حرکت بازار به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند. این شاخص می‌تواند نشانه خوبی برای تشخیص احتمال سودآوری سرمایه‌گذاری در بازار یا در سهمی خاص برای سرمایه‌گذاران باشد. به این ترتیب، سرمایه‌گذار می‌تواند تصمیم بگیرد تا سهام خود را به فروش رسانده و یا آن را نگه دارد. در حقیقت، حجم معاملات در دسته ابزارهای مهم و کاربردی برای مطالعه و بررسی روند بازار قرار می‌گیرد.
با این حال که، استفاده از حجم معاملات سهم در بازار بورس در تصمیم‌گیری بسیار تاثیرگذار است، اما نباید در کنار مشاهده و بررسی آن به دیگر مولفه‌ها مثل قیمت و تاثیرات آن بی توجه باشیم.

در این زمینه اطلاعات جدیدتر مفیدتر خواهد بود. بررسی اطلاعات بسیار قدیمی نتیجه تحلیل را دچار خطا می‌کند.

Financial Top Manager

پس میانگین قیمت مورد معامله امروز2016 ریال بوده اگر تعداد برگه مورد معامله به حد نصاب می رسید(از حجم مبنا بیشتر می شد) این قیمت به عنوان قیمت پایانی مورد قبول بود اما چون تعداد برگه سهام مورد معامله قرار گرفته ده هزار تا و حجم مبنای سهم شانزده هزار برگه می باشد پس از تناسب استفاده می کنیم.

اگر 16000برگه مورد معامله قرار می گرفت قیمت سهام 16 ریال رشد می کرد در حالی که 10000 برگه مورد معامله قرار گرفته قیمت چقدر رشد می کند؟

۱۶۰۰۰ ۱۰۰۰۰

ــــــــــــ = ـــــــــــــ

16 X

از تناسب بالا X بدست می آید 10 ریال یعنی قیمت بسته شدن در پایان معاملات امروز برابر با تعریف حجم مبنا چیست؟ 2010 ریال می شود.

آخرین اطلاعیه شرکت بورس در مورد حجم مبنا:

فعالان محترم بازار سرمایه استحضار دارند که در بازار رقابتی (کارا)، قیمت نتیجه تصمیم و اقدام گروه زیادی از خریداران و فروشندگان است و اجماع آنان را نشان می دهد. در بورس اوراق بهادار ایران حجم مبنا به منظور اطمینان از این‌که تغییر قیمت‌ سهام شرکت های پذیرفته شده دربورس حاصل از معامله حداقل تعداد معینی از سهام شرکت می باشد، تعریف و برای محاسبه آن ضریب هشت درهزار درتعداد سهام تمام شرکت‌ها صرف ‌نظر از اندازه آن ها اعمال گردید. با عنایت به این‌که در مورد شرکت‌های بزرگ هدف مذکور با حجم مبنای کمتری نیز حاصل می‌شود، لذا هیئت مدیره شرکت بورس تصمیم گرفت ضریب محاسبه حجم مبنای شرکت‌هایی که سرمایه آن ها بیشتر از 3000 میلیارد ریال می‌باشد را از هشت در ده‌ هزار به چهار در ده‌ هزار کاهش دهد. بر این اساس از تاریخ 2/4/86 ضریب محاسبه حجم مبنای 11 شرکت زیربه چهار در ده‌هزارتغییر می‌یابد:

فولاد مبارکه اصفهان ـ سایپا ـ سرمایه گذاری غدیر- ملی صنایع مس ایران ـ ایران خودرو- بانک پارسیان ـ سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی ـ سیمان فارس خوزستان ـ گروه بهمن سرمایه گذاری بانک ملی ایران ـ مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران

مزایا و معایب حجم مبنا:

مهم‌ترین مزیت قانون حجم مبنا، جلوگیری از حرکات پرشیب و یکباره در روند قیمت‌ها است، به عنوان مثال زمانی که یک سهم در روند نزولی قرار می‌گیرد، میزان عرضه بر تقاضا فزونی می‌یابد و معمولا این چیرگی عرضه بر تقاضا، آن قدر پررنگ می‌شود که حجم معاملات سهم به شدت کاهش یافته و اصطلاحا معاملات در آن نماد «قفل» می‌شود. (که فعالان بازار از این حالت به عنوان «صف فروش»یادمی‌کنند.)

در این حالت به دلیل کاهش شدید حجم معاملات، بر اساس قانون حجم مبنا درصد نوسان پایان روز نیز کاهش می‌یابد و لذا از سقوط برق آسای سهم جلوگیری می‌شود. (عکس همین حالت در بازار صعودی تعریف حجم مبنا چیست؟ برقرار است.) اما مساله‌اینجا است که ‌همین ویژگی قانون حجم مبنا بزرگ‌ترین عیب آن نیز به شمار می‌آید، با شکل‌گیری صف‌های خرید و فروش در بازار، حجم زیادی از سرمایه سرمایه‌گذاران در این صف‌ها بلوکه می‌شود، حجمی که می‌تواند با گردش در سایر سهام بازار، بر رونق بورس بیفزاید، بنابراین شکل‌گیری صف‌های خرید و فروش، روانی معاملات ( liquidity ) در بازار را مورد تهدید قرار می‌دهد.

به عنوان مثال اگر سهامداری که سهمش در صف فروش فرو رفته، نیاز فوری به سرمایه‌اش پیدا کند، چاره‌ای ندارد، جز آنکه سهم خود را به صورت وکالتی و با قیمتی بسیار پایین تر از ارزش آن به شخص دیگری واگذار کند.

همچنین فرسایشی شدن این صف‌ها (به خصوص صف‌های فروش) می‌تواند اثرات نامطلوبی بر روان جمعی بازار داشته باشد. به عنوان نمونه می‌توان از شرکت‌های سیمانی در سال 84 و یا شرکت‌هایی مانند سرمایه‌گذاری غدیر و سرمایه‌گذاری بانکی ملی – که مدت‌های مدیدی صف فروش بودند- نام برد. (مورد آخر همچنان در صف فروش قرار دارد.)

نکته دیگر اینکه اگر نماد سهم‌هایی که با صف فروش و یا خرید مواجه ‌هستند به دلایلی همچون تعدیل پیش بینی سود، برگزاری مجمع سالانه یا مجمع افزایش سرمایه و . متوقف شود، در روز بازگشایی نماد، بازار با در‌نظر گرفتن وضعیت پیش از بسته شدن نماد به آن سهم قیمت می‌دهد، یعنی مثلا اگر سهم پیش از بسته شدن نمادش دارای صف فروش باشد، پس از بازگشایی، بازار آن قدر قیمت را پایین می‌آورد تا قیمت سهم را به نرخ تعادلی مورد نظر برساند، به دیگر سخن بازگشایی نمادها تمام تمهیدات قانون حجم مبنا را نقش بر آب می‌کند!

نمونه‌هایی از این دست بسیار دیده شده، به عنوان مثال می‌توان شرکت سرمایه‌گذاری غدیر را نام برد که پس از دو نوبت بازگشایی با افتی در حدود 40درصد مواجه شد. شرکت‌های پتروشیمی اراک و خارک، سنگ آهن گل گهر، باما، فرآوری مواد معدنی ایران و گروه بهمن از آخرین نمونه‌های این نوع بازگشایی هستند که توام با کاهش قیمتی بوده‌اند.

با توجه به روندجهاني شدن اقتصاد كشورها، متخصصان مالي كشور، بايستي با نظام‌هاي مالي جهاني و شيوه‌هاي سرمايه‌گذاري و ابزارهاي مالي پيشرفته آشنايي داشته باشند تا كشور بتواند موقعيت مالي خود را در دنياي متلاطم امروز تثبيت كند. رشته مديريت مالي در همين راستا ايجاد شده است. در اين رشته دانشجويان با تئوري‌هاي نوين مديريت مالي و كاربرد آنها آشنا مي‌شوند و در نهايت مي‌توانند با ارائه راهكار‌هايي براي بسط و توسعه سرمايه‌گذاري، گام‌هاي مؤثري در حل مشكلات اقتصادي كشور بردارند. دانش‌آموختگان مديريت مالي علاوه بر توانايي تجزيه و تحليل و حضور فعال در بازارهاي مالي مي‌توانند وضعيت مالي شركت‌ها و مؤسسات را مورد ارزيابي قرار دهند و در اخذ تصميمات مالي مؤثر در سازمان‌ها، نقش اساسي ايفا كنند.

تعریف اصطلاح گره معاملاتی

شاید بارها در جراید و سایت های خبری خوانده باشیم که فلان سهم مشمول گره معاملاتی شده است. این اصطلاح با توجه به اینکه در بازار بورس ایران سقف و کف قیمتی روزانه وجود دارد بسیار زیاد شنیده می شود. حال می خواهیم بدانیم گره معاملاتی چیست؟

شاید بارها در جراید و سایت های خبری خوانده باشیم که فلان سهم مشمول گره معاملاتی شده است. این اصطلاح با توجه به اینکه در بازار بورس ایران سقف و کف قیمتی روزانه وجود دارد بسیار زیاد شنیده می شود. حال می خواهیم بدانیم گره معاملاتی چیست؟ در ادامه با تعریف اصطلاح گره معاملاتی با نت نوشت همراه باشید.

گره معاملاتی

گره معاملاتی وضعیتی است که در آن یک نماد معاملاتی به رغم برخورداری از صف سفارش خرید یا فروش در پایان جلسه معاملاتی حداقل معادل یک برابر مبنا برای شرکت هایی با ۳ میلیارد سهم و بیشتر و ۲ برابر حجم مبنا برای سایر شرکت ها، به علت نبود تقارن قیمت های درخواست خرید و فروش، حداقل به مدت پنج جلسه معاملاتی مورد معامله قرار نگیرد.

یا متوسط معاملات روزانه آن در این دوره (به استثنای معاملات در بازار معاملات عمده)، کمتر از ۵ درصد حجم مبنا باشد.

همچنین بر اساس دو بند دیگر این دستورالعمل در صورتی که تمامی معاملات یک نماد معاملاتی در پنج جلسه معاملاتی در سقف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد.

یا تمامی معاملات یک نماد معاملاتی در جلسات معاملاتی در کف دامنه نوسان قیمت باشد هم مشمول گره معاملاتی می شوند. گفتنی است برای رفع گره معاملاتی دامنه نوسان قیمت سهم در مرحله گشایش ابتدای صبح، دو برابر خواهد شد تا با شرایط جدید، قیمت سهم کشف شود. قیمت جدید نیز مبنای معاملات آن روز قرار خواهد گرفت.

مفهوم EPS و DPS در بورس به چه معناست؟

اگر جزء فعالان بازار سرمایه هستید، محتمل واژه های EPS و DPS برای تان آشناست. افرادی که در بازار سرمایه فعالیت دارند باید اصطلاحات و مفاهیم این بازار را به خوبی بشناسند تا بتوانند درمعاملات و تصمیم گیری های خود به خوبی از این مفاهیم بهره گیرند. در ادامه به این دو مفهوم مهم یعنی EPS و DPS می پردازیم.

تعریف و مفهوم EPS

EPS مخفف عبارت Earning per Share به معنی درآمد به ازای هر سهم در طول یک سال است. شرکت‌ها در پایان هر سال مالی، درآمد کل خود را به‌ صورت سود خالص، پس از کسر مالیات و مخارج محاسبه می‌کنند. اگر درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، سود به ازای هر سهم یا EPS شرکت به دست می‌آید. به‌ بیان ساده‌تر‌، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم به دست می‌آورد. EPS یکی از موضوعات بسیار مهمی است که به‌ صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکت‌ها در بازار بورس تأثیر می‌گذارد.

برای درک بهتر این پادکست رو گوش کنید:

برای مثال فرض کنید درآمد خالص یک شرکت در انتهای سال مالی و پس از کسر مالیات و مخارج برابر با 100.000.000 میلیون تومان باشد. حال فرض کنید که اگر تعداد کل سهام این شرکت برابر با 1.000.000 میلیون سهم باشد، از تقسیم 100.000.000 بر 1.000.000 عدد 100 بدست می آید که بدین معناست EPS تحقق یافته ی این سهم برای سال مالی گذشته برابر با 100 تومان به ازای هر سهم است.

تعریف و مفهوم DPS

DPS مخفف عبارت Dividend per Share به معنی سود تقسیمی بین سهامداران به ازای هر سهم است. معمولا شرکت‌ها EPS را به‌ صورت کامل بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند و بخشی از آن را برای سرمایه گذاری‌های آتی شرکت نزد خود نگه می‌دارند. مدیران و سهامداران شرکت در پایان سال مالی و در جلسه مجمع عمومی عادی سالیانه ی شرکت، تصمیم می‌گیرند که چه میزان از EPS به سهامداران تعلق بگیرد.

برخی از شرکت‌ها ممکن است درصد زیادی از EPS را به‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخش‌های شرکت اختصاص دهند. بنابراین مقدار DPS معمولا از EPS کمتر است. همچنین در بعضی مواقع که به ‌ندرت اتفاق می‌افتد، شرکت تصمیم می‌گیرد علاوه بر سود ساخته ‌شده در سال جاری به ازای هر سهم، بخشی از سود انباشته شده طی سالیان گذشته را نیز بین سهامداران تقسیم کند که در این حالت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.

میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی به سیاست‌های هر شرکت بستگی دارد. شرکت‌‌ها بر اساس قانون ۸ ماه فرصت دارند تا سود نقدی را بین سهامداران تقسیم کنند. هر شخصی که در زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، سهامدار شرکت باشد، می‌تواند DPS اعلامی شرکت را بر اساس میزان دارایی خود دریافت کند. همچنین به این نکته ی مهم هم توجه داشته باشید که پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی سهم، به میزان سود نقدی هر سهم، از قیمت سهم کاسته می‌شود.

نمیدونی حجم مبنا چیه؟! » حجم مبنا چیست؟

نتیجه گیری

خب در این مطلب، در رابطه با EPS و DPS سهام شرکت ها مطالبی آموختیم و به طور مختصر و مفید دانستیم که EPS و DPS چیستند و چه تفاوتی با هم دارند. پس، زین پس در معاملات و خرید و فروش های خود به این دو فاکتور مهم هم توجه داشته باشید اما به تنهایی با اتکا به این دو فاکتور معامله نکنید. همواره موفق و پرسود باشید.

سوالات متداول در رابطه با EPS و DPS سهام شرکت ها

EPS به معنی درآمد یا سود به ازای هر سهم در طول یک سال مالی شرکت است.

آن مقدار از EPS است که طبق صلاح دید مدیران شرکت بین سهامدارانی که در طول مجمع سهامدار شرکت بودند تقسیم میشود.

DPS در واقع جزئی از EPS است که اغلب از آن کمتر است. گاهی هم به ندرت اتفاق می افتد که مقدار DPS از EPS بیشتر می شود.